De Germaanse cultuur - vmbo12

De Germaanse cultuur - vmbo12

Germaanse cultuur

Intro

In de tijd van de Romeinen woonden er in West- en Noord-Europa Keltische en Germaanse stammen.

Je leert hoe deze stammen leefden. Je kijkt naar hun cultuur: de manier waarop ze leven.

Verder ontdek je wat het verschil is tussen de Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur.

 

 

 

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • vertellen waarom er Germaanse stammen in het Romeinse Rijk woonden.
  • beschrijven hoe de contacten tussen de Germanen en Romeinen waren.
  • uitleggen wat romanisering is.
  • uitleggen welke gevolgen de volksverhuizing voor het Romeinse Rijk had.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Lees de kennisbank over de Germaanse cultuur.

Beantwoord dan stellingen over de Romeinen, Germanen en Kelten.

Stap 2

Gebruik je kennis over de invloed van de volksverhuizingen en de bouw van de limes in de oefening.

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Begrippenlijst

Hier vind je de begrippen die passen bij deze opdracht.

Eindopdracht

Als afronding van deze opdracht maak je een toets.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Aan de slag

Stap 1: Germanen

Romeinen, Kelten en Germanen

In de tijd van de Romeinen woonden in West- en Noord-Europa Keltische en Germaanse stammen. De Romeinen noemden de Keltische stammen Galliërs.

De Romeinen waren bekend om hun internationale handel. De Germanen leefden vooral van landbouw en handelden dicht bij huis.

De grenzen van het Romeinse Rijk waren altijd in gevaar. Het leger van de Romeinen handelde met de Germanen, maar alleen als het Romeinse leger sterk was.

Als het Romeinse leger zwakker werd, probeerden de Germaanse stammen zich te vestigen in het Romeinse Rijk.

 

Lees meer over de Germaanse cultuur in de Kennisbank.

 

De Germaanse cultuur

Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot.

Stap 2: Limes en Volksverhuizingen

Limes
De Romeinen hadden een grens, die noemden ze de limes. Bij de limes bouwden ze forten, verdedigingstorens en legerkampen om de grens van het Romeinse Rijk.

Tussen de legerkampen langs de grens kwamen wegen voor de soldaten en handelaren. Langs de grens groeiden ook steden.

De grens was niet helemaal afgesloten. De Romeinen en de Germanen kwamen met elkaar in contact. De Germanen namen veel dingen van de Romeinse cultuur over. Dit noemen we 'romanisering'.

Volksverhuizing
Sommige Germaanse stammen werden bondgenoten van de Romeinen. Deze stammen woonden aan de grens en hielpen de Romeinen om hun rijk te beschermen tegen vijanden. Dit duurde alleen niet lang. Ze kregen ruzie.

De grenzen van het Romeinse Rijk in het noorden en oosten werden vaak bedreigd door Germaanse stammen. Dan kwamen ze veel mensen en veel geweld het Romeinse Rijk binnen om daar te komen wonen. Dat noemen we de volksverhuizingen. De volksverhuizingen waren één van de redenen voor de val van het West-Romeinse Rijk. 

Er waren ook Germaanse stammen die van de Romeinen toestemming kregen om in het Romeinse Rijk te wonen. Een van deze Germaanse stammen heette de Bataven. Ze moesten beloven dat ze aan de kant van de Romeinen stonden en doen wat de Romeinen willen. Denk aan belasting betalen en soldaten leveren voor het Romeinse leger.

Wanneer het Romeinse Rijk zwakker was, mochten de Germanen steeds meer zelf beslissen over hun eigen grondgebied binnen het Romeinse Rijk. 

 

 

Lees in de Kennisbank de pagina's over de 'Limes' en de 'Volksverhuizingen'.

Romeinen, Kelten en Germanen

 

Maak nu de opdracht.

Afronding

Begrippenlijst

Romeinen, Kelten en Germanen

Keltische en Germaanse stammen

Dit zijn volkeren die in de tijd van de Romeinen in Europa woonden. Soms werkten ze samen met de Romeinen als bondgenoten, maar soms waren ze vijanden. De Keltische stammen werden ook wel Galliërs genoemd.

Volksverhuizingen
Toen de Hunnen het Romeinse Rijk aanvielen, vluchtten de Germanen weg. Ze verspreidden zich over heel Europa. Dit noemen we de volksverhuizingen.

Limes
Een strook land langs de grens. De Romeinen lagen limes aan om hun grenzen te verdedigen.

Romanisatie - Romanisering
Romanisatie is het proces waarbij mensen uit andere volkeren dingen van de Romeinse cultuur overnamen, zoals hun manier van leven, taal en gewoontes.

Bataven

De Bataven waren een Germaans volk. Ze werkten lange tijd samen met de Romeinen, maar de Romeinen onderdrukten hen ook. In 69 n.C. kwamen de Bataven in opstand tegen de Romeinen. Dit noemen we de Bataafse Opstand.

Splitsing Romeinse Rijk

In het jaar 395 werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst: een oostelijk en een westelijk deel. Zo hoopten de Romeinen zich beter te kunnen verdedigen tegen aanvallen van andere volkeren.

Einde Romeinse Rijk
In het jaar 476 eindigde het West-Romeinse Rijk. De Germanen veroverden het. Het Oost-Romeinse Rijk bleef bestaan tot 1453, totdat de Turken (Ottomanen) het veroverden.

Hunnen

De Hunnen waren een volk uit Rusland. Ze vielen het Romeinse Rijk aan vanuit het Oosten en zorgden voor veel onrust in Europa.

Eindopdracht: Toets

Maak de toets om deze opdracht af te ronden.

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • vertellen waarom er Germaanse stammen in het Romeinse Rijk woonden.
  • beschrijven hoe de contacten tussen de Germanen en Romeinen waren.
  • uitleggen wat romanisering is.
  • uitleggen welke gevolgen de volksverhuizing voor het Romeinse Rijk had.

Hoe ging het?

Tijd

  • Had je voldoende tijd om de opdrachten te maken?

Inhoud

  • Wat uit de opdracht was nieuw voor je? Schrijf dit op.

Eindopdracht: Toets

  • Wat ging goed? Wat kan beter?
  • Het arrangement De Germaanse cultuur - vmbo12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 14:21:23
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 2 met het onderwerp De Germaanse cultuur. In de tijd van de Romeinen woonden in West- en Noord-Europa Keltische en Germaanse stammen. Het materiaal bespreekt de levenswijze (de cultuur) van deze stammen en de verschillen tussen de Romeinse en de Germaanse cultuur, met botsingen als gevolg. Ondanks de verschillen, werden sommige Germaanse stammen bondgenoten van de Romeinen. Maar andere stammen bleven zich juist afzetten tegen de Romeinse overheersing. Belangrijke begrippen zijn: Keltische en Germaanse stammen, volksverhuizingen, Limes, Romanisatie - Romanisering, Bataven, Splintsing Romeinse rijk, einde Romeinse rijk, Hunnen.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur en de confrontatie met de Germaanse cultuur; Geschiedenis; De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v C - 500 n C);
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, bataven, germaanse cultuur, geschiedenis, hunnen, limes, romanisatie, stercollectie, vmbo12, volkverhuizingen
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Limes en de volksverhuizing

    De Germaanse cultuur

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.