De Oostbloklanden werden ook vaak aangeduid als de satellietstaten van de Sovjet-Unie. Ze waren communistisch en stonden onder directe controle van de Sovjet-Unie. De staat en de communistische partij beheerste het leven. Het communisme bracht een heel andere levensstijl voort dan in het Westen.
Het communistisch bewind probeerde haar burgers op te voeden tot ideale burgers met een onvoorwaardelijke trouw aan de partij. De communistische staat eiste van haar inwoners gehoorzaamheid en soberheid en bood een materiƫle eenvormigheid. Luxe-producten, mode en trends speelden geen rol. Reclameborden ontbraken en de productie in fabrieken werd gedicteerd door de communistische partij. Deelname aan internationale sportevenementen moest de superioriteit van het communisme demonstreren. De Oost-Europese landen waren dictaturen, zonder vrijheid van meningsuiting en geheel onder controle van de communistische partij. De geheime dienst hield de bevolking in de gaten en stond in nauw contact met de Sovjet-Unie.
De controle van de Sovjet-Unie over de satellietstaten in Oost-Europa verliep niet altijd even vlekkeloos. Regelmatig kwam de bevolking in opstand tegen het strenge Sovjet-bewind. De Hongaarse Opstand en de Praagse lente maakten diepe indruk in het Westen en intensiveerde de afkeer van het communisme.