Waar komt onze informatie over vroeger eigenlijk vandaan?
Die informatie halen we uit veel soorten bronnen.
Voorbeelden van bronnen zijn:
oude voorwerpen, skeletten, of pas geschreven boeken.
Ze kunnen je iets vertellen of laten zien van het verleden.
Zonder bronnen is er geen bewijs voor al die mooie verhalen!
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
beschrijven welke soorten bronnen er zijn voor onze kennis over vroeger.
uitleggen waarom het belangrijk is om bronnen goed te onderzoeken.
zelf voorbeelden van bronnen zoeken voor een werkstuk over het verleden.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leest informatie over verschillende soorten bronnen en hun betrouwbaarheid.
Stap 2
Je ziet verschillende bronnen. Je kunt aangeven wat voor soort bron het is.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippen die passen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een korte toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B ga je acht foto's of plaatjes van verschillende soorten bronnen in een werkdocument zetten en beschrijven.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: De steen van Rosetta
Een goed voorbeeld van een bron is de 'steen van Rosetta'. Die gaf ons veel nieuwe informatie over het oude Egypte. Napoleons leger was in 1799 in Egypte. Soldaten ontdekten onder het zand een hele oude zwarte steen. Op de steen stond een tekst in oud-Egyptisch schrift. Een professor onderzocht de tekens. Het lukte hem om ze te vertalen. Voor het eerst konden mensen echt lezen wat de oude Egyptenaren hadden geschreven!
Soorten bronnen
Tegenwoordig weten we heel veel over het leven van de oude Egyptenaren.
Dankzij de ontdekking van de steen van Rosetta.
De steen is te zien in het British Museum in Londen.
De steen van Rosetta is een geschreven bron: hij is bedekt met tekst.
Uit het oude Egypte kennen we ook veel ongeschreven bronnen, zoals piramides, mummies, stenen messen, enz.
De steen van Rosetta is ook een primaire bron: hij komt echt uit de tijd waar de tekst over gaat. Primair betekent: eerste.
Er zijn ook veel secundaire bronnen over Egypte: dat zijn bronnen die in een latere tijd zijn geschreven of gemaakt. Bijvoorbeeld een boek over Egypte uit 2002. Secundair betekent: tweede.
Stap 2: Historische bronnen
Oefening: Soorten bronnen
0%
Bekijk de volgende foto's van historische bronnen goed.
Vraag je bij elke bron af: is dit een primaire of een secundaire bron?
Is dit een geschreven of een ongeschreven bron?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Kies samen een onderwerp uit het tijdvak van jagers en boeren.
Denk bijvoorbeeld aan:
Rendierjagers: hoe leefden ze?
Hunebedbouwers in Drenthe.
Grotschilderingen in Spanje en Frankrijk.
Vraag je docent voor meer ideeën!
Ga nu aan de slag om foto's of plaatjes van bronnen te zoeken bij dit onderwerp.
Zoek acht foto's of plaatjes die je kunt verdelen in geschreven en ongeschreven bronnen, en in primaire en secundaire bronnen.
Van elke bron plak je een kopie in je werkdocument.
Gebruik 1 bladzijde per bron. Schrijf bij de kopie in je werkdocument steeds:
waar je deze bron gevonden hebt.
wat er is te zien of te lezen (korte omschrijving).
wanneer en waar de bron is gemaakt.
wie de maker is (of wat we daarover weten).
welke informatie deze bron ons geeft over het onderwerp (ongeveer tien regels maximaal).
waarom je denkt dat deze bron betrouwbaar is (max. drie zinnen).
Beoordeling
Lever daarna je document ondertekend met jullie namen in bij je docent.
Bij de beoordeling let de docent op:
passen de bronnen goed bij het onderwerp?
is de herkomst van de bronnen opgegeven?
is bij elke bron opgeschreven welke informatie de bron geeft?
zijn de bronnen duidelijk en overzichtelijk afgebeeld?
Met een fotoreportage kun je een verhaal vertellen met behulp van foto’s.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kun je nu meer betrouwbare bronnen noemen?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je alle soorten bronnen benoemen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Klopt dat?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Welke eindopdracht heb je gekozen? Vond je het moeilijk om een keuze te maken tussen de beide eindopdrachten? Was je achteraf blij met de keuze die je gemaakt hebt?
Het arrangement Soorten bronnen - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 1 met het onderwerp Soorten bronnen. Het materiaal bespreekt geschreven en ongeschreven bronnen, zowel als primaire en secondaire bronnen. Een vorm van schrift is hiërogliefen, het oude schrift van de Egyptenaren. Bij elke bron moet nagegaan worden hoe betrouwbaar het is om als bron te kunnen gebruiken.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 1 met het onderwerp Soorten bronnen. Het materiaal bespreekt geschreven en ongeschreven bronnen, zowel als primaire en secondaire bronnen. Een vorm van schrift is hiërogliefen, het oude schrift van de Egyptenaren. Bij elke bron moet nagegaan worden hoe betrouwbaar het is om als bron te kunnen gebruiken.
Waar komt onze informatie over vroeger eigenlijk vandaan?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Benodigdheden
Bekijk de volgende foto's van historische bronnen goed.
Kies samen een onderwerp uit het tijdvak van jagers en boeren.
