2.3.3 Arbo (wetgeving)

De Arbowet heeft tot doel om regels te geven ter bevordering van menswaardige arbeid in het algemeen en voor de veiligheid, gezondheid en welzijn in het bijzonder. Dit houdt in dat de werkomstandigheden zoveel mogelijk aangepast moeten worden aan de lichamelijke en geestelijke eigenschappen van de mens. Deze wet is van toepassing op alle arbeidsorganisaties.

In de Arbowet staat dat de werkgever een arbobeleid moet voeren. Dat houdt meer in dan het treffen van losse maatregelen als er problemen zijn. Beleid is erop gericht problemen in de toekomst te voorkomen. Dat gebeurt door samenhangende maatregelen te nemen, door vooruit te zien en door de oorzaken van problemen te achterhalen en systematisch aan te pakken. Eerst is er een goede analyse van de problemen nodig en vervolgens wordt er gezocht naar structurele oplossingen: hoe worden in de toekomst problemen opgelost en nieuwe problemen voorkomen? Als een ziekenhuis bijvoorbeeld nieuwe bedden aanschaft, moet er eerst gekeken worden wat de gevolgen zijn voor de arbeidsomstandigheden.

Een bedrijf of instelling moet duidelijk op papier hebben staan wat he arbobeleid is. In dat beleid komt duidelijk naar voren wie welke taken en bevoegdheden heeft. Vaak wordt binnen bedrijven of instellingen het Arbobeleid vastgesteld door de Ondernemingsraad (OR) of een speciale Arbocommissie.

Het is niet alleen de werkgever die verplichtingen heeft volgens de Arbowet. Ook de medewerker is verplicht om de maatregelen die de werkgever treft na te leven. De werknemer is een belangrijke schakel in het arbobeleid, omdat hij de ervaringsdeskundige is. Hij kan problemen signaleren en het is belangrijk dat deze signaleringen ook terecht komen bij de beleidsmakers. Draagvlak voor het arbobeleid door werknemers is essentieel. Maatregelen die niemand ziet zitten, zullen slecht of niet uitgevoerd worden.

Bedrijven en instellingen hebben een Arbocommissie. Hierin worden alle Arbo zaken binnen een bedrijf besproken. Je kunt hierbij o.a. denken aan ziekteverzuim, fysieke en psychische belasting en bedrijfshulpverlening. Het gaat hierin dus om de gezondheid, veiligheid en welzijn van de werknemer. Een facilitair manager maakt vaak deel uit van de Arbocommissie.

De arbeidsinspectie is een onderdeel van het Ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid. De arbeidsinspectie voert de controle uit op de naleving van de Arbowet bij bedrijven en instellingen.