Aan de Perzische Golf lag vroeger een welvarend landbouwgebied: Mesopotamië.
Hier ontstonden de eerste steden. Men bouwde er prachtige tempels en paleizen.
Hier werd voor het eerst een schrift ontwikkeld. Daarmee konden priesters en ambtenaren het bestuur van hun stad organiseren.
In deze opdracht staat het ontstaan van de eerste steden centraal.
In de video hieronder hoor je waarom de eerste steden ontstonden.
Wat was de reden van het ontstaan van de eerste steden? Bespreek het met een klasgenoot.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
beschrijven welke twee aanleidingen er waren voor het ontstaan van de eerste steden.
beschrijven hoe het bestuur van de steden zich ontwikkelde door de tempels en het schrift.
uitleggen waarom er ongelijkheid ontstond tussen mensen in de steden.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het lezen van de kennisbank kun je vragen beantwoorden over de eerste stedelijke gemeenschappen.
Stap 2
Na het lezen van de kennisbank kun je vragen beantwoorden over het ontstaan van de eerste steden.
Stap 3
Je kunt een kort verslag schrijven over de godsdienst in een van de eerste steden.
Stap 4
Je maakt kennis met het spijkerschrift en beantwoord hier vragen over.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de kennisbank en de begrippen die passen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets over deze opdracht.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een memoryspel
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Eindopdracht B: dun karton, stiften en een schaar.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 1 lesuur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Inleiding
Lees de inleiding van het onderdeel 'De eerste stedelijke gemeenschappen'.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Probeer je eens in te denken dat je in de stad Nippur op bezoek kwam. Wat zou je opvallen in deze stad? Welke gebouwen zou je zien, en wat zou je opvallen aan de bezigheden van de bewoners? Stel je maar eens voor wat je bij thuiskomst allemaal zou kunnen vertellen over je bezoek aan Nippur.
Lees nu in de Kennisbank de informatie over 'Godsdienst en hiërarchie'.
De eerste geschreven documenten vinden we in de oude steden van Mesopotamië. Het schrift was nodig om de ingewikkelde organisatie van het bestuur te kunnen bijhouden. Het eerste schrift van de inwoners van Mesopotamië noemen we spijkerschrift.
Lees nu de informatie overhet schriften beantwoord de vier vragen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Einde prehistorie
De ontwikkeling van het schrift betekende het einde van de prehistorie. Dat was in 3000 v. Chr.
Begin historie
De ontwikkeling van het schrift betekende het begin van de historie. Het jaartal voor het begin van de historie is: 3000 v.C.
Schrift - kleitabletten
In het Mesopotamië is het schrift ontwikkeld. De eerste teksten werden gekrast in kleitabletten.
Vruchtbare Sikkel: Mesopotamië
Gebied in het Midden-Oosten waar de eerste steden zijn ontstaan en het eerste schrift is ontwikkeld.
Nippur
Een van de eerste steden in Mesopotamië was Nippur. Nippur kun je vergelijken met een moderne stad. Er waren scholen, bibliotheken, een ziekenhuis, badhuizen, winkelstraten en een soort cafés.
Hiërarchie
Hiërarchie houdt in dat mensen geordend zijn in bepaalde klassen. De hogere klassen hebben macht over de lagere klassen.
Eindopdracht A: Toets
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets 'De eerste steden'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je maakt samen met drie klasgenoten een memoryspel.
Knip van dun karton 12 kaartjes. Kies zes begrippen uit deze opdracht.
Schrijf elk begrip op twee kaartjes. Draai de kaartjes om met de tekst naar beneden. Speel het spel zoals Memory.
Speel ook de spellen van andere groepen en houd de stand bij. Wie wint?
Klaar?
Lever het spel en de uitslag ter beoordeling in bij je docent.
Beoordeling
Bij de beoordeling wordt erop gelet of:
je de belangrijkste begrippen van deze les goed omschreven hebt.
je 12 kaartjes met begrippen hebt gemaakt.
je de kaartjes hebt gespeeld in een spel met je medeleerlingen.
Een spel is een creatieve manier om informatie te presenteren. Een deel van de lesstof verwerk je in een spel en door deze te spelen onthoud je de kennis beter. Er zijn veel verschillende soorten spellen waarin je informatie kunt verwerken. Denk bijvoorbeeld aan ganzenbord, memory, galgje, een kaartspel, een dominospel, enzovoorts.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kun je nu antwoord geven op de kijkersvraag bij de video, zonder naar de video te kijken?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Weet je hoe de eerste steden ontstaan zijn?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 1 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Klopt dat?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Als je hebt gekozen voor de toets: Waren de vragen moeilijk? Lukte het om alles te beantwoorden of moest
je soms nog in de kennisbank kijken?
Als je hebt gekozen voor het memoryspel: Vond je het lastig om 12 verschillende kaartjes te maken? Konden
je klasgenoten je spel spelen?
Het arrangement De eerste steden - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 1 met het onderwerp De eerste steden. Dit lesmateriaal bespreekt het ontstaan van de eerste steden in de zogenoemde Vruchtbare Sikkel: Mesopotamië. Aan bod komt de hiërarchie tussen de verschillende groepen mensen binnen de steden, van ultieme heerser tot aan slaaf. Religie speelt daarbij een belangrijke rol, met de bijbehorende begrippen als priester, tempels en goden. Een stad die specifiek wordt besproken is Nippur, een stad die tegenwoordig niet meer bestaat. Verder komt in dit onderdeel naar voren dat het schrift in deze tijd is uitgevonden. Belangrijke begrippen hierbij zijn logogrammen op kleitabletten. Er wordt besproken dat de uitvinding van het schrift het einde van de prehistorie betekent en daarmee de historie begint.
De tijd van jagers en boeren (tot 3000 v C);
Ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen;
Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
1 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, begin historie, de eerste steden, einde prehistorie, geschiedenis, hiërarchie, schrift, stercollectie, vmbo12, vruchtbare sikkel: mesopotamië
De eerste steden - vmbo12
nl
VO-content
2022-09-28 15:45:09
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor VMBO leerjaar 1 en 2. Dit is tijdvak 1 met het onderwerp De eerste steden. Dit lesmateriaal bespreekt het ontstaan van de eerste steden in de zogenoemde Vruchtbare Sikkel: Mesopotamië. Aan bod komt de hiërarchie tussen de verschillende groepen mensen binnen de steden, van ultieme heerser tot aan slaaf. Religie speelt daarbij een belangrijke rol, met de bijbehorende begrippen als priester, tempels en goden. Een stad die specifiek wordt besproken is Nippur, een stad die tegenwoordig niet meer bestaat. Verder komt in dit onderdeel naar voren dat het schrift in deze tijd is uitgevonden. Belangrijke begrippen hierbij zijn logogrammen op kleitabletten. Er wordt besproken dat de uitvinding van het schrift het einde van de prehistorie betekent en daarmee de historie begint.
arrangeerbaar, begin historie, de eerste steden, einde prehistorie, geschiedenis, hiërarchie, schrift, stercollectie, vmbo12, vruchtbare sikkel: mesopotamië
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
De eerste stedelijke gemeenschappen
De eerste steden
Het schrift
De eerste steden
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.