Indonesië uit, op 17 augustus 1945. Aan zijn linkerkant staat Mohammed Hatta. |
Juliana tijdens de Soevereiniteits overdracht. |
|
Op 26 juli 1945 kwam de geallieerde verklaring waarin onmiddellijke overgave van Japan werd geëist. Met name bij de Japanse legerleiding was hiertegen grote weerstand omdat hierin niets werd gezegd over de rol van de keizer. Men was bang dat dit eeuwenoude instituut zou verdwijnen. Op 28 juli meldde de Japanse premier Suzuki dat er geen sprake zou zijn van overgave.
Hierop besliste de Amerikaanse president Truman dat het gebruik van de atoombom door zou gaan. Hij werd daarin gestrekt door het bericht dat een proef met een dergelijke bom in de woestijn op 16 juli succesvol was verlopen. Op 6 augustus 1945 gooide een Amerikaanse B-29 bommenwerper, Enola Gay, de eerste atoombom op de Japanse stad Hiroshima. Hierdoor verloren 78.000 mensen direct het leven.
Door de radioactieve straling verloren daarna nog eens duizenden mensen het leven, waardoor het totaal aantal slachtoffers op 140.000 kwam. Duizenden mensen werden ziek voor de rest van hun leven. Omdat Japan zich na het werpen van de eerste bom nog steeds niet overgaf, gooiden de Amerikanen een tweede atoombom, op Nagasaki. Ook daar vielen talloze slachtoffers. Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan.
Twee dagen na de Japanse capitulatie had Soekarno op 17 augustus 1945 de onafhankelijke republiek Indonesië uitgeroepen.
Om hun positie te versterken, probeerden de nationalisten tevergeefs de Indo-Europeanen ook voor hun zaak te winnen. Die waren intussen door de Japanners vrijgelaten uit de interneringskampen, maar verlangden in meerderheid terug naar de koloniale tijd.
Hun weigering zich bij de revolutie aan te sluiten, wekte vooral de woede op van de pemoeda’s, groepen jonge fanatieke nationalisten.
Van Mook was minister van Koloniën en deed de eerste onderhandelingen met Soekarno en de Repubiek ‘Indonesia’.
Hij liet weten, in maart 1946 dat hij de Republiek Indonesia wilde erkennen en onderdeel wilde laten uitmaken van een Federatieve staat Indonesië. De onderhandelingen stuiten op veel weerstand vanuit de Nederlandse politiek.