Raadpensionaris

De raadpensionaris de hoogste ambtenaar van de Staten van Holland en fungeerde als hoogste bestuurder van de Republiek. De belangrijkste dagelijkse bestuurszaken van Holland werden door hem geregeld. Verder stond hij aan het hoofd van de vertegenwoordiging van de Staten van Holland in de Staten-Generaal. Omdat de raadpensionaris voor langere tijd werd benoemd en omdat Holland de machtigste provincie was, werd de raadpensionaris een zeer invloedrijk figuur in de politiek. Omdat de belangen van Holland en de regenten vooral op het gebied van de handel lagen, kwam de raadpensionaris nog al eens in conflict met de stadhouder die vooral vanuit militair oogpunt dacht en handelde.

Dat conflict kostte raadpensionaris Van Oldenbarnevelt (zie afbeelding) letterlijk en figuurlijk de kop in 1619. Het is een voorbeeld van hoe zeer de regentenbelangen konden botsen met de machtspolitieke en militaire ambities van de stadhouder.