INLEIDING
INLEIDING
Dit hoofdstuk gaat over de Middeleeuwen, de periode van 500 tot 1500. Deze periode bestaat uit twee tijdvakken: de tijd van Monniken en Ridders (500 - 1000) en de tijd van Steden en Staten (1000 - 1500). In Geschiedeniswerkplaats zijn dit de hoofdstukken vier en vijf.
De Middeleeuwen in West-Europa beginnen na de val van het Romeinse rijk. In Europa wordt het onveiliger, waardoor de handel en het aantal steden afneemt. West-Europa wordt weer een landbouwsamenleving. De boeren en horigen zoeken veiligheid bij domeinheren, grootgrondbezitters. Omdat er geen handel is worden deze domeinen zelfvoorzienend; alles wat de mensen nodig hebben om te leven maken zij zelf. Dit systeem staat bekend als de hofstelsel.
Vanaf de 8e eeuw onstaat er in West-Europa een groot en machtig rijk onder leiding van de Frankische koning Karel de Grote. Dit rijk is zo groot, dat hij het niet alleen kan besturen. Hij roept de hulp in van edelen, die een deel van zijn rijk in leen krijgen om te besturen namens Karel. Dit systeem met een koning of keizer als leenheer en de edelen als leenmannen noemen wij nu het leenstelsel of feodaalstelsel.
De samenleving keent een standenmaatschappij:
1. De eerste stand bestaat uit de geestelijken, die voor de roomskatholieke kerk werken. 2. De tweede stand bestaat uit de adel (grootgrondbezitters) die het land besturen en het leger aanvoeren. 3. De derde stand bestaat uit de boeren, die op het land werken
Vanaf het jaar 1000 neemt de handel in West-Europa weer toe. Er wordt steeds meer geld gebruikt in de handel en de steden groeien. De burgers in de stad worden steeds rijker en machtiger. De koningen, keizers en edelen moeten steeds meer rekening houden met de stedelijke burgerij.
De rol van de adel in het bestuur neemt af. In de nieuwe geldeconomie kunnen de leenheren de adel als leenmannen vervangen door betaalde ambtenaren. De steden worden bestuurd door de rijke burgers.
Aan de slag
Aan de slag
In dit arrangement staat alle stof voor dit hoofdstuk. Je kunt via Magister in de studiewijzers in ELO zien, wat je af moet hebben voor een bepaalde datum.
De stof is verdeeld in drie delen:
-
De basisstof
-
De herhalingsstof
-
De verrijkingsstof
De leerstof staat voornamelijk in de digitale methoden van Geschiedeniswerkplaats en VO-content op jouw I-pad. De stof is aangevuld met opdrachten van de docent.
In de basisstof staan de onderwerpen, die je moet kennen aan het einde van dit hoofdstuk.
Als je bepaalde onderwerpen moeilijk vindt of de docent denkt dat extra oefening nodig is, kan je deze extra leerstof vinden in de herhalingsstof.
Als je voortijdig klaar bent met de opdrachten uit de basisstof, mag jezelf een onderwerp uitkiezen, dat jou interesseert. In de verrijkingsstof ga je dieper in op bepaalde onderwerpen van het hoofdstuk. Je mag ook zelf een idee aandragen en dit met je docent bespreken.
BASISSTOF
Geschiedeniswerkplaats
Geschiedeniswerkplaats
De vragen van hoofdstuk 4 De tijd van Monniken en Ridders:
Introductie 1 t/m 3, werkboek pagina 66
4.1 1 t/m 9
4.3 1 t/m 9
Test Jezelf 1/2/3/7/8, werkboek pagina's 80 en 81
De vragen van hoofdstuk 5 De tijd van Steden en Staten:
Introductie 1 t/m 3, werkboek pagina 86
5.1 1 t/m 9
5.2 1 t/m 8
5.3 1 t/m 9
Test Jezelf 1 t/m 8 pagina's 101 en 101
Praktische Opdracht 'Vaardigheden'
PRAKTISCHE OPDRACHT VAARDIGHEDEN
Jullie maken deze opdracht alleen
In deze opdracht zullen jullie drie verschillende opdrachten oefenen. De eerste zal bekend voorkomen. Jullie herhalen dan het herkennen van soorten bronnen.
In onderdeel drie maken jullie kennis met twee nieuwe vaardigheid: het maken van historisvhe vragen en het beantwoorden van open vragen.
In totaal kunnen jullie 25 punten voor deze drie opdrachten halen. Om het cijfer te berekenen wordt gebruik gemaakt van het cito-omrekenprogramma.
De antwoorden van deze drie opdrachten verwerken jullie in één word-document en leveren jullie in via magister/opdrachten.
SUCCES
Deel 1: Soorten bronnen
Soorten bronnen
Deel 2: Soorten Onderzoeksvragen
Verspreiding christendom in Europa
Ontstaan en verspreiding van de islam
Kruistochten en de christelijke expansie
Deel 3: Beantwoorden van open vragen
Voorbereiding Toets
Powerpoints van de Toetsstof
Lesstof anders bekeken
YouTube-filmpjes
Canonclip: Karel de Grote
Wat is feodalisme = het leenstelsel?
Opkomst handel en ambachten
Opkomst van steden en burgerij
Centralisatie en staatsvorming
De Investituurstrijd: de strijd tussen kerk en staat
VO-content
Feodalisme = leenstelsel
Verspreiding christendom
Verspreiding Christendom in Europa
Hofstelsel = domeinstelsel
Terpen (vluchtheuvels)
Ontstaan en verspreiding Islam
Kenmerken Islam
Opkomst handel en ontstaan steden 1
Opkomst handel en ontstaan steden 2
Opkomst stedelijke burgerij
Staatsvorming en centralisatie
Strijd tussen kerk en staat
Floris V
Prezi--presentaties
Verrijkingsstof
YouTube-filmpjes
D-toetsen
DE D-TOETSEN
D-toets betekent diagnostische toets. Door deze toetsen te maken, voordat jij de eindtoets krijgt aan het einde van het hoofdstuk, kan je er zelf achterkomen welke stof en vaardigheden jij beheerst en voor welke jij nog meer kan leren en oefenen.
- DE D-TOETSEN KAN JE VINDEN OP WWW.SOCRATIVE.NL
- OM DE D-TOETSEN TE KUNNEN MAKEN, VRAAG JE AAN DE DOCENT HET NUMMER VAN ZIJN 'ROOM'.
- ALS DE DOCENT ZIJN/HAAR 'ROOM' HEEFT GEOPEND, KAN JE BEGINNEN AAN DE TOETSEN.
Er zijn voor dit hoofdstuk twee D-toetsen beschikbaar: een toets met open-vragen een een toets met vragen aan de hand van bronnen.
Open-vragen zijn vragen, waarbij jij zelf het antwoord zal moeten bedenken en formuleren.
Tips voor het maken van open-vragen:
- lees de vraag goed en vraag jezelf af, wat er precies gevraagd wordt;
- als je niet direct het antwoord weet, schrijf op een kladpapier de woorden, begrippen, personen, gebeurtenissen, landen, jaartallen op, die met de vraag te maken hebben en probeer dan tot een antwoord te komen.
- beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
- door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.
Bronnen, die gebruikt worden bij vragen, zijn te onderscheiden in geschreven bronnen (tekstbronnen) en ongeschreven bronnen (beeldbronnen).
Tips voor maken van vragen aan de hand van geschreven bronnen (tekstbronnen):
- Lees eerst het bijschrift, zodat jij weet uit welke tijd en welk tijdvak de bron komt;
- Lees wie er in de bron aan het woord is of over wie het gaat; Let dan op naam, functie of de achtergrond (bijvoorbeeld Romein of senator of boer of revolutionair of priester) van de persoon. Hierdoor kan je vaak beter begrijpen, waarom iemand iets vindt.
- Maak voor jezelf duidelijk over welk onderwerp de bron gaat of wat de mening is van de spreker in de bron.
- Lees de vraag goed.
- Maak voor jouw antwoord gebruik van de tekst zelf; gebruik een gedeelte van de tekst (een citaat) in jouw antwoord, als dat mogelijk is en leg uit in eigen woorden waarom dit hoort bij het antwoord.
- beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
- door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.
Ongeschreven bronnen zijn te onderscheiden in spotprenten en foto's/tekeningen.
Een spotprent is een tekening, waarmee de spot wordt gedreven met een persoon, organisatie of land en waar de maker een mening laat zien.
Tips voor het maken van vragen aan de hand van spotprenten:
- Lees eerst het bijschrift, zodat jij weet uit welke tijd en welk tijdvak de spotprent komt;
- Lees wie de spotprent gemaakt heeft; let dan op naam of achtergrond (nationaliteit, politieke achtergrond) van de maker of krant/tijdschrift. Hierdoor kan je vaak beter begrijpen, waarom iemand iets vindt.
- Maak voor jezelf duidelijk over welk onderwerp de bron gaat:
- over welke gebeurtenis gaat het;
- welke personen herken je;
- kijken de personen blij, angstig of boos:
- welke andere onderdelen (bijvoorbeeld gebouwen of voorwerpen) herken je;
- welke symbolen worden gebruikt (bijvoorbeeld duif voor vrede of skelet voor de dood)
- Welke tekst staat er in of bij de bron.
Nu kan je zien, wat voor mening de maker heeft over het onderwerp van de spotprent.
Lees de vraag goed.
- Maak voor jouw antwoord gebruik van onderdelen van de spotprent en leg uit in eigen woorden waarom dit hoort bij het antwoord.
- schrijf eventueel op een kladpapier, wat jezelf weet over het onderwerp van de spotprent.
- beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
- door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.
Tips voor het maken van vragen aan de hand van foto's/tekeningen:
- Lees eerst het bijschrift, zodat jij weet uit welke tijd en welk tijdvak de foto/tekening komt;
- Maak voor jezelf duidelijk over welk persoon/gebeurtenisvoorwerp de foto/tekening gaat;
- Lees de vraag goed.
- Maak eventueel voor jouw antwoord gebruik van onderdelen van de foto/tekening en leg uit in eigen woorden waarom dit hoort bij het antwoord.
- schrijf eventueel op een kladpapier, wat jezelf weet over het onderwerp van de spotprent.
- beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
- door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.
Praktische opdracht 'Vaardigheden', deel 1 Soorten bronnen
De pest in Nederland
