IJzer

Je weet vást dat je níet zonder zuurstof kan. Maar wist je ook dat zuurstof in je bloed met speciale taxi's wordt vervoerd? Zo'n taxi heet 'hemoglobine'. Om zo'n taxi te kunnen bouwen heb je ijzer nodig. Logisch toch, want een taxi zonder ijzer is een paar wielen...

 

Maar zonder gekheid, je moet echt ijzer eten om te kunnen ademen. Nou ja... je kunt wel ademen zonder ijzer, maar dan zijn er geen taxi's in de bloedbaan om het zuurstof rond te brengen. Elke cel, elk stukje van je lichaam, van je haren op je hoofd tot het puntje van je tenen en alle organen en ander belangrijks heeft zuurstof nodig om te kunnen overleven. Zonder zuurstof gaat alles van binnen kapot. Die taxi's zijn dus onmisbaar. IJzer is dus onmisbaar in je voeding.

Je hebt misschien wel eens gehoord dat iemand bloedarmoede heeft. Zo iemand heeft eigenlijk te weinig hemoglobine. Te weinig taxi's dus.

Aan de binnenkant van je oogleden kun je zien: hoe minder rood, hoe groter de kans op bloedarmoede.

Waar zit dan ijzer in?

Nou, eigenlijk zijn er maar weinig voedingsmiddelen met ijzer erin... Maar het is dan wel weer goed te herkennen. Elke groene groente bevat ijzer. O ja en daarnaast ook vlees en donkere broodsoorten, peulvruchten (bruine bonen, kikkererwten, maar ook sperziebonen en doperwten), gedroogde vruchten, lever(worst) en appelstroop.

Er zit veel ijzer in deze producten, maar je hebt het geregeld nodig om genoeg ijzer binnen te kunnen krijgen

Melkproducten en ijzer moeten níet bij elkaar!

IJzer wordt moeilijker of helemaal niet door het lichaam gebruikt, als ze tegelijk je maag bereiken met melkproducten. Calcium zit namelijk ijzer in de weg. Eet je dus keurig ijzer (bijvoorbeeld een bord spinazie als warm eten), maar direct daarna een bakje yoghurt als toetje, dan werkt het ijzer in de spinazie eigenlijk niet of veel minder goed. 

 

Vitamine C en ijzer is juist góed!

Calcium zit dus ijzer in de weg. Andersom wordt ijzer weer beter opgenomen, in combinatie met vitamine C (fruit, vers geperste jus d'orange). Wil je dus meer ijzer opnemen: eet dan groene groenten, donker brood en combineer dat met vitamine C. Calcium is belangrijk, dus laat niet alle yoghurt of melk staan, maar eet of drink dit later (minimaal een uurtje later of eerder).

 

Je verliest ook ijzer

Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat je ijzer lekt. Met je urine of als je flink zweet. Het gaat dan niet om enorme hoeveelheden, maar langzaam neemt de ijzerhoeveelheid in je lichaam af. Vrouwen die ongesteld zijn (wat bloed verliezen), verliezen met dat bloed ook ijzer (met het bloed verlies je die taxi's). IJzer moet dus continu ook weer worden aangevuld. Bij kinderen iets minder hard dan bijvoorbeeld bij volwassen vrouwen.

Verlies je bij een ongeluk of operatie veel bloed, dan is ook je ijzergehalte lager. Als je echt tekort komt in dat ijzer kun je dat met medicijnen aanvullen. Soms krijgen mensen bloed van iemand anders (een donor) om hun eigen ijzer aan te vullen met 'de taxi's van iemand anders'. 

Maar niet alleen vrouwen hebben het nodig dat ijzer extra wordt aangevuld. Dat geldt voor zowel mannen als vrouwen in de groei. BIj de opbouw van spieren en bij de toename van bloed (hoe groter het lijf, hoe meer bloed nodig is), heeft het lichaam meer ijzer nodig. Iemand die zijn lichaam wil verfraaien met extra spierballen (bodybuilders) heeft dus ook echt meer ijzer nodig.

 

Het is belangrijk is dat je geregeld ijzer eet, waardoor je je ijzergehalte op peil houdt!