Ontwikkelingen landbouw - vmbo12

Ontwikkelingen landbouw - vmbo12

Ontwikkelingen landbouw

Intro

Rond het jaar 1000 veranderde er veel in de landbouw. 
Vier uitvindingen zorgden ervoor dat er meer voedsel geproduceerd kon worden.
Hierdoor nam het aantal mensen toe en konden er steden ontstaan.

Ook kwam er ruimte voor andere beroepen, niet iedereen hoefde meer boer te zijn.

Deze opdracht gaat over de ontwikkelingen in de landbouw.

Kijk naar het volgende filmpje. Welke uitvindingen in de landbouw zorgden voor de verandering?

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • beschrijven welke vier uitvindingen een verbetering brachten in de landbouw.
  • beschrijven wat de verbeteringen in de landbouw betekende voor de bevolking.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Lees de Kennisbank: Ontwikkelingen in de landbouw.

Beantwoord dan vragen hierover.

Stap 2

Lees de Kennisbank: Drieslagstelsel.

Lees over de risterploeg.

Bespreek samen met een klasgenoot wat dit voor de landbouw betekende.

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Begrippen

Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.

Eindopdracht A

Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets.

Eindopdracht B

Als je kiest voor eindopdracht B kun je één A4-poster maken met afbeeldingen van een uitvinding/verbetering in de landbouw.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Materiaal voor het maken van de posters.

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuur nodig.

 

 

Aan de slag

Stap 1: Landbouw

Rond het jaar 1000 werkte bijna iedereen in de landbouw. Veel mensen waren horigen: zij werkten voor een landheer. Andere boeren huurden een klein stukje land van de heer.

Na het jaar 1000 werd in Europa steeds meer natuur veranderd in landbouwgrond. Boeren kregen betere werktuigen. De houten ploeg werd vervangen door een ijzeren ploeg. Ook gingen ze paarden gebruiken om het land te ploegen. Zo konden ze sneller en beter werken.

Lees in de Kennisbank meer over de ontwikkelingen in de landbouw.

Beantwoord daarna de vragen.

Stap 2: Drieslagstelsel

In de vroege middeleeuwen zorgden misoogsten vaak voor honger en sterfte.
Dat veranderde door het drieslagstelsel. Boeren verdeelden hun land in drie delen: op twee stukken verbouwden ze gewassen, het derde lieten ze een jaar leeg (braak).Zo werd de grond minder snel uitgeput. Door het drieslagstelsel was de kans op misoogst kleiner.

Lees in de Kennisbank meer over het drieslagstelsel en de risterploeg.

Afronding

Begrippen

Betere landbouwtechnieken
Doordat landbouwmethoden verbeterd werden, kon er meer voedsel gemaakt worden. Grotere productie leidde tot overschotten: dit voedsel werd verkocht. Zo ontstonden markten. 

Drieslagstelsel
Boeren verdeelden hun grond in drie stukken. Ze teelden meerdere gewassen en lieten telkens een stuk grond braak liggen.

Overschotten
Overschotten in de landbouw leverden nieuwe mogelijkheden op voor de handel.
De landbouwproducten die de mensen zelf niet nodig hadden, konden nu verkocht worden.
Bevolkingsgroei
De bevolking groeide, doordat er voldoende voedsel aanwezig was.

Eindopdracht A: Toets

Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets over deze opdracht.

Succes!

Eindopdracht B: Poster maken

Als je kiest voor eindopdracht B maak je een poster.

Rond het jaar 1000 vinden er vier uitvindingen/verbeteringen in de landbouw plaats.
Die zorgden ervoor dat de opbrengsten in de landbouw toenamen.
En dat minder mensen in de landbouw hoefden te werken:

  • gebruik van het paard
  • gebruik van de keerploeg (risterploeg)
  • ontginningen
  • drieslagstelsel

Maak nu samen met een klasgenoot een A4-poster. Bespreek de uitvinding/verbetering. Zorg ook voor passende afbeeldingen.

Beoordeling
Kijk nog even of jullie A4-posters voldoen aan de beoordelingscriteria.
Ja? Laat de posters dan beoordelen door jullie docent.
Jullie krijgen een goede beoordeling voor jullie posters als:

  • er op de poster één uitvinding/verbetering in de landbouw besproken wordt.
  • de poster origineel is.
  • de poster op tijd is ingeleverd.

Klaar?
Lever de poster in bij je docent.

Poster maken

Op een informatieve poster kun je laten zien wat de belangrijkste delen van de lesstof zijn. Ook kun je weergeven hoe bepaalde delen zich tot elkaar verhouden.

 

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • beschrijven welke vier uitvindingen een verbetering brachten in de landbouw.
  • beschrijven wat de verbeteringen in de landbouw betekende voor de bevolking.

Hoe ging het?

  • Tijd
    Had je voldoende tijd om de opdrachten te maken?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Vond je het fijn om samen te werken?
    Hoe verliep de samenwerking?

  • Het arrangement Ontwikkelingen landbouw - vmbo12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 14:24:12
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp Ontwikkelingen landbouw. Rond het jaar 1000 vonden er veranderingen in de landbouw plaats. Vier uitvindingen zorgden ervoor dat er meer voedsel geproduceerd kon worden. Hierdoor nam het aantal mensen toe en konden er steden ontstaan. Het materiaal bespreekt de vier uitvindingen/verbeteringen waardoor er maar landbouwgrond kwam. Daardoor kon de landbouwgrond beter gebruikt kon worden en werden de oogsten groter. Ook komt er aan bod dat de verbeteringen in de landbouw ervoor zorgden dat de bevolking toenam en dat niet langer iedereen in de landbouw hoefde te werken. Begrippen binnen onderdeel zijn: betere landbouwtechnieken, Drieslagstelsel, overschotten, bevolkingsgroei.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Opkomst van handel en ontstaan van steden; Geschiedenis; De tijd van steden en staten (1000 - 1500);
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, bevolkingsgroei, drieslagstelsel, geschiedenis, landbouwtechnieken, ontwikkelingen landbouw, overschotten, stercollectie, vmbo12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Eindtoets Ontwikkelingen landbouw

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van