Tijdlijn jodenvervolging 1933 - 1945



Fase 1: 1933 - 1939
Joden in Duitsland werden tweederangs burgers. Periode kenmerkte zich door stelselmatige vervolging, intimidatie en isolatie van de Joodse gemeenschap in Duitsland. Joodse winkels werden gemeden, invloedrijke beroepen mochten niet meer worden uitgeoefend. De Kristalnacht, een georganiseerde orgie van geweld tegen Joodse eigendommen was voorbode van naderend onheil voor de Joodse gemeenschap.

Kristalnacht

1933: Vanaf het moment dat Adolf Hitler de macht heeft in Duitsland worden Joden vervolgd. Joden in Duitsland worden uit het openbare leven verbannen en geïntimideerd.

1935: Invoering Neurenberger wetten: racistische wetten die de Joden het staatsburgerschap ontnam en waarin strenge regels waren opgenomen m.b.t. huwelijken tussen joden en niet-joden.

1938: Kristalnacht (zie afbeelding): onder leiding van de nationaal-socialisten werden in de nacht van 9 op 10 november 1938 in heel Duitsland Joodse eigendommen vernield en joden aangevallen en gemolesteerd. Duizenden synagogen en Joodse winkels en huizen werden vernield of gingen in vlammen op. Bijna 100 joden werden vermoord.

Fase 2: 1939 - 1942
Na het uitbreken van de oorlog werd de Jodenvervolging intenser en explicieter. Joden in veroverde gebieden in Polen en Rusland werden door speciale militaire eenheden opgespoord en omgebracht. Steeds meer joden verdwenen in werk- en concentratiekampen en moesten in getto’s leven.

1939: Na de inval van Duitsland in Polen werd de Jodenvervolging explicieter. Speciale legereenheden, Einsatzgruppen, maakten in veroverde gebieden jacht op Joden, zigeuners en communisten en brachten ze om.

Luchtfoto van Auschwitz-Birkenau
uit 1944. Links de rookpluim van
de crematoria. In Auschwitz
werden tussen de 1 en
1,5 miljoen mensen vermoord.

Fase 3: 1942 - 1945
In 1942 werd een ingrijpende beslissing genomen door Hitler en zijn handlangers. Het Joodse vraagstuk moet definitief worden opgelost. Er werd besloten om de vernietiging van de Joden op industriële wijze ter hand te nemen. In korte tijd werden met name in Polen vernietigingskampen gebouwd en in gebruik genomen.

1942: Op 20 januari 1942 werd besloten om Joden op een massaal georganiseerde manier te vernietigen. In de vernietigingskampen werden in de periode 1942 - 1945 miljoenen Joden, zigeuners en ‘vijanden’ vermoord.

1945: In januari 1945 bevrijdde het Russische leger Auschwitz. Ruim 1,5 miljoen mensen waarvan het merendeel joden, hadden toen hun einde gevonden in het vernietigingskamp.

Op 20 november begonnen onder leiding van de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, Groot-Brittannië en Frankrijk de processen van Neurenberg. In totaal 177 nationaalsocialisten en collaborateurs stonden terecht en moesten zich o.a. verantwoorden voor de massamoord op het Joodse volk.

Tip: Bekijk de documentaire van Cherry Duyns uit 1991 over het verhaal van overlevenden van concentratiekampen.