Einde WOII, Begin Koude Oorlog

Na afloop van de Tweede Wereldoorlog was er sprake van een machtsvacuüm in Europa. De Europese landen waren verzwakt en afhankelijk van de Sovjet Unie en de Verenigde Staten. Het was al snel duidelijk dat Stalin het door hem bevrijde Oost-Europa niet zou prijsgeven. Hij wilde een buffer om de Sovjet-Unie in mogelijke toekomstige conflicten te beschermen. Een communistisch Europa was een doorn in het oog van de VS.

In de loop van 1946 werd het duidelijk dat de toekomst van Europa bepaald werd door de tegenstellingen tussen beide grootmachten. Churchill (video links) sprak in een beroemd geworden rede over een IJzeren Gordijn dat over Oost-Europa was neergedaald.
Aan de ene kant van de scheidslijn bevond zich het vrije en democratische door de VS gesteunde West-Europa, aan de andere kant het door de Sovjet-Unie beheerste communistische Oost-Europa.

In 1947 lanceerde Truman (video rechts), de opvolger van president Roosevelt een beleid dat bekend werd als de Truman Doctrine. Landen die zich bedreigd voelden door het communisme konden rekenen op de steun van de VS.

Kort daarop maakten de Amerikanen een groot herstelprogramma voor Europa bekend: het Marshallplan. Alle Europese landen - dus ook de Sovjet-Unie en de Oost-Europese landen - konden een beroep doen op financiƫle steun bij de wederopbouw.

De Sovjets wezen deze steun echter van de hand en verboden de Oost-Europese landen de Marshall-hulp te accepteren. Daarom werden alleen West-Europese landen en de westelijke bezettingszones van Duitsland betrokken in het grootscheepse hulpprogramma.

De scheiding in Europa begon zich hierdoor steeds scherper af te tekenen.
De Koude Oorlog was begonnen.