Beschrijving Ziektebeeld

Wat is COPD?
De afkorting COPD betekent Chronic Obstructive Pulmonary Disease (in het Nederlands: Chronische Obstructieve Longziekte). Het is een verzamelnaam voor de ziekten chronische bronchitis en longemfyseem. Een patiënt met COPD ademt moeilijker omdat de longen beschadigd zijn. Er komt minder zuurstof binnen en daardoor kunnen normale dingen zoals traplopen, boodschappen doen en aan- en uitkleden moeizamer gaan.

In ons land hebben ongeveer 600.000 mensen COPD. De ziekte staat op de zesde plaats van ziektes die de hoogste sterfe in Nederland veroorzaken. COPD komt vaak voor op oudere leeftijd, maar soms door een erfelijke ziekte eerder.

Chronische bronchitis
Bij chronische bronchitis zijn de vertakkingen van de luchtpijp blijvend onstoken. De vertakkingen heten de bronchiën. Wanneer een ziekte blijvend is, noemen we dit chronisch. De bronchiën zijn dus de hele tijd geïrriteerd en de slijmvliezen produceren meer slijm dan normaal. Hierdoor kan de patiënt gaan hoesten en is benauwd. Door de ontsteking is het slijmvlies dikker en dit maakt de doorstroming van lucht moeilijker. Het ademen gaat moeilijker.

Longemfyseem
Emfyseem, oftewel longemfyseem, is een chronische ziekte. Er gaan steeds meer longblaasjes stuk en de wanden van de longblaasjes raken zo beschadigd dat ze niet meer goed werken. De longblaasjes zorgen voor uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide. De beschadigde longblaasjes kunnen niet herstellen en het wordt steeds moeilijker om zuurstof op te nemen.

Oorzaken van COPD
De meeste mensen krijgen pas na hun veertigste COPD, hieronder volgt een overzicht van de oorzaken van COPD:

• Roken - Bijna altijd is roken de oorzaak van COPD. Roken of meeroken beschadigt de longen ernstig. Daardoor kunnen longziekten zich gemakkelijk ontwikkelen.
• Astma, longontsteking en andere longziekten - Soms is een ziekte de oorzaak van COPD. Meestal gaat het dan om longziekten, waarbij de longen beschadigd raken.
• Erfelijke ziekten - De erfelijke ziekte alpha-1 kan COPD veroorzaken. Alpha-1 is een aangeboren ziekte, waarbij het eiwit alpha-1 niet wordt aangemaakt of niet goed werkt. Dat eiwit is nodig om de longen te beschermen.
• Giftige stoffen en stofdeeltjes - Soms zijn giftige stofdeeltjes de oorzaak van COPD. Dit gebeurt vaak tijdens het werk en noemen we beroeps-COPD.

Levensverwachting bij COPD
De patiënt heeft na het veertigste levensjaar of later een grotere kans om deze ziekte te krijgen. Het kan ook eerder ontstaan, maar dan heeft het meestal een erfelijke oorzaak. Hoe de ziekte zich ontwikkelt is voor iedereen verschillend. Sommige mensen passen ongemerkt hun bezigheden aan bij hun verslechterde conditie. Ze houden op met traplopen of fietsen, waardoor het lijkt alsof er minder klachten zijn. Vrijwel ongemerkt kunnen zij zo jarenlang hun ziekte verborgen houden. Het vervolg hiervan is dat de conditie verder achteruit gaat en de situatie verslechterd. Het is bij deze ziekte van groot belang je conditie te behouden.

De verschillende stadia

• Licht COPD: De longen werken nog voor meer dan de helft goed. Er is in dit stadium sprake van een lichte beperking van de luchtstroom, maar de patiënt is zich niet altijd beuwst dat de longfunctie abnormaal is.
• Matige COPD: In dit stadium veroorzaakt de beperking van de luchtstroom klachten als hoesten, slijm opgeven en kortademigheid bij inspanning. Het is nodig dat de patiënt zijn manier van leven aanpast.
• Ernstige COPD: In dit stadium is de beperking van de luchstroom verder vermindert. Patiënten klagen over toegenomen benauwdheid, vermoeidheid en beperkingen in dagelijkse activiteiten.
• Zeer ernstige COPD: In dit stadium wordt gekenmerkt door zeer ernstige vermindering van de luchtstroom, zo ernstig dat de beperking ook invloed heeft op het hart en vaten. Soms is dagelijks toedienen van extra zuurstof noodzakelijk. De klachten zijn zo ernstig geworden dat tijdelijke verslechteringen levensbedreigend kunnen zijn.
• Laatste fase: In de laatste fase van COPD worden de klachten snel erger. We noemen dit de palliatieve fase. De arts probeert dan vooral de ziekte draaglijk te maken voor de patiënt. In deze fase moet de patiënt regelmatig naar het ziekenhuis en wordt intensief begeleid door een team onder leiding van de longarts.

Filmpje over COPD  Longforum