Een van de pijlers van de ethische politiek in Nederlands-Indië was ontwikkeling door beter onderwijs. Kinderen van lokale Indische leiders kregen een goede opleiding om later te kunnen functioneren in het ambtelijk apparaat van het koloniale bestuur. Honderden Indische studenten woonden en studeerden enkele jaren in Nederland. Na voltooiing van hun studie bleken hun maatschappelijke kansen in Indië minder groot dan die van de Nederlanders. De hoogste ambtelijke functies bleven voor hen onbereikbaar.
Deze goed opgeleide autochtone elite ging streven naar gelijke rechten als de blanke overheerser.
20 april 1934.
Vandaag aan mijn broer in Holland geschreven, dat hij daar als het enigszins kan, maar liever voorlopig moet blijven, zelfs al zijn zijn inkomsten nu feitelijk onvoldoende. Het voornaamste is, dat hij er de gelegenheid heeft zich de westerse wetenschap in het land zelf eigen te maken.
In drie maanden tijd kan hij er méér van de Europese samenleving leren begrijpen dan uit alle schoolboekjes, die je hier in de loop van een tiental jaren moet verwerken - tenminste, als hij zijn ogen goed gebruikt en zijn hart wijd open houdt.
Vooral dit laatste is een voorwaarde, want velen van ons komen in Europa met de vaste wil om alles wat westers is te veroordelen en dat gelukt hun meestal heel gemakkelijk. Kort geleden sprak ik nog iemand, een meester in de rechten, die het had klaargespeeld om in de ruim vier jaren studietijd, die hij in Holland had doorgebracht, zijn vooroordelen, zijn antipathie, ja, zijn fanatieke haat tegen alles wat westers en Europees is, nog te versterken.
De in India geboren Mahatma Gandhi genoot een goede opleiding in Londen waar hij rechten studeerde. In Zuid-Afrika waar hij jaren werkte als advocaat ondervond hij het racisme aan den lijve.
In Zuid-Afrika paste hij zijn filosofie van geweldloos verzet voor het eerst toe. Teruggekeerd in India werd hij de frontman van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen de Britse koloniale overheid.