Op rijm gezet

Op rijm gezet

Fictie - Rijmschema's

Vooraf

Leerdoel
Aan het eind van deze opdacht ken je de belangrijkste rijmschema’s.

Eindproduct
Je schrijft zelf een gedicht, draagt het voor of maakt er filmpje van.
Je mag ook samen met een klasgenoot een poster van een (zelfgemaakt) gedicht maken.

Beoordeling
Het eindproduct wordt beoordeeld door je docent.
Bij de beoordeling let de docent op het volgende:

  • Is het een leuk/mooi/goed gedicht geworden?
  • Als er gebruik gemaakt is van rijm is er dan gebruik gemaakt van een rijmschema?
  • Is bij het gedicht een passend filmpje of passende poster gemaakt?


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 3 lesuren nodig.

Stap 1

Kennisbank en oefeningen
Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands het onderstaande item over gedichten.

KB: Gedichten - 1

Bekijk nu de volgende (delen van) gedichten.
Geef per gedicht aan om wat voor soort rijmschema het gaat.

1. Karel ende Elegast
Fraeye historie ende al waer
Mach ic u tellen, hoort naer.
Het was op enen avontstonde
Dat karel slapen begonde
Tengelem op den rijn.
Dlant was alle gader sijn.

2. Tiro van Oorschot
Om van wind en koude bij te komen
Had ik me bij ’t warme vuur gezet
Daar heeft iemand mij mijn hart ontnomen
Toen ik even niet had opgelet

3. De Dapperstraat van J.C. Bloem
Natuur is voor tevredenen of legen.
En dan: wat is natuur nog in dit land?
Een stukje bos, ter grootte van een krant,
Een heuvel met wat villaatjes ertegen.

4. Dictees van Willem Wilmimk
Grouwe gebauwen, louwe thee,
holadio, holadié,
word je broer dominee?
Heel gemakkelijk, zo’n dictee.

Jan vermeid het komietee,
holadio, holadié,
en de mijd bleikt heel tevre,
wat gemakkelijk, zo’n dictee.

Heremejee... ik heb een twee.

5. Immortelle IX van Piet Paaltjens
Op `t hoekje van de Hooigracht
En van den Nieuwen Rijn,
Daar zwoer hij, dat hij zijn leven lang
Mijn boezemvriend zou zijn.

Bespreek de antwoorden met een klasgenoot.

Stap 2

Gedicht van Jacob Cats
Hieronder zie je de regels van een gedicht van Jacobs Cats.
Het gedicht is een voorbeeld van een gedicht met gepaard rijm.
De zinnen staan nog niet in de juiste volgorde. Alleen zin 1 staat al goed.
Jij moet de zinnen in de juiste volgorde zetten.

  1. Het is des werelds loop, al slaat 't somtijds mis:
  2. Katte-jongens willen muizen,
  3. Zo de pot is, zo de lepel.
  4. Zo de moeder, zo het kind,
  5. De dochter wordt een wijf als nu de moeder is.
  6. Zo de klok is, zo de klepel,
  7. Let, gesellen waar je mint.
  8. Ape-jongens willen luizen.

Juiste volgorde: 1 - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...

Vergelijk het gedicht dat jij hebt gemaakt met het gedicht dat je buurman/buurvrouw heeft gecomponeerd.
Zijn jullie het met elkaar eens?

Stap 3

Gedicht van Drs. P
Lees nu onderstaand gedicht.

  In alle hoeken
  Liggen nog boeken
  't Word tijd dat daar eens in gluur
  Dus ga ik lezen
  Wat zal het wezen
  ...
  Ik merk het al, ik voel het aan mijn tandglazuur
  Het is literatuur, ja het is literatuur

  Drs. P

Geef met a-tjes, b-tjes en c-tjes aan wat het rijmschema van het gedicht is.
Vergelijk ook nu jouw antwoord met het antwoord van een klasgenoot.

 

Stap 4

Dichtvormen
Bestudeer nu uit de Kennisbank Nederlands ook het onderstaande item over gedichten.

KB: Dichtvormen

Zoek op de site www.poezieverrijkt.nl twee gedichten die jij mooi vindt en waarvan de dichtvorm in het Kennisbankitem hierboven behandeld is.

Laat de twee gedichten lezen aan een klasgenoot.
Herkent hij/zij de dichtvorm?

Jij leest de gedichten die je klasgenoot heeft uitgezocht. Herken jij de dichtvorm van de gedichten die je klasgenoot heeft uitgezocht?

Bespreek ook samen wat jullie mooi vinden aan de gedichten die jullie hebben uitgekozen.

Stap 5

Eindproduct

 

Als eindproduct schrijf je zelf een gedicht over een goed doel, draagt het voor of maakt er een filmpje van. Je mag ook een poster van je (zelfgemaakt) gedicht maken.

Doe inspiratie op op de volgende websites:

 

 

Maak een gedicht van minimaal twaalf regels.
Of: Lees het gedicht voor en neem de voordracht op met een camera of mobiele telefoon. Zorg voor een passende locatie en de juiste sfeer.
Of: Maak een poster van je zelfgemaakte gedicht. Zorg voor een passend lettertype en passende afbeeldingen.

Klaar?
Laat het gedicht beoordelen door je docent.

 

  • Het arrangement Op rijm gezet is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan
    Laatst gewijzigd
    2018-06-05 12:53:11
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie. https://maken.wikiwijs.nl/80832/Thema__Jouw_toekomst_h3
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.