Dit lijkt van alle onderdelen voor het maken van een enquête verreweg het eenvoudigste. Echter wanneer je er voor gaat zitten, dan wil er geen vraag meer te binnen schieten. En rara hoe komt dat?
In de vorige paragrafen hebben we veel verschillende soorten vragen en mogelijkheden gezien om een enquête af te nemen. Hier maak je keuzes in en die ga je toepassen. Nu is er geen keuze en moet jezelf die keuze gaan creëren. En gelukkig zijn daar ook weer technieken voor.
Een van de belangrijkste is Brainstormen. En het belangrijkste bij brainstormen is dat je je eigen mening en normen los laat. Geen idee, geen vraag is te bizar. Normaal vraag je niet aan een willekeurige voorbijganger of deze wel een joint heeft gehad. Maar voor een goede brainstormsessie moet je vrij zijn en durven ‘gek’ te doen. Dat is moeilijk en daarom geef ik hier onder een drietal mogelijke technieken die oplopen in moeilijkheid:
5W-methode
Een veel gebruikte checklist uit de journalistiek om feiten te verzamelen is:
De 5W-vragen zijn handig om inzicht in het onderwerp te krijgen. De belangrijkste vraag is de waarom-vraag. Vraag minstens 4x waarom?
De oplettende lezer zal 'hoe' missen in het lijstje. Deze vraag moet je echter niet tijdens de probleemanalyse stellen. De hoe-vraag komt uitvoerig aan de orde tijdens het divergeren, stap 2 van het creatief proces. Divergeren betekent dat je zoveel mogelijk oplossingen gaat bedenken zonder deze te beoordelen. Omdat veel mensen graag hun oplossingen willen spuien valt het vaak niet mee om het beantwoorden van deze vraag uit te stellen.
Stap voor stap
SWOT-analyse
Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats), brengt kansen en bedreigingen van een organisatie in kaart. Een SWOT maken bestaat uit een interne analyse (SW) en externe analyse (OT). Met een SWOT zijn zoekvelden voor een brainstorm te identificeren.
Aan de hand van de SWOT methode is de kernexpertise van een organisatie vast te stellen. Deze kernexpertise kan vervolgens weer het uitgangspunt zijn voor nieuwe ontwikkelingen. Door de sterktes uit te zetten tegen de externe kansen ontstaan deze zoekvelden. Dit zijn mooie terreinen om over te brainstormen. Hier ligt immers potentieel de kracht van de organisatie.
De naam SWOT wordt daarom ook wel eens uitgebreid met de I van Issues tot SWOTI.
SWOT methode stap voor stap
Delphi-methode
Helpt bij het maken van voorspellingen. De kern van de Delphi-methode is het herhaald bevragen van een expert panel over een onderwerp waarover geen consensus bestaat. In een aantal rondes wordt geprobeerd tot consensus te komen door de antwoorden van de anderen anoniem terug te koppelen. De Delphi-methode is prima toe te passen om trends in te schatten.
Delphi-methode stap voor stap
En zo zijn er nog wel meer dan 30 andere technieken te bedenken die allemaal hun eigen moeilijkheidsgraad hebben. Belangrijk is wel steeds dat je niet oordeelt over een vraag tijdens een brainstormsessie!
Voor nu is een start met de 5W-methode een goede en handige keuze omdat het je een leidraad geeft wat voor soort vragen je moet stellen, aan wie en zo verder. Het vertoont ook grote gelijkenis met een uiteindelijke enquête en dat is wel handig en vooral wanneer dit je eerste keer is.