Stedelijke burgerij - vmbo12

Stedelijke burgerij - vmbo12

Stedelijke burgerij

Intro

In de 2e helft van de Middeleeuwen ontstonden er veel nieuwe steden in West-Europa.
Het leven in de stad was anders dan het leven op het platteland.
Deze opdracht gaat over het leven in een Middeleeuwse stad.

 

Mindmap maken

Woorden bij een onderwerp bedenken en met elkaar verbinden.

 

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • uitleggen waarom de adel graag stadsrechten gaf aan een stad.
  • een beschrijving geven van het stadsbestuur in een middeleeuwse stad.
  • uitleggen waarom mensen met eenzelfde beroep zich organiseerden in gilden.
  • uitleggen waarom geld belangrijker werd met de opkomst van de handel.
  • uitleggen waarom het Hanzeverbond ontstond.

 

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Je kunt na het lezen van de Kennisbank: 'Stedelijke samenleving' vragen beantwoorden over de opkomst van de stedelijke samenleving.

Stap 2

en

Kennisbank 'Hanzesteden' bestuderen en daarna kun je informatie over de Hanzesteden bespreken met en uitleggen aan klasgenoten.

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Begrippen

Hier vind je de kennisbank en de begrippenlijst die horen bij deze opdracht.

Eindopdracht

of

Je brengt een onderdeel van de opkomst van de stedelijke burgerij in beeld.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Materiaal voor het maken van het eindproduct.

Tijd
Voor deze opdracht staat ongeveer 2,5 uur, maar de tijd is afhankelijk van de keuze van het eindproduct. Overleg met je docent.

 

 

Aan de slag

Stap 1: Stedelijke samenleving

Opkomst van de stedelijke samenleving
De steden in de late middeleeuwen maakten een nieuwe manier van leven mogelijk.
Mensen in de stad werkten in de handel en in ambachten.
Ze waren niet afhankelijk van een landheer.
Een stadsmens was vrijer dan een horige of een boer op het platteland.
Omdat in de steden veel mensen bij elkaar woonden waren er nieuwe regels nodig.
De steden kregen een eigen bestuur en rechtspraak.

De adel vond de vrijheid van de stedelijke burgerij in de steden maar niets.
De adel had daardoor steeds minder macht in de steden.
Toch gaf de adel graag stadsrechten aan een handelsnederzetting, want in een stad met stadsrechten moesten alle handelaren belasting aan de adel betalen.

Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis de volgende onderdelen:

Opkomst van een stedelijke samenleving

Stap 2: Hanzesteden

Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis nogmaals het onderdeel over de Hanzesteden.

Hanzesteden

 

Bekijk nu de volgende video. Let goed op! In de volgende opdracht moet je een klasgenoot iets kunnen vertellen over de Hanzesteden.

 

Extra opdracht

Op SchoolTV.nl vind je een quiz over de Hanzesteden. Overleg met je docent of je deze quiz gaat spelen.

Afronding

Begrippen

Opkomst van een stedelijke samenleving

Stadsrechten
Veelal voor geld kochten steden van hun landsheer voorrechten: stadsrechten. Waaronder het recht de stad te verdedigen door grachten, ophaalbruggen, stadsmuren en poorten.

Gilden
In de steden sloten werklieden met hetzelfde beroep zich aaneen tot verenigingen: de gilden.

Stadsbestuur
Steden werden niet door adel bestuurd maar door het stadsbestuur. Het stadsbestuur bestond uit: de schout en schepenen, de vroedschap en de burgemeester.
Schout en schepenen
De schout en schepenen waren verantwoordelijk voor de veiligheid in de stad. Ze zorgden voor de rechtspraak (wetten) en de politie.
Vroedschap
De vroedschap was een groep regenten (wijze mannen), die geraadpleegd werd over belangrijke zaken die de stad aangingen.
Burgemeester
De burgemeester verzorgde de uitvoerende taken van het stadsbestuur.
Hanzeverbond
Het Hanzeverbond was een Middeleeuws verbond van ongeveer 70 Europese handelssteden. Zutphen, Deventer, Zwolle en Kampen hoorden erbij. Het zijn Hanzesteden.

Eindopdracht: Toneelstuk maken

Je gaat een eindproduct maken waarmee je een onderdeel van de opkomst van de stedelijke burgerij in beeld brengt. Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt.

Tip: Maak met een aantal klasgenoten een toneelstukje over het leven in een middeleeuwse stad.

Heb je een eindproduct gekozen. Overleg dan even met je docent of hij het eens is met je keuze. Spreek met je docent af hoe het eindproduct beoordeeld gaat worden en wanneer je het eindproduct moet inleveren.

Beoordeling
Laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:

  • Het eindproduct een goed beeld geeft van een onderdeel van de opkomst van stedelijke burgerij.
  • Het eindproduct met zorg gemaakt is.
  • Het eindproduct op tijd klaar is.

Klaar? Laat het eindproduct aan je docent zien, of lever het in.

Gereedschapskist

Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door. Als je nu een mindmap zou moeten maken, zou je dan veel andere woorden bij in je mindmap zetten?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2,5 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Vond je het fijn om samen en alleen te werken?
    Hoe verliep de eventuele samenwerking? Was je tevreden over het eindproduct?

  • Het arrangement Stedelijke burgerij - vmbo12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2023-08-16 15:09:41
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp Stedelijke burgerij. In de 2e helft van de Middeleeuwen ontstonden er veel nieuwe steden in West-Europa. Het leven in de stad was anders dan het leven op het platteland. Het materiaal bespreekt waarom de adel graag stadsrechten gaf aan een stad en wat het stadsbestuur in een middeleeuwse stad was. Er komt aan bod waarom mensen met eenzelfde beroep zich organiseerden in gilden en waarom geld belangrijker werd met de opkomst van de handel. Daarnaast wordt er besproken waarom het Hanzeverbond ontstond. Begrippen binnen deze les zijn: Stadsrechten, gilden, stadsbestuur, schout en schepenen, vroedschap, burgemeester, Hanzeverbond.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Geschiedenis; De tijd van steden en staten (1000 - 1500); Opkomst van de stedelijke burgerij en toenemende zelfstandigheid van steden;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 30 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, geschiedenis, gilden, hanzeverbond, schout en schepenen, stadsbestuur, stedelijke burgerij, stercollectie, vmbo12, vroedschap

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

    VO-content - Kennisbanken. (2018).

    Geschiedenis VMBO Onderbouw

    https://maken.wikiwijs.nl/133735/Geschiedenis_VMBO_Onderbouw

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van