Economen en andere deskundigen gebruiken de olifantgrafiek van Milanovic om aan te tonen dat inkomensverschillen binnen landen de afgelopen tientallen jaren groter zijn geworden. Velen verwachten dat de verschillen de komende jaren nog verder zullen toenemen.
In deze stap behandelen we argumenten waarmee deze bewering wordt ondersteund aan de hand van bronnen over het voorbeeldland de Verenigde Staten.
Vanaf het begin van de 20e eeuw tot omstreeks 1937 kende de VS grote verschillen tussen hoge en lage inkomens. In 1915 verdiende de rijkste 1% van de Amerikaanse huishoudens samen 18% van het hele nationale inkomen. Daarna nam deze inkomensongelijkheid tot 1947 af. Toen voerde de Amerikaanse regering een progressief belastingstelsel in en kregen de vakbonden meer macht waardoor de hogere lonen voor werknemers konden afdwingen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerde de National War Labor Board een regeling door waarbij de laagste inkomensgroepen erop vooruitgingen en de hoogste inkomensgroepen moesten inleveren. Hierdoor daalde het aandeel van het nationale inkomen van de rijkste 1% van de Amerikaanse huishoudens tot onder de 10% van het nationale inkomen.
Dat bleef zo tussen 1947 en 1970 en ook voor het overige veranderde de mate waarin inkomens waren verdeeld nauwelijks. Dat kwam omdat de lonen van werknemers hoog bleven omdat hun werkgevers geen last hadden van concurrentie uit het buitenland en de vakbonden hun macht behielden.
Vanaf 1970 namen de inkomensverschillen weer toe. De inkomens van de Amerikaanse burgers gingen niet in gelijke mate omhoog. Vooral huishoudens die in 1979 al een hoog inkomen hadden, gingen er sterk op vooruit (zie grafiek hierboven). De inkomens van de rijkste 20% van de Amerikaanse huishoudens stegen vooral omdat deze groep grote winsten kon behalen door de verkoop van aandelen en andere effecten. In 2007 bijvoorbeeld verdiende de rijkste 1% van de Amerikaanse huishoudens 24% van het totale nationale inkomen.
Alleen als de Amerikaanse economie in een recessie belandde, werd deze trend onderbroken. Dat was het geval in 1990-1991, in 2001 en in 2008-2009. Dat kwam omdat huishoudens met hoge inkomens erdoor geraakt werden. Hun inkomens liepen terug omdat er minder verdiend werd aan beleggingen en de verkoop van effecten. Bij andere inkomensgroepen was de daling van het inkomen kleiner omdat zij het minder moesten hebben van aandelen maar vooral van salarissen.
In 2013 traden twee wetten in werking, die de toename van de inkomensongelijkheid afremden omdat mensen met een hoog inkomen meer belasting moesten betalen, de Affordable Care Act (een nationale ziekteverzekering waar iedereen premie voor moet betalen, ook wel bekend als ‘Obama Care’) en de American Taxpayer Relief Act.
Voor de toename van de inkomensongelijkheid na 1970 zijn volgens deskundigen de volgende oorzaken aan te wijzen:
Naar: Income inequality in the United States paragrafen ‘2 History’ en ‘3 Causes’.
Lees de bron: Wikipedia ‘Manufacturing belt’ over de productiegordel, het gebied in de VS dat ooit het zwaartepunt van de zware industrie vormde.
Meer informatie om de vragen te beantwoorden, vind je op de Engelstalige pagina van Wikipedia 'Rust belt'.