02 - Franse Revolutie en Patriotten

02 - Franse Revolutie en Patriotten

De Franse Revolutie

Vooraf

Op 14 juli 1789 start de Franse Revolutie met een bestorming door de bevolking van Parijs van de Bastille. De opstand zou het einde betekenen van het koninkrijk Frankrijk.

Leerdoelen
Na deze opdracht:

  • kun je uitleggen wat wordt bedoeld met een standenmaatschappij.
  • kun je een reden noemen waarom de burgers (derde stand) in opstand kwamen tegen hun koning.
  • kun je de volgende gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens de Franse Revolutie beschrijven:
    • bijeenkomst Staten-Generaal in 1789
    • uitroepen Nationale vergadering
    • bestorming Bastille
    • uitroepen republiek
  • kun je beschrijven wat er in de eerste grondwet van de republiek stond.

Eindproduct
Aan het eind van deze opdracht doe je de toets ‘De Franse Revolutie’.
De toets bestaat uit 10 vragen over de Franse Revolutie.

Activiteiten

Stap Groepsgrootte  Activiteit

Stap 1         
Alleen Kennisbank over Frankrijk voor de Revolutie bestuderen en vragen maken met behup van een tekst over geestelijken, edelen en boeren en burgers.
Stap 2 Alleen+Samen Kennisbanken over de Franse Revolutie en na de Franse Revolutie en vragen beantwoorden met behup van een tekst over Lodewijk XVI en Marie Antoinette.
Stap 3 Samen Filmpjes kijken over de Franse Revolutie en de inhoud ervan bespreken.
Stap 4 Alleen Toets over de Franse Revolutie maken.

 

Benodigdheden
Geen bijzonderheden.

Tijd
Voor deze opdracht heb je 1,5 à 2 uur nodig.

Stap 1: Frankrijk vóór de revolutie

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer het onderdeel ‘Frankrijk vóór de Franse Revolutie’.

KB:  Frankrijk vóór de revolutie

Lees ook de onderstaande bron:

Geestelijken, edelen en boeren & burgers
Lodewijk XVI werd koning van Frankrijk in 1774.
Hij had de absolute macht.
De maatschappij was toen verdeeld in drie standen.
De meeste Fransen behoorden tot de derde stand.

Dat waren vooral boeren.
Ze moesten hard werken en waren vaak arm.
Maar ze moesten wèl belasting betalen aan de koning.
Met dat geld kon Lodewijk XVI zijn hofhouding, zijn dure paleizen en zijn oorlogen bekostigen.
Ook moesten de boeren een deel van hun oogst aan de landheer, de edelman in de buurt, geven.
Hij was de eigenaar van de grond. En ze moesten onbetaald allerlei klusjes voor hem doen.
Daarover waren de boeren ontevreden.

Tot de derde stand behoorden ook de Fransen die in de steden woonden.
Belangrijke burgers, zoals schrijvers, advocaten, journalisten en artsen.
Ook zij moesten belasting betalen. Maar ze hadden niets in te brengen in het bestuur van Frankrijk.
En daarover werden deze burgers steeds ontevredener.

Tot de tweede stand behoorden de edelen.
Zij werkten vaak voor de koning en hadden de hoge banen in het bestuur van het land.
Zij hadden meestal veel land en geld …
De edelen hoefden géén belasting te betalen.
Dat was al eeuwen zo. Dat was hun recht.
Zij waren wèl tevreden.

Tot de eerste stand behoorden de mensen van de kerk.
Bisschoppen, priesters, monniken.
Ook de kerk had veel land en geld.
Maar de geestelijken hoefden ook geen belasting te betalen.
En zij wilden dat natuurlijk ook graag zo houden. Zij waren tevreden.

De schatkist van Frankrijk werd dus gevuld met het belastinggeld van de derde stand: de boeren en burgers.
Die gingen hierover steeds meer klagen.
Ze wilden veranderingen! Ze kwamen in opstand.

Beantwoord de volgende vragen in je schrift

1. Wat wordt bedoeld met een standenmaatschappij?
2. Uit hoeveel klassen bestond de standenmaatschappij in Frankrijk van rond 1790?
3. Wie behoorden tot welke stand?
4. Waren alle mensen, die tot de derde stand behoorden, arm?
5. Waarom waren de burgers in de derde stand ontevreden?

Stap 2: De Franse Revolutie

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de onderdelen ‘De Franse Revolutie’ en ‘Frankrijk na de revolutie’.

KB: De Franse Revolutie
KB: Na de Franse Revolutie

Lees ook de onderstaande bron:

Lodewijk XVI en Marie Antoinette
Lodewijk XVI werd koning van Frankrijk in 1774.
Hij had de absolute macht.
Hij woonde met zijn vrouw Marie Antionette in een prachtige paleis in Versailles.
Hij gaf veel geld uit aan zijn hofhouding, feesten, paleizen en oorlogvoeren.
Ook Marie Antoinette gaf veel geld uit.
Ze hield van mooie kleren en verzamelde schitterende juwelen.

De meeste inwoners van Frankrijk leefden in bittere armoede.
Ze hadden honger. Ze wilden eten en ze wilden meebeslissen over het bestuur van het land.
Ze kwamen in opstand.

Op 14 juli 1789 bestormde woedende Parijzenaars een beruchte staatsgevangenis, de Bastille.
Dit was het begin van de Franse Revolutie. Ze wilden vrijheid gelijkheid en broederschap.

De koning en de koningin werden gedwongen het paleis te van Versailles te verlaten en te verhuizen naar een paleis in Parijs.
Ze begrepen dat ze in gevaar waren en probeerden het land te ontvluchten.
Maar ze werden gearresteerd vlakbij de grens en teruggebracht naar Parijs.
De koning had geen absolute macht meer. De macht lag nu bij het Franse volk.

Oostenrijk en Duitsland vielen Frankrijk aan om de revolutie de kop in te drukken en de macht weer terug te geven aan de koning.
Het Franse volk beschuldigde de koning en de koningin van samenzwering met de vijand. Ze werden gevangengenomen.

Lodewijk XVI werd veroordeeld tot de doodstraf en wordt onthoofd.
Een half jaar later wachtte zijn vrouw, Marie Antoinette, het zelfde lot.
Ook zij werd onthoofd.

Bedenk zelf drie vragen over het verloop van de Franse Revolutie en de periode na de revolutie.
Zorg dat je zelf de antwoorden op de vragen weet.

- Stel de vragen één voor één aan een klasgenoot.
- Weet hij/zij de goede antwoorden?
- Natuurlijk beantwoord jij de vragen die je klasgenoot voor jou bedacht heeft. Kun jij de vragen beantwoorden?

Kijk nog eens goed naar de zes vragen die jullie bedacht hebben. Kijk ook nog eens naar de informatie in de Kennisbank geschiedenis.
- Zijn er dingen waar jullie helemaal niets over gevraagd hebben?

Stap 3: De Franse Revolutie

Histoclips zijn korte, boeiende video’s over geschiedenisonderwerpen.
Er is ook een histoclip over de Franse Revolutie.
Een deel van de clip heb je stap 1 al gezien.

Klik op de link om de histoclip te starten:

De Franse Revolutie

Bespreek samen met een klasgenoot de inhoud van histoclip.
Kwamen er in de clip nog dingen aan de orde die je niet wist?

 

Stap 4: Toets

Deze opdracht sluit je af met de toets ‘Franse Revolutie’.
De toets bestaat uit 10 vragen.

Klik op de knop 'Start' om de toets te beginnen.

 

De uitslag van de toets laat je aan de docent zien

 

Toets:Franse Revolutie

Begrippen

Standenmaatschappij
Een standenmaatschappij is een samenleving waarin de bevolking in verschillende groepen of standen opgedeeld is. Elke stand heeft eigen rechten en plichten. Frankrijk was in de tijd dat Lodewijk XVI koning was een standenmaatschappij. Er waren drie standen: de eerste stand was de geestenlijkheid, de tweede stand was de adel en de derde stand waren de boeren, ambachtslui en burgers.
De Staten-Generaal
De Staten-Generaal was een vergadering waarin alle drie de standen vertegenwoordigd waren. In 1789 riep de Franse koning Lodewijk XVI de Staten-Generaal bij elkaar om het probleem van de lege schatkist het hoofd te bieden. Het was sinds 1614 niet meer voorgekomen dat de Staten-Generaal bij elkaar geweest was.
De eerste stand
Tot de eerste stand behoorden mensen van de kerk: bisschoppen, priesters, monniken. De geestelijken betaalden geen belasting.
 
De tweede stand
De adel of edelen vormden de tweede stand. Zij werkten vaak voor de koning en hadden de hoge banen in het bestuur van het land. De edelen hoefden geen belasting te betalen.
De derde stand
De meeste mensen behoorden tot de derde stand. De derde stand moest de belasting betalen waarmee de koning het leger en het dure leven in de paleizen betaalde. De derde stand had geen stem in het bestuur van het land.
 
De Nationale Vergadering
De eerste bijeenkomst van Staten-Generaal sinds lange tijd eindigde in een ruzie tussen de derde stand en de andere twee standen. De derde stand riep daarop een eigen vergadering uit: de Nationale Vergadering.
Republiek
Een staat waar het staatshoofd door de bevolking gekozen wordt. Met de Franse Revolutie kwam er een einde aan de monarchie en werd Frankrijk een republiek met een grondwet. Dit was de Eerste Franse Republiek.
Monarchie
Alle macht is in handen van één persoon, de monarch. Dit noemen we ook wel een koninkrijk.
 
Grondwet
Bij het ontstaan van de Eerste Franse Republiek werd er een grondwet ingevoerd. In de grondwet staat dat iedere Fransman recht heeft op vrijheid en op gelijkheid. De standen werden afgeschaft.


 
Napoleon Bonaparte
In 1804 werd Frankrijk een keizerrijk onder Napoleon Bonaparte. Deze opper-bevelhebber van het leger was het gelukt de macht te grijpen in de rumoerige periode na de Franse Revolutie. Napoleon voerde een groot aantal oorlogen waarmee hij bijna heel Europa veroverde. In 1815 werd hij definitief verslagen.
De Franse Revolutie
Op 14 juli 1789 bestormden de revolutionairen in Parijs de gevangenis (de Bastille) en begon het geweldadige deel van de Franse Revolutie. De macht van de eerste en tweede stand werd gebroken en de koning, Lodewijk XVI, werd zelfs ter dood gebracht. Met de Franse Revolutie kwam er een einde aan de monarchie.

De patriotten

Leerdoelen + eindproduct

De periode 1780 - 1795 staat in Nederland bekend als de periode van 'Crisis in de Republiek'. Burgers wilden ook meepraten in het bestuur.

Deze kritische burgers noemden zich 'patriotten'. Ze kwamen in opstand: dit was de Bataafse Revolutie. In deze opdracht staan de patriotten centraal.

Welke ideeën hadden de patriotten?
Dat zie je in de volgende video. Bespreek na het kijken met een klasgenoot de rol van de patriotten.

Werkwijze

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Met behulp van het canonvenster kun je informatie verzamelen over de patriotten en vragen beantwoorden over ideeën en invloeden van de patriotten.

Stap 2

Aangeven welke doelen de patriotten hadden met hun verzet.

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Begrippenlijst

Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.

Eindopdracht A

Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets.

Eindopdracht B

Als je kiest voor eindopdracht B maak je een affiche.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Afhankelijk van het eindproduct dat jullie gaan maken.

Tijd
Voor deze opdracht hebben jullie 2 uur nodig.
Misschien dat jullie voor het maken van het eindproduct meer tijd nodig hebben. Overleg met jullie docent.

Stap 1: Canon: De patriotten

Ga naar de website entoen.nu en lees de tekst bij het canonvenster:
De patriotten 1780 – 1795, Crisis in de Republiek.

Op deze pagina kun je op een aantal afbeeldingen klikken.
Bekijk in ieder geval (hieronder): de SchoolTV Beeldbankclips: De Patriotten en Revolutie in Nederland.

Zorg dat je na het kijken uit kunt leggen wat het doel van de patriotten was. Wat wilden ze bereiken?

de SchoolTV Beeldbankclip: Revolutie in Nederland.

Stap 2: De patriotten

In de tweede helft van de 18e eeuw kwamen niet alleen in Nederland burgers in opstand tegen de machthebbers. De tweede helft van de 18e eeuw is ook de periode van de Amerikaanse Revolutie en de Franse Revolutie.

Vraag:
De Patriotten wilden tijdens de Bataafse revolutie hetzelfde bereiken als de opstandelingen tijdens de revolutie in Frankrijk.
Welke dingen uit het volgende rijtje wilden de patriotten en de Franse burgers bereiken?

  • inspraak in het bestuur van hun land
  • invoeren van grondrechten
  • gelijkheid voor iedereen
  • vrijheid voor alle burgers
  • macht bij het volk
  • koloniën moesten onafhankelijk worden
  • de koning moest alle macht hebben

Stap 3: Toets

Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'De patriotten'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De score wordt opgenomen in het volgsysteem.

Klik op de knop 'Toets' om te beginnen:

 

Toets:De patriotten

Stap 4: Eindproduct

Het eindproduct van deze opdracht is een affiche. Je maakt het affiche samen met een klasgenoot.

Op het affiche zet je drie ideeën van de patriotten. Je zet er twee passende afbeeldingen bij.

Beoordeling
Laat het eindproduct beoordelen door jullie docent.
Het eindproduct wordt beoordeeld op de volgende punten:

  • het affiche bevat een duidelijke beschrijving van drie ideeën van de patriotten.
  • het affiche bevat twee passende afbeeldingen.
  • het affiche is met zorg gemaakt.

Klaar? Lever het affiche in bij jullie docent.

Affiche maken

Met een affiche geef je op een aantrekkelijke manier informatie door. Het is een soort
reclameboodschap met afbeeldingen en tekst. Het draait om twee dingen: inhoud en vorm.

 

  • Het arrangement 02 - Franse Revolutie en Patriotten is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Mens en Maatschappij GG
    Laatst gewijzigd
    2024-04-09 15:22:02
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Leerniveau
    VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Leermateriaal, StudioVO. (2015).

    De Franse Revolutie vmbo12

    https://maken.wikiwijs.nl/62187/De_Franse_Revolutie__vmbo12

    VO-content Geschiedenis. (2019).

    De patriotten - vmbo12

    https://maken.wikiwijs.nl/98949/De_patriotten___vmbo12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Franse Revolutie

    De patriotten

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.