Hoofdletters - 1
Wat zijn hoofdletters?
| Hoofdletters zijn de letters die je schrijft aan het begin van elke nieuwe zin en bij bepaalde woorden als namen van personen, plaatsen, merken, heilige boeken en feestdagen. |
Hoe schrijf je hoofdletters?
| Hoofdletters zien er anders uit dan gewone, kleine letters. Wanneer je met een computer werkt, zul je ze snel goed weten te schrijven, maar als je met de hand schrijft, gebruik dan de juiste vormen. |
Hieronder zie je hoe je hoofdletters schrijft (alleen de letters die er echt anders uit zien).
Schrijf die dus ook zo als je dit met een pen doet. want een hoofdletter is niet hetzelfde als een 'kleine letter in het groot'.
| A - a |
B - b |
D - d
|
E - e |
F - f |
G - g |
H - h |
I - i |
J - j |
L - l |
R - r |
T - t |
Voorkennis
| Om te kunnen oefenen met hoofdletters, is het handig als je weet wat een nieuwe zin is, wat namen en geografische namen zijn en welke de titels van heilige boeken, van films en tv programma's en de namen van feestdagen zijn. Ook is het handig als je weet wat een citaat is. |
Wanneer schrijf je een hoofdletter?
Hier een overzicht van de belangrijkste regels:
| Namen van personen |
Jan Jansen, Marja van Zanten. |
| Geografische namen |
Nederland, Europa, Frankrijk, de Elzas, de Noordzee, Zuid-Holland, Noord-Brabant |
| Namen van officiële feestdagen |
Kerstmis, Pasen, Pinksteren, Nieuwjaar |
| Merknamen van o.a. auto's, fietsen en producten |
Volkswagen, Mercedes, Toyota, een Gazelle, een Magnum, Coca Cola, Pepsi |
| Namen van heilige boeken |
de Bijbel, de Koran, de Thora |
| Namen van straten en pleinen en steden |
de Javastraat, Amsterdam, het Rembrandtplein, Rotterdam, de Schoolstraat |
| Titels van boeken en films en tv programma's, alleen het eerste woord |
het boek Oorlogswinter, de film De geheime kamer, Heel Holland bakt, Opsporing verzocht. |
| Namen van feestdagen |
Kerstmis, Pasen, Palmpasen, Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Pinksteren, Hemelvaart, Ramadan, Suikerfeest, Valentijnsdag, Werelddierendag, Dag van de Arbeid. |
| En natuurlijk bij het eerste woord van een zin. |
|
Voorbeelden bij zinnen:
- Het eerste woord begint met een hoofdletter.
- In de lente leggen alle vogels een ei.
- Tijdens de pauze kunnen we iets kopen in de kantine.
- Vroeger had er bijna niemand een auto.
- Na een dubbele punt komt een nieuwe hoofdletter als na de dubbele punt een citaat of een opsomming van zinnen volgt.
- Ze vond het fijn dat ik kwam en zei: "Kom binnen. Wat wil je drinken?" (Het citaat is een nieuwe zin.)
- Toch zijn er nog veel vragen: Wat gaan we maken? Hoe gaan we dat aanpakken? Maar vooral: Wie gaat ermee aan de slag? (Dit is een opsomming van zinnen.)
Let op! Als de zin begin met een afkorting, krijgt het eerste volledige woord daarna de hoofdletter.
- 's Morgens staan we vroeg op.
- 's Middags hebben we vrij.
- a.u.b. Eerst even kloppen voordat je binnenkomt. (alstublieft)
- n.a.v. Deze gebeurtenis, is de winkel gesloten. (naar aanleiding van)
Voorbeelden van hoofdletters midden in een zin:
- Ze wonen in de Javastraat in Amsterdam. (naam van een straat en stad)
- Marokko ligt niet in Azië, maar in Afrika. (namen van een land en werelddeel)
- Morgen komen Peter Jansen en Marianne Dijkstra logeren. (namen van personen)
- Ze rijden in een Audi en eten elke dag een Magnum. (merknamen)
- Met Kerstmis en Pasen versieren we ons huis altijd. (namen van feestdagen)
- Zij lezen elke dag uit de Bijbel én uit de Koran. (namen van heilige boeken)
- Het boek Spijt van Carry Slee is echt prachtig. (titel van een boek en naam van de schrijver)
- Heb jij De gevangene van Azkaban al gezien? (titel van een film en naam van een gevangenis)
(Op pagina 2 van deze kennisbank zie je nog meer uitleg over de hoofdletters bij namen.)
Wanneer schrijf je géén hoofdletter?
- Als een zin begint met een getal of symbool.
- 1998 is het jaar waarin ik geboren ben.
- % is het teken voor procenten
- 90% van de mensen heeft denk ik wel een auto.
- Na een komma in een zin krijgt het volgende woord géén hoofdletter. Een komma is immers niet het einde van een zin.
- We wilden naar het zwembad, maar helaas was het gesloten. (geen hoofdletter dus na de komma
- Als het om gewone woorden gaat, ook als er een feestdag in voorkomt.
- Bij ons staat een kerstboom in de kamer en hebben we een kerstdiner.
- We verstoppen paaseieren en eten we heerlijk paasbrood.
- Op tweede paasdag hebben we ook vrij.
- Bij namen van religies
- christendom, jodendom, islam, hindoeïsme
Hoofdletters - bij namen
Bij namen van personen gebruik je hoofdletters. Dit geldt voor de voor- en achternaam.
De tussenvoegsels als: van - de - der- den - van de, krijgen géén hoofdletter als er een naam of een voorletter voor staat.
Kijk goed naar de volgende voorbeelden. |
- Jan Jansen
- J. Jansen
- Ans van Dongen
- A. van Dongen
- mevrouw Van Dongen (Er staat geen naam voor van, dus schrijf je dit met een hoofdletter.)
- Robert-Jan de Vries
- mevrouw Van der Laan
- mevrouw Janssen - van der Laan |
Een aanspreekvorm of titel die je vóór de naam schrijft, krijgt een kleine letter. Behalve natuurlijk als dit het eerste woord van een zin is.
- meneer Brouwer
- Meneer Brouwer woont in dat huis daar.
- doctorandus Van Halst (er staat geen naam voor van, dus schrijf je dat met een hoofdletter.
- Theo van Halst (drs.) (er staat een naam voor van, namelijk Theo, dus schrijf je van met een kleine letter.
- ir. S. van Halst |
Hoofdletters bij geografische namen:
- Aardrijkskundige namen van werelddelen, landen, streken, plaatsen, provincies, straatnamen, gebieden, rivieren, zeeën, bergen, woestijnen krijgen een hoofdletter. Ook namen van hemellichamen krijgen een hoofdletter.
Amsterdam - een Amsterdamse gracht
Noord-Holland - een Noord-Brabants dorpje
Frankrijk - Frans stokbrood
rivier de Maas
De Sahara ligt in Afrika.
De planeten Mars en Venus liggen heel ver van de Aarde verwijderd.
De Rijksstraatweg in Wassenaar is een drukke weg in Zuid-Holland.
De Achterhoek en de Veluwe zijn mooie streken in Nederland. |
- Geografische namen en windstreken
| Noord - Oost - Zuid - West als onderdeel van een geografische naam: wel hoofdletter |
noord-oost-zuid-west als windstreek: géén hoofdletter |
- New York ligt in Noord-Amerika, het is dus een Noord-Amerikaanse stad.
- Kaapstad ligt in Zuid-Afrika. Het is dus een Zuid-Afrikaanse stad.
- Zuid-West-Vlaanderen ligt in België, het is een Belgische streek. |
- In het westen van Nederland waait het vaak harder dan in het oosten.
- Het regent in het noorden, maar in het zuiden schijnt de zon. |
