Modale hulpwerkwoorden
Modale hulpwerkwoorden (Modalverben) zijn hulpwerkwoorden die extra betekenis aan het hoofdwerkwoord toevoegen.
Voorbeelden van modale hulpwerkwoorden in het Nederlands zijn zullen, kunnen, mogen, moeten, willen.
Als je bijvoorbeeld zegt: 'Petra kan zwemmen', zeg je eigenlijk dat Petra in staat is om te zwemmen (ze verdrinkt niet in water). Dat heeft natuurlijk een hele andere betekenis dan 'Petra zwemt', een zin zonder modaal hulpwerkwoord.
Hopelijk begrijp je nu wat modale hulpwerkwoorden zijn en wat ze doen.
In het Duits zijn er ook modale hulpwerkwoorden (Modalverben) zoals bijvoorbeeld willen, können, müssen, mögen, sollen en dürfen. We gaan in dit thema kijken naar de vervoegingen van deze speciale soort van hulpwerkwoorden in het Duits.
De vervoeging van de Duitse 'Modalverben' is eigenlijk heel eenvoudig. Bijna alle werkwoorden volgen dezelfde regels:
- De enkelvoudsvormen (ich, du, er, sie, es) hebben een andere stamklinker dan het hele werkwoord. Bijvoorbeeld: müssen > ich muss
- De enkelvoudsvormen ich, er, sie en es (de 1e en 3e persoon enkelvoud) krijgen geen uitgang. Bijvoorbeeld: müssen > ich muss / müssen > sie muss
- De meervoudsvormen (wir, ihr, sie, Sie) volgen dezelfde regels als regelmatige werkwoorden. Bijv. müssen > wir müssen, ihr müsst, sie müssen, Sie müssen
Kijk nu hoe deze regels terugkomen in de vervoegingen van de verschillende Duitse 'Modalverben' willen, können, müssen, mögen, sollen en dürfen.
Müssen und können
Het werkwoord müssen (=moeten):
| Enkelvoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| ich |
muss |
ich muss |
Afwijkende stamklinker (müssen > ich muss)
1e en 3e persoon krijgen geen uitgang |
| du |
musst |
du musst |
| er |
muss |
er muss |
| sie |
muss |
sie muss |
| es |
muss |
es muss |
| Meervoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| wir |
müss-en |
wir müssen |
Geen afwijkende stamklinker (müssen > wir müssen)
Reguliere werkwoordsuitgangen |
| ihr |
müss-t |
ihr müsst |
| sie |
müss-en |
sie müssen |
| Sie |
müss-en |
Sie müssen |
Het werkwoord können (=kunnen):
| Enkelvoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| ich |
kann |
ich kann |
Afwijkende stamklinker (können > ich kann)
1e en 3e persoon krijgen geen uitgang |
| du |
kann-st |
du kannst |
| er |
kann |
er kann |
| sie |
kann |
sie kann |
| es |
kann |
es kann |
| Meervoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| wir |
könn-en |
wir können |
Geen afwijkende stamklinker (können > wir können)
Reguliere werkwoordsuitgangen |
| ihr |
könn-t |
ihr könnt |
| sie |
könn-en |
sie können |
| Sie |
könn-en |
Sie können |
Mögen und wollen
Het werkwoord mögen (=iemand mogen):
| Enkelvoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| ich |
mag |
ich mag |
Afwijkende stamklinker (mögen > ich mag)
1e en 3e persoon krijgen geen uitgang |
| du |
mag-st |
du magst |
| er |
mag |
er mag |
| sie |
mag |
sie mag |
| es |
mag |
es mag |
| Meervoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| wir |
mög-en |
wir mögen |
Geen afwijkende stamklinker (mögen > wir mögen)
Reguliere werkwoordsuitgangen |
| ihr |
mög-t |
ihr mögt |
| sie |
mög-en |
sie mögen |
| Sie |
mög-en |
Sie mögen |
Het werkwoord wollen (=willen):
| Enkelvoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| ich |
will |
ich will |
Afwijkende stamklinker (wollen > ich will)
1e en 3e persoon krijgen geen uitgang |
| du |
will-st |
du willst |
| er |
will |
er will |
| sie |
will |
sie will |
| es |
will |
es will |
| Meervoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| wir |
woll-en |
wir wollen |
Geen afwijkende stamklinker (wollen > wir wollen)
Reguliere werkwoordsuitgangen |
| ihr |
woll-t |
ihr wollt |
| sie |
woll-en |
sie wollen |
| Sie |
woll-en |
Sie wollen |
Dürven und sollen
Het werkwoord dürfen (=mogen, toestemming hebben):
| Enkelvoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| ich |
darf |
ich darf |
Afwijkende stamklinker (dürfen > ich darf)
1e en 3e persoon krijgen geen uitgang |
| du |
darf-st |
du darfst |
| er |
darf |
er darf |
| sie |
darf |
sie darf |
| es |
darf |
es darf |
| Meervoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| wir |
dürf-en |
wir dürfen |
Geen afwijkende stamklinker (dürfen > wir dürfen)
Reguliere werkwoordsuitgangen |
| ihr |
dürf-t |
ihr dürft |
| sie |
dürf-en |
sie dürfen |
| Sie |
dürf-en |
Sie dürfen |
Er is maar één modaal hulpwerkwoord dat een klein beetje afwijkt van de regels voor modale hulpwerkwoorden: Het werkwoord sollen (=moeten).
Müssen en sollen betekenen allebei 'moeten'; alleen bij sollen gaat het om de wil van iemand anders.
| Enkelvoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| ich |
soll |
ich soll |
Geen afwijkende stamklinker (sollen > ich soll)
1e en 3e persoon krijgen geen uitgang |
| du |
soll-st |
du sollst |
| er |
soll |
er soll |
| sie |
soll |
sie soll |
| es |
soll |
es soll |
| Meervoud |
Werkwoord |
Werkwoord |
Afwijking |
| wir |
soll-en |
wir sollen |
Geen afwijkende stamklinker (sollen > wir sollen)
Reguliere werkwoordsuitgangen |
| ihr |
sollt |
ihr sollt |
| sie |
soll-en |
sie sollen |
| Sie |
soll-en |
Sie soll |
