Feodalisme - vmbo12

Feodalisme - vmbo12

Feodalisme

Intro

 

In de tijd van monniken en ridders, de middeleeuwen, had de samenleving een standenmaatschappij. Dat betekent dat mensen verdeeld waren in verschillende groepen. Elke groep had eigen rechten en plichten. Als je hoog van stand was, was je rijk. Wie laag van stand was, was meestal arm.

In deze opdracht onderzoek je de standenmaatschappij. Je kijkt vooral naar het feodalisme, ook wel het feodale leenstelsel genoemd. Feodalisme is een systeem waarin land wordt gegeven in ruil voor trouw en diensten tussen leenheer en leenman. Een boer (leenman) krijgt bijvoorbeeld een stukje land om te bewerken, terwijl hij trouw beloofd aan de leenheer van het kasteel.

 

 

 

 

 


 

 

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • omschrijven hoe het feodale leenstelsel werkte.
  • uitleggen dat het leenstelsel de basis van het bestuur vormde.

 

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Lees de Kennisbank en bekijk het filmpje. Beantwoord dan vragen over het feodale leenstelsel.

Stap 2

Geef aan welk recht horigen hadden in het standenstelsel.

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Begrippen

Hier vind je de kennisbank en begrippen die horen bij deze opdracht.

Eindopdracht A

Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets.

Eindopdracht B

Als je kiest voor eindopdracht B geef je de verhoudingen binnen de standen weer in een piramide.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Materiaal voor het maken van je eindproduct.

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.

 

 

Aan de slag

Stap 1: Het feodalisme

Kijk het filmpje over feodalisme. Maak daarna de opdracht.

Stap 2: Standenmaatschappij

 

In een standenmaatschappij deelt de samenleving zich op in verschillende groepen, met eigen rechten en plichten.

Bovenaan staat de keizer of koning. Daaronder zijn drie groepen:

  • De eerste groep is de geestelijkheid. Zij leiden de kerk en hebben veel invloed op het dagelijks leven.

  • De tweede groep is de adel. Ridders kregen land van de koning en gaven dit land door aan hun kinderen.

  • De derde groep bestaat uit boeren en later ook de burgers. Zij staan onderaan.

 

Lees uit de Kennisbank geschiedenis het volgende onderdeel:

Bekijk nu het filmpje over de drie standen.
Is er nog steeds iets te merken van deze drie standen in de samenleving van nu?

Afronding

Begrippen

Leenstelsel (feodalisme)
Keizer Karel deelde zijn rijk op in delen. De edelen en bisschoppen (leiders van de katholieke kerk) bestuurden een deel van het land namens Keizer Karel.

Leenheren
Die bestuurders (edelen en bisschoppen) kregen het gebied in leen van de keizer: de keizer was de leenheer en de bestuurders waren leenmannen of vazallen.

Leenmannen / vazallen
De leenmannen kregen een gebied in leen van hun leenheer. De leenmannen/vazallen waren edelen en bisschoppen.
Drie standen
In de tijd van monniken en ridders ontwikkelden zich drie maatschappelijke standen: de geestelijkheid, de adel en de boeren.
Geestelijkheid, eerste stand
Geestelijken traden ook op als bestuurders en kregen grote invloed op het dagelijks leven van de mensen.
Boeren, derde stand
Boeren (de werkers op het land), waren de derde stand. Dit was de laagste stand.
Adel, tweede stand
De adel (de heren, de leenmannen) ontwikkelde zich tot een erfelijke stand.
Franken - Karel Martel
De Frankische koning Karel Martel was de eerste vorst die op deze manier grond ter leen aan zijn krijgsheren toevertrouwde.

Eindopdracht A: Toets

Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets Feodalisme.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien

Eindopdracht B: Piramide maken

Het feodalisme in de middeleeuwen kun je vergelijken met een piramide. In de piramide staat de koning bovenaan. Hij schenkt aan mensen die hij vertrouwt land ter leen. Dat maakt de vorst tot leenheer. Teken zelf een piramide, je kunt het plaatje hieronder natekenen of uitprinten. 


Zet de volgende personen op de juiste plek:
Leenheer (vorst) - achterleenman - leenman - boeren en horigen -achterachterleenman.

Geef in de piramide met pijlen aan wie van wie afhankelijk is.
Kun je er ook afbeeldingen bij vinden? Plak deze er dan bij.

Beoordeling
Laat je piramide en afbeeldingen beoordelen door je docent.
Je krijgt een goede beoordeling voor je piramide als:

  • de personen op de juiste plek in de piramide staan.
  • pijlen duidelijk maken wie van wie afhankelijk is.
  •  
  • je piramide met zorg gemaakt is.
  • je piramide op tijd klaar is.

Klaar? Lever je piramide in bij je docent.

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • omschrijven hoe het feodale leenstelsel werkte.
  • uitleggen dat het leenstelsel de basis van het bestuur vormde.

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn. Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Vond je het fijn om alleen te werken?
    Heb je gekozen voor de toets of de piramide? Was je blij met de keuze die je gemaakt hebt?

  • Het arrangement Feodalisme - vmbo12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 14:57:42
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 3 met het onderwerp Feoladisme. In de tijd van monniken en ridders (de middeleeuwen) was er een standenmaatschappij. Dat betekent dat de bevolking was opgedeeld in verschillende groepen die elk hun eigen rechten en plichten hadden. Het materiaal bespreekt deze standenmaatschappij en een speciaal kenmerk daarvan: het feodalisme of het feodale leenstelsel. Begrippen die bij deze les horen zijn: Leenstelsel - feodale stelsel, leenheren, leenmannen/vazallen, drie standen, geestelijkheid - eerste stand, boeren - derde stand, adel - tweede stand en Franken - koning Martel.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    De tijd van monniken en ridders; Hofstelsel en horigheid; Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    adel, arrangeerbaar, boeren, feodalisme, geestelijkheid, geschiedenis, leenheren, stelcollectie, vazallen, vmbo12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Standmaatschappij en feodalisme

    Feodalisme en standenmaatsschappij

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van