Heel lang geleden was Europa bijna helemaal bedekt met sneeuw en ijs.
Grote zoogdieren zoals sabeltandtijgers en mammoeten leefden op de toendra's.
In films en verhalen lees je over de jacht op mammoeten. Spannend, maar is dat wel waar?
Zijn daar bewijzen voor?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze les kun je:
twee bronnen noemen die ons informatie geven over het leven van de mammoeten.
antwoord geven op de vraag: 'Is het waarschijnlijk dat mensen op mammoeten jaagden?'
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leest informatie en kijkt video's over het leven van de mammoet.
Stap 2
Je kunt de informatie die je in stap 1 hebt gekregen toepassen in een oefening.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippen die passen bij deze opdracht.
Eindopdracht
Je kunt een verslag maken van het antwoord op de vraag 'Is het waarschijnlijk dat mensen vroeger op mammoeten jaagden?
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Overblijfselen mammoeten
Mammoeten leefden honderdduizenden jaren geleden in heel Noord-Europa en Noord-Amerika. Ze leefden in een ijstijd. Dat was een koude en droge periode. Mammoeten leefden vooral van gras. Ze aten wel 180 kilo per dag.
Botten en kiezen van mammoeten zijn gevonden in de noordelijke delen van de wereld.
In Nederland worden vooral in de Noordzee overblijfselen van mammoeten gevonden. Daar was vroeger land. Ook in andere delen van Nederland zijn botten en kiezen gevonden.
Ook in Rusland zijn resten van mammoeten gevonden.
Bekijk deze filmpjes maar eens:
In de volgende video leer je veel over mammoeten:
Jagen op mammoeten
Mensen jaagden op mammoeten voor het vlees.
Hoe jaagden mensen op mammoeten? Misschien wel zoals in het volgende filmpje:
Mammoeten stierven uit
De mammoeten zijn uitgestorven. Waardoor?
Aan het einde van de ijstijd werd het warmer.
De mammoeten konden niet goed tegen deze warmte en stierven.
Ook werden mensen steeds beter in jagen, waardoor steeds meer mammoeten gedood werden.
Deze twee factoren hebben ertoe geleid dat mammoeten uiteindelijk zijn uitgestorven.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Prehistorie
De prehistorie is de tijd waaruit geen geschreven berichten bewaard zijn.
Einde Prehistorie
De ontwikkeling van het schrift betekende het einde van de prehistorie. Het jaartal voor het begin van de historie is: 3000 v.Chr.
Begin Historie
De ontwikkeling van het schrift betekende het begin van de historie. Het jaartal voor het begin van de historie is: 3000 v.Chr.
IJstijden
Perioden van ijzige kou waarin het land in het noorden van Europa bedekt is met ijs.
Nomadische levenswijze
Mensen hebben geen vaste woonplaats maar trekken rond en leven van wat de natuur te bieden heeft.
Jagers-verzamelaars
Jagers-verzamelaars leven als nomaden. Zij leven van de jacht (jagers) en van producten uit de natuur, zoals vruchten en wortels (verzamelaars).
Toendra/Toendraklimaat
Een boomloos gebied in koude streken waar grassen, mossen en dwergstruiken groeien. In de koudste maanden is de temperatuur op de toendra onder de -3 °C, in de warmste maanden tussen 0 en 10 °C.
Lage Landen
Omschrijving van het huidige Nederland en België, toen deze landen nog niet bestonden.
Mammoeten
Grote dieren met een dikke vacht, die leefden op de toendra’s. Omstreeks 4000 jaar geleden zijn ze uitgestorven.
Eindopdracht: Verslag schrijven
Bespreek nu in een groepje het antwoord op de vraag: Is het waarschijnlijk dat mensen vroeger op mammoeten jaagden?
Denk bij het bespreken aan de volgende punten:
Zijn er bewijzen voor de jacht op mammoeten?
Wat weten we over de manier van leven van mammoeten en mensen? Bijvoorbeeld: Leefden ze bij elkaar?
Waren mammoeten interessant genoeg voor mensen om op te jagen?
Waarom wel of waarom niet?
Natuurlijk kun je samen verder zoeken naar argumenten voor je antwoord.
Verzamel alle informatie in één document. Beantwoord nu samen de vraag.
Beoordeling
Lever je eindverslag in bij je docent.
Als meer groepen dit onderwerp hebben bestudeerd, is het leuk om een discussie te organiseren om jullie antwoorden te vergelijken!
Jullie krijgen een goede beoordeling voor deze opdracht als:
Je een goed beeld geeft van wat wij weten over jagers en mammoeten.
Het arrangement De mammoetjacht - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 1 met het onderwerp ''De mammoetjacht''. Het materiaal bespreekt de tijd en omgeving waarin de mammoeten leefden, hoe zij leefden en wat er tegenwoordig van hen over is gebleven. Er wordt ingegaan op de redenen waarom mensen jaagden op deze dieren. Er worden verklaringen genoemd waarom deze diersoort is uitgestorven. Dit kwam doordat de mensen te veel mammoeten doodden en omdat het klimaat veranderde.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 1 met het onderwerp ''De mammoetjacht''. Het materiaal bespreekt de tijd en omgeving waarin de mammoeten leefden, hoe zij leefden en wat er tegenwoordig van hen over is gebleven. Er wordt ingegaan op de redenen waarom mensen jaagden op deze dieren. Er worden verklaringen genoemd waarom deze diersoort is uitgestorven. Dit kwam doordat de mensen te veel mammoeten doodden en omdat het klimaat veranderde.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Mammoetjacht
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Heel lang geleden was Europa bijna helemaal bedekt met sneeuw en ijs.
Aan het eind van deze les kun je:
Benodigdheden
Bespreek nu in een groepje het antwoord op de vraag:
