De indeling van de geschiedenis in Oudheid, Middeleeuwen en Nieuwe Tijd stamt uit de Renaissance. Daarmee sloegen humanisten een historische brug tussen het toenmalige heden en de hooggewaardeerde cultuur van de klassieke oudheid. De tussenliggende eeuwen werden gediskwalificeerd als ‘Middeleeuwen’. Aanvankelijk werd het tijdperk van de Renaissance in de geschiedenis gezien als een radicale breuk met voorgaande eeuwen. Tegenwoordig zien we in de Renaissance juist ook elementen die duiden op continuïteit, dus juist op voortzetting van de Middeleeuwen. Een voorbeeld is dat de kiem van het individualisme, kenmerkend voor de Renaissance, al gelegd werd in de Middeleeuwen.Zeker is dat de Renaissance het startpunt vormt van een nieuwe benadering van de mens en het ontstaan van een nieuw wereldbeeld. De uitsluitende gerichtheid op God en het hiernamaals maakte plaats voor een samenleving waarin naast religie ook ruimte was voor kunst, wetenschap en literatuur. Kenmerkend was de centrale rol van de mens in het hier en nu.