Het eerste schrift - vmbo12

Het eerste schrift - vmbo12

Het eerste schrift

Intro

Het eerste schrift ontstond in de steden.
Mensen schreven op steen of klei.
Schrijven op papier gebeurde pas later.
Met het begin van het schrift komt er een einde aan de prehistorie.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • beschrijven dat er verschillende schriftsoorten ontstonden.
  • beschrijven dat het schrift zich ontwikkelde van afbeeldingen naar klanktekens.
  • zelf iets schrijven in zo'n uitgestorven taal.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je leest in de kennisbank informatie over het eerste schrift en bestudeert een kleitablet op de site van het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden.
Stap 2 Je leest informatie over hiërogliefen en kunt daarna vragen beantwoorden over het schrift van de oude Egyptenaren.
Stap 3 Je leest een tekst over de ontwikkeling van het alfabet en kunt vragen beantwoorden over dit onderwerp.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst   Hier vind je de kennisbank en de begrippen die passen bij deze opdracht.
Eindopdracht A Als je kiest voor eindopdracht A schrijf je een tekst in spijkerschrift.
Eindopdracht B Als je kiest voor eindopdracht B schrijf je een tekst in hiërogliefen.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden

  • Pen en papier

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.

 

Aan de slag

Stap 1: Spijkerschrift op klei

Het oudste schrift werd ontwikkeld in het Midden-Oosten.
Dat schrift werd eeuwenlang gebruikt en aangepast aan allerlei talen.
Je noemt het: spijkerschrift.

Lees eerst in de Kennisbank het onderdeel

Het schrift

Bekijk ook een voorbeeld van een kleitablet met spijkerschrift uit het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

 

Stap 2: Oude Egyptenaren

Taal van de oude Egyptenaren
De Egyptenaren beschreven hun graven, tempels en paleizen met hiërogliefen.
Pas na vele eeuwen onderzoek konden geleerden de hiërogliefen lezen.
De Egyptenaren schreven op papyrus. Papyrus werd gemaakt uit riet.
Mensen die konden schrijven stonden in hoog aanzien.
Hun werk was belangrijk voor het Egyptische bestuur.

Beantwoord deze drie vragen.

Stap 3: Van logogram tot alfabet

Ook in andere landen ontwikkelden slimme volken een eigen schrift.
De tekens bestonden vaak uit afbeeldingen, logogrammen. De tekens waren vaak erg moeilijk. Weinig mensen konden schrijven of lezen.

Pas na vele eeuwen schrijven bedacht men het alfabet. Dat bestaat uit maar 26 tekens. Elke uitgesproken klank heeft een teken. Daarmee kun je alle woorden schrijven die je maar wilt. Dat was een enorme vooruitgang! Het alfabet was gemakkelijk te begrijpen. Steeds meer mensen begonnen te lezen en te schrijven.

Afronding

Begrippenlijst

Het schrift
Einde Prehistorie
De ontwikkeling van het schrift betekende het einde van de prehistorie. Het jaartal voor het begin van de historie is: 3000 v.C.
Begin Historie
De ontwikkeling van het schrift betekende het begin van de historie. Het jaartal voor het begin van de historie is: 3000 v.C.
Schrift – kleitabletten
In het Nabije Oosten is het schrift ontwikkeld. Er zijn teksten op kleitabletten uit die tijd bewaard gebleven.
Vruchtbare Sikkel: Mesopotamië
Gebied in het Midden-Oosten met vruchtbare landbouwgrond. Daar zijn de eerste steden ontstaan en werd het eerste schrift ontwikkeld.

Eindopdracht A: Spijkerschrift

Als je kiest voor eindopdracht A ga je jouw geheime boodschap schrijven in spijkerschrift.
Gebruik daarvoor deze website over spijkerschrift.

Wissel met je klasgenoten de geheime boodschappen uit.
Probeer elkaars boodschappen te lezen.

Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:

  • je boodschap is geschreven in spijkerschrift
  • je je boodschap hebt laten lezen door een klasgenoot.

Eindopdracht B: Hiërogliefen

Als je kiest voor eindopdracht B ga je jouw geheime boodschap schrijven in hiërogliefen.

Je gaat jouw geheime boodschap schrijven in hiërogliefen.
Gebruik de website van het Museum van Oudheden.

Wissel met je klasgenoten de geheime boodschappen uit.
Probeer elkaars boodschappen te lezen.

Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:

  • je boodschap is geschreven in hiërogliefen
  • je je boodschap hebt laten lezen door een klasgenoot.

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Had je het antwoord op de openingsvraag goed? Zo niet, zou je de vraag nu wel kunnen beantwoorden?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Weet je hoe het schrift zich ontwikkeld heeft?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Heb je veel verschillende boodschappen gelezen? Konden klasgenoten jouw boodschap ontcijferen?

  • Het arrangement Het eerste schrift - vmbo12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2019-05-09 14:28:36
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 1 met het onderwerp ''Het eerste schrift''. Het materiaal bespreekt het spijkerschrift en/of logogrammen (soort afbeeldingen) wat later veranderde in tekens (symbolen) die horen bij een klank. Het eerste schrift werd uitgevonden in de Vruchtbare Sikkel: Mesopotamië. Het schrift werd geschreven op kleitabletten, later op papyrus en daarna op papier. De uitvinding van het schrift betekende het einde van de prehistorie en het begin van de historie.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    De tijd van jagers en boeren (tot 3000 v C); Ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen; Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, begin historie, eerste schrift, eind prehistorie, papyrus, schrift-kleitabletten, spijkerschrift, stercollectie, vmbo12, vruchtbare sikkel: mesopotamië

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Taal van de oude Egyptenaren

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van