Analyse
Titel: Terug tot Ina Damman
Schrijver: Simon Vestdijk
Thema: Psychologische roman
Personages: Anton Wachter, Ina Damman
Perspectief: Ik perspectief
Tijd: De tijd wordt niet letterlijk vermeld, maar het zal afspelen in de 2e wereldoorlog
Ruimte: grootste deel speelt zich af op H.B.S. in Lahringen. Ook speelt het zich af in het huis van Anton en op station etc.
Niveau: 5
Samenvatting:
- Anton voor het eerst naar de h.b.s. Piet Idzerda roept vaders woord "vent". Onderweg naar school: Anton was zich bewust dat er nu iets begon, waarin zelfs zijn vader een zwaar hoofd in had gehad. Hij realiseerde zich dat de herinnering aan zijn gestorven vader hem "aanspoorde en voortbewoog" en heeft het gevoel dat zijn vader "wat er ook van hem geworden was, alleen nog bij die h.b.s. leefde en op hem wachtte. "Wanneer Piet Idzerda nu zijn vaders woord "vent" gebruikt, heeft Anton het gevoel dat de school zijn vader verraadt. Hij wordt beheerst door de angst dat het woord opnieuw zal klinken. Het betekent ook een breuk in de vertrouwensrelatie met zijn moeder; het is het eerste in zijn leven dat hij voor haar verzwijgt; zij kende immers angsten zoals hij.....
- Van vechten met Idzerda komt niets, wel van het surrogaat daarvoor: uitblinken. Het woord zal niet klinken als de jongens hem respecteren. De om zijn onaantastbaarheid bewonderde leraar Greve betitelt Anton met het woord "naarstig" om duidelijk te maken dat Anton wel iets minder hard kan werken. Anton beseft dat dit net zo'n woord is als "vent". Hij zou Greve alles willen uitleggen, maar...
- In februari voelt hij zich zo flink en vrij dat hij het waagt verliefd te worden op Marie. Daar komt een einde aan als hij ziet hoe Jan Breedevoort de wangen van de voor hem zittende Marie masseert, vuurrood zaten ze achter elkaar. Als de echte gemene beesten.... Anton is nog niet toe aan het lijfelijke aspect van de liefde.
- Na een vechtpartij met Piet Idzerda schrijft zijn moeder een protestbrief aan Piets vader; de jongens verachten Anton hierom. Gevolg: Anton begint zijn moeder te haten.
- Moeder toont Anton een portret waarop hij staat met terugwijkende kin. Engelse feuilletons leerden hem dat een vooruitspringende kin een teken is van flinkheid. Hij neemt zijn moeder deze confrontatie met eigen onmacht erg kwalijk.
- Anton ziet zijn erste afspraak met Ina als de "stoutmoedige ontzetting van een droom in een aanwezigheid" Zijn verliefdheid verdringt zijn angst voor de jongens. Het gelukkigst voelt hij zich als hij haar naar de trein heeft gebracht. Thuis idealiseert hij hun relatie; hij is dan vrij van de beklemming "die hem verhinderde gewoon tegen haar te zijn en met haar te praten zoals hij met zijn vrienden praatte". Het was een gelukzalige angst, meer niet. En alle angsten van het eerste jaar op de school verzonken erbij,.... Hij was bang geweest voor woorden, voor hersenschimmen dus; nu had hij te maken met een werkelijkheid. Het veroveren van Ina zit hem niet mee:
- Ina's verzoek om niet meer aan de overweg te wuiven - hinderlijke toespeling op zijn "relatie' door de leraren
- Horsting suggereert: verliefdheid tast gezondheid en werklust aan;
- de seksuele bluf van Gerrit Bolhuis;
- verbod van Ina's vader haar weg te brengen; (na een week genegeerd)
- Antons moeder zet hem bij het schaatsen voor schut.
- Van een fietstocht naar Drenthe is het hoogtepunt een avondwandeling met Ina door het bos, maar de volgende dag wordt zijn gelukzalige stemming weer bedorven door de werkelijkheid: hij is weer onhandig en weet niet wat hij tegen Ina moet zeggen. Hij hoopt haar in de trein naar Weulnerdam gunstig te kunnen stemmen, maar Gerrit Bolhuis is hem voor en laat Ina lachen terwijl hij Anton de Coupe uitwerkt. "Wachter kan niet scharrele, zei Jelle Mol."
- De kermis in Lahringen ziet Anton als een laatste mogelijkheid om Ina te veroveren; op houten paarden zullen ze in de caroussel ronddraven, maar Ina zit uiteindelijk op een leeuw en Anton op een hert! Vrienden en vriendinnen maken hem tenslotte duidelijk dat Ina hem vervelend vindt. Ina bevestigt dat op zijn verzoek en dan zet Anton er een punt achter.
- Aan het begin van de derde klas zoekt Anton met vuilbekkerij toenadering tot Gerrit Bolhuis. Hij betreurt zijn puisterig uiterlijk en slaagt erin het beeld van Ina van zich af te schuiven. Onder het goedkeurend oog van Marie van den Boogaard heeft Anton dan eindelijk zijn vechtpartij met een jongen die Greve heeft gepest.
- Tijdens een tweede tocht naar Drenthe is Marie Antons nieuwe vlam, maar de geur van een koolzaadveld brengt de gelukzalige stemming van het vorig jaar in zijn gedachten terug: Ina! Marie gedraagt zich tijdens een boswandeling bovendien te platvloers opdringerig. Anton geeft haar de bons en keert terug bij Ina Damman zoals hij zich haar het liefst herinnert; daarover zal hij schrijven in zijn Note Book.
Mening:
Ik vond het oud taalgebruik niet echt fijn om te lezen. Het lijde me een beetje af. Het was wel leuk om te lezen hoe de jongerencultuur vroeger was. Het inleven in het boek was wel minder omdat ik elf niet echt een jeugliefde heb gehad, kon in tegendeel wel voorstellen hoe het zou zijn. Ondankts het oud taalgebruik was het boek wel goed leesbaar. De volgende keer zou ik niet zo snel voor een boek zoals deze gaan.