Nederland tijdens Duitse bezetting - Collaboratie

NSB

De in 1931 opgerichte NSB (Nationaal Socialistische Beweging) was extreem rechts en streefde naar een autoritaire staat naar Italiaans model. Het was tijdens de bezettingsjaren de enige toegestane partij. De leider van de NSB was Anton Mussert, een waterbouwkundig ingenieur die handelde uit een diepe afkeer van de wijze waarop de parlementaire democratie volgens hem het landsbelang verkwanselde. De aanhang bestond vooral uit mensen uit de middenklasse zoals middenstanders, ambtenaren en kleine boeren.

Nederlandse SS

Ongeveer 25.000 Nederlanders meldden zich aan bij de SS en vochten mee aan de zijde van de Duitsers.

Lokaal bestuur, onderwijs en ambtenarij

Veel hoge ambtenaren, burgemeesters en mensen in het onderwijs werden tijdens de oorlog vervangen door NSB’ers. Vaak mensen die vanuit opportunistische beweging de gelegenheid aangrepen om functies te kunnen bekleden die in normale omstandigheden buiten hun bereik hadden gelegen. Soms bleven burgemeesters of hoge ambtenaren hun functie bekleden en kozen bewust voor samenwerking met de Duitsers om te proberen de vervelende gevolgen voor de bevolking zoveel mogelijk te beperken.