Boek 6 - havo 4

Boek 6: Lieveling

Geschreven door Kim van Kooten.

 

Samenvatting:

Puck en haar moeder Patricia wonen in Rotterdam, maar hadden het zeker niet breed. Gelukkig werd Patricia verliefd. Deze man was toch wel erg oud, maar had veel geld. In 1975 tokken Puck en haar moeder bij hem in en Patricia en “Pikkedoos”, zo noemt Patricia hem, zijn daarna zelfs getrouwd. Pikkedoos en Puck hadden diepgaande gesprekken en er werd zelfs gezegd dat Pikkedoos met Pucks moeder was getrouwd omdat hij Puck zo lief vond.

Puck vindt het toch nog een beetje raar en noemt Pikkedoos dan ook “ome Meneer”, maar ome Meneer staat erop dat ze hem papa noemt. Hier heeft ze nog wel moeite mee, omdat haar echte vader niet dood is, maar ze spreekt hem ook niet meer.

Terwijl Puck zulke diepgaande gesprekken heeft  met haar vader, toont hij helemaal geen interesse in haar moeder. Puck wordt overstroomd met cadeaus en wordt drie keer in de week gewassen door haar vader. Omdat ze nog niet oud genoeg is, begrijpt ze niet dat het heel raar is dat haar vader haar met zijn handen afdroogt. Dat is niet het enige wat er vreemd aan is. Hij heeft er ‘moeite mee’ om haar in en uit bad te krijgen en heeft Puck dus in rare houdingen vast. Hij heeft zijn hand tussen haar benen en soms steekt hij daar zelfs een vinger naar binnen. Ook legt hij soms haar hand om zijn geslachtsdelen heen. Dan moet ze daar even aan zitten. Daarnaast maakt haar vader elke zondagochtend van Puck een foto terwijl ze naakt is.

Dit blijft een paar jaar aanhouden en na een tijdje begrijpt Puck wat hier gaande is. Door een gebroken been en ondervoeding komt Puck in het ziekenhuis te liggen en meester Hofslot, waarmee ze een heel goede band heeft, komt ook nog langs. Ze wilde het al een tijdje tegen hem zeggen en heeft nu genoeg moed om het eruit te gooien. Nu meester Hofslot het wist, werd er actie ondernomen en werden Pucks moeder en haar oma ook ingelicht. Ook heeft Puck aangifte gedaan bij de politie. Pikkedoos was een paar dagen het land uit en in die tijd hebben ze het huis leeggehaald terwijl Puck ook alweer thuis was. Ze hebben de €100.000 van de rekening van Pikkedoos kunnen halen en de kluis werd met veel kracht ook geopend. Daarin zaten alle foto’s die elke zondagochtend van Puck werden genomen. Deze heeft Puck ook meegenomen. Ze zijn vertrokken naar Rotterdam, maar Pucks moeder strooide met het geld en gaf ook elke week ruim €200 aan haar moeder. Na een tijdje konden ze er niet meer van rondkomen en werd het zo erg dat ze weer terug zijn gegaan naar Pikkedoos nadat de aangifte was ingetrokken.

 

Thema

Deze roman gaat over het Rotterdamse meisje Puck. Op haar vijfde verjaardag gaan Puck en haar moeder bij haar moeders nieuwe vriend wonen, Ludovicus. Puck mag hem Ome Meneer noemen, maar hij heeft het liefst dat zij hem papa noemt. Van haar vijfde tot haar veertiende jaar wordt Puck door Ome Meneer seksueel misbruikt. Het boek gaat over hoe Puck daarmee opgroeit en ondanks dit misdrijf nog steeds een zo normaal mogelijk leven probeert te leiden. Uiteindelijk gaan Puck en haar moeder er met het geld van Ome Meneer vandoor, maar Pucks moeder is geestelijk ziek. Ze gooit het geld over de balk en uiteindelijk hebben ze niets meer over. De enige optie is teruggaan.

 

 

 

 

Vertelwijze

De zinnen zijn redelijk kort. Dat komt denk ik vooral omdat je het verhaal echt vanuit Puck zit, en Puck is een stil meisje. Vandaar dat er ook niet veel dialogen in het verhaal zitten. Het verhaal is geschreven in de tegenwoordige tijd.

Er is niets vreemds te zien aan de lay-out of typografie.

 

 

Titel, ondertitel en motto

De titel van het boek is Lieveling. Het heet zo omdat Puck de lieveling van Ome Meneer is. Ook is Lieveling, een liedje van Wim Sonneveld, het favoriete liedje van Pucks moeder.

De ondertitel van het verhaal is Naar het verhaal van Pauline Barendregt. De reden hiervoor is omdat de verhaal echt gebeurd is en omdat Pauline Barendregt (het slachtoffer) niet anoniem wilde blijven.

Het motto aan het begin van het boek komt uit het verhaal zelf. Het is een citaat van Puck:

“Mama kan het niet alleen, het leven.

En ik kan het niet alleen met mama,

dus ik liep naar een telefooncel

en ik belde papa en papa kwam.”

Ik denk dat Van Kooten dit citaat heeft gekozen omdat je in slechts een paar zinnen meteen een beeld krijgt van het wrange leven van Puck: Puck zorgt voor haar moeder, waardoor de enige die nog voor Puck kan zorgen de man is die haar misbruikt.

 

Personages

Puck is de hoofdpersoon van het verhaal. In het begin van het verhaal is ze vijf, aan het einde is ze veertien jaar oud. Puck is een rond karakter. Je leert haar door en door kennen en je ziet de wereld door haar ogen, waardoor je ook weet hoe zij over andere mensen denkt en waar ze wel en niet van houdt.

Ludovicus is de vriend (en later de man) van Pucks moeder. Puck noemt hem Ome Meneer en later papa, haar moeder noemt hem ‘Pikkedoos.’ Ludovicus is een rijke man, hij is de eigenaar van vouwwagenbedrijf Liberty. Hij woont in Zwijndrecht in een groot huis met Puck en haar moeder en hij is een pedoseksueel: hij misbruikt Puck heel haar jeugd. Ludovicus is een vlak karakter, want je leert hem wel goed kennen, maar je weet niet alles over hem.

Patricia is Pucks moeder en de vrouw van Ludovicus. Het is eigenlijk een hele trieste vrouw en ze is geestelijk ziek. Ze kan niet lezen en schrijven, draagt altijd veel te veel make-up en geeft enorm veel geld uit. Nadat Puck en Patricia vluchten voor Ludovicus, gaat het steeds slechter met haar en belandt ze uiteindelijk in een inrichting. Ook Patricia is een vlak karakter.

Oma Crooswijk is een oude Rotterdamse vrouw. Ze is onbeleefd, maakt voortdurend platte opmerkingen en troggelt geld af van de rijke Ludovicus. Oma Crooswijk is een type. Het is duidelijk dat ze alleen maar in het verhaal zit om haar platte Rotterdamse humor.

 

Plaats en ruimte

Het begin van het verhaal speelt zich af in Rotterdam, waar Puck en haar moeder in een achterstandswijk wonen. Daarna gaan ze bij Ludovicus in een groot huis in Zwijndrecht  wonen. Tussendoor gaat het gezin ook nog op vakantie naar Saint-Tropez. Het boek eindigt weer in Rotterdam. Ook hier geldt weer dat Kim van Kooten deze plaats heeft gekozen om het verhaal zo natuurgetrouw mogelijk te houden.

 

Tijdsduur

Het verhaal duurt negen jaar: van 1975 tot 1984. Opvallende versnellingen zijn de punten dat er een nieuw deel begint: er verschijnt dan een bladzijde met daarop een jaartal en vanaf dat jaar gaat het verhaal dan verder. Soms worden er wel twee of drie jaren overgeslagen. Ik denk dat deze versnellingen extra benadrukken hoe lang het seksueel misbruik wel niet duurt. Ook laten de versnellingen goed zien hoe Puck met het misbruik omgaat en ondanks alles toch een zo normaal mogelijk leven probeert te leiden.

 

Tijdsvolgorde

Het verhaal staat in chronologische tijdsvolgorde.

 

Perspectief

De schrijver kruipt in de huid van één personage, namelijk dat van Puck. We hebben hier dus te maken met een personaal perspectief. Er zitten geen speciale perspectiefwisselingen in het verhaal.

 

Mijn mening

Ik vond het boek best wel heftig. Wel erg interessant, maar gewoon echt vies ook. Door dit boek ging ik echt nadenken. Ik kwam er ook snel doorheen, omdat ik steeds verder wou lezen om erachter te komen hoe dit verder ging.