Thema Weer en klimaat: Verenigde Staten vmbo-kg34

Thema Weer en klimaat: Verenigde Staten vmbo-kg34

Thema Weer en klimaat VS

Inleiding

De exameneenheid Weer en klimaat geeft aan dat je weer en klimaat in een regio die buiten Europa ligt, moet kunnen beschrijven en verklaren. De aangewezen regio is de Verenigde Staten.

Het weer en het klimaat in de VS komen in de volgende opdrachten aan de orde:

  • Weer in de VS
    Door de verschillen in breedteligging en hoogte zijn er binnen VS dagelijks grote weersverschillen.
    Er zijn negen weersverschijnselen die jaarlijks terugkomen en in Nederland niet of nauwelijks voorkomen.
  • Klimaten in de VS
    Vier klimaatfactoren spelen een belangrijke rol bij de verschillende klimaten binnen de VS: breedteligging, reliëf, nabijheid van grote wateroppervlakken en zeestromen en wind. In Nederland spelen deze factoren nauwelijks mee.
  • Vegetatie en landbouw in de VS
    Door de grote klimaatverschillen in VS varieert de plantengroei sterk. Ook de waterbalans in gebieden bepaalt de mogelijkheid om landbouw te bedrijven.
  • Klimaatverandering VS
    Klimaatverandering door opwarming van de aarde is ook in VS merkbaar.
    Er komt vaker extreem weer voor (tornado's en orkanen) en ook in de poolgebieden smelt het ijs sneller en vaker.
    Volgens het Klimaatverdrag moet ook VS maatregelen nemen de CO2-uitstoot te verminderen.

Introductie-opdracht

In klas 1 of klas 2 ben je de begrippen 'weer' en 'klimaat' al eens tegengekomen.
Lees de Kennisbanken nog even door om je geheugen op te frissen.

Maak nu de instaptoets.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van het thema kan ik:

Leerdoel Opdracht
  • uitleggen waarom er in de Verenigde Staten tegelijkertijd verschillende weersituaties kunnen voorkomen.
  • vier weersituaties beschrijven.
  • het verschil tussen een orkaan en een tornado duidelijk maken.
  • VS: Weer
  • minimaal vier klimaten noemen die voorkomen in de VS en op de kaart van de VS aangeven waar die klimaten voorkomen.
  • (met behulp van voorbeelden) duidelijk maken hoe de klimaatfactoren invloed hebben op het klimaat in een bepaald gebied.
  • VS: Klimaat
  • omschrijven hoe het klimaat de plantengroei  in de VS beïnvloedt.
  • voor de klimaatgebieden in de VS het verband beschrijven tussen klimaat, plantengroei en de landbouw.
  • VS: Vegetatie en landbouw
  • de relatie tussen natuurrampen en de opwarming van de aarde omschrijven.
  • voorbeelden van maatregelen noemen die genomen zouden kunnen worden om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
  • VS: Klimaatsverandering

Wat ga ik doen?

Het thema 'Weer en klimaat VS' bestaat uit de volgende onderdelen.

Onderdeel Tijd in lesuren Eindproduct
Inleiding 0,5  
Opdracht: Weer in de VS 2 Eindproduct naar keuze
Opdracht: Klimaten VS 2

Rondreis VS
Opdracht: Landbouw en vegetatie 2 Quiz
Opdracht: Klimaatverandering VS 2 Eindproduct naar keuze
Afsluiting 1 Examenvragen
Totaal 10  


De tijd is een indicatie en afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

Opdrachten

Weer in de VS

Weer in de VS

Intro

In Nederland is het weer vaak grillig, de ene dag zonnig, de andere dag regenachtig. Dat is in grote delen van de Verenigde Staten niet anders.
Maar zoals overal zijn er patronen in weersituaties, terugkerende weersomstandigheden of verschijnselen.

In deze opdracht zetten we deze weersverschijnselen in de Verenigde Staten op een rij.

In de volgende video zie je een verschijnsel dat in Amerika regelmatig voorkomt, maar wat in Nederland niet vaak voorkomt: de tornado.

De meeste mensen blijven het liefst zo ver mogelijk bij zo’n storm uit de buurt, maar sommige mensen reizen tornado’s achterna.
Hoe noem je deze mensen?

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • herkennen dat breedte- en hoogteligging van gebieden te maken hebben met grote weersverschillen in de Verenigde Staten;
  • minimaal vier voorbeelden noemen van weersverschijnselen die in de Verenigde Staten voorkomen;
  • omschrijven wat een orkaan is, hoe deze ontstaat, waar orkanen voorkomen en wat de gevolgen kunnen zijn;
  • omschrijven wat een tornado is, hoe deze ontstaat, waar regelmatig tornado's voorkomen en wat de gevolgen kunnen zijn;
  • de zeven brede geografische gebieden van VS herkennen.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je gaat met behulp van een atlas uitzoeken wat de oorzaak is van grote weersverschillen in de VS. Je bekijkt temperatuurgegevens en zeestromen van de west- en oostkust. Je maakt twee oefeningen.
Stap 2 Je bestudeert de negen weersverschijnselen en combineert bij ieder verschijnsel de juiste (weer)kaart.
Stap 3 Je bestudeert de Kennisbank en bekijkt video's over orkanen en tornado's. De oefening gaat over deze video's.
Stap 4 Je bekijkt de geografische indeling van de VS. Je bekijkt de soort en hoeveelheid neerslag die valt in elk gebied.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippen De begrippen gaan over het weer in de Verenigde Staten.
Eindopdracht Je brengt een bekende orkaan in beeld in een eindproduct naar keuze.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Het weer in de VS

Het weer in de VS: warm of koud, nat of droog

De Verenigde Staten beslaan een heel groot oppervlak, te verdelen in drie delen:

  • het vasteland dat zich over ruim vijftien breedtegraden uitstrekt,
  • Alaska (waar de poolcirkel doorheen loopt) en
  • Hawaï (een eilandengroep in de Stille Oceaan vlakbij de Kreeftskeerkring).

Door de verschillen in breedteligging en hoogte zijn er binnen de Verenigde Staten dagelijks grote weersverschillen. Het kan bijvoorbeeld tegelijkertijd streng vriezen in Alaska en tropisch warm zijn in Texas en Florida, twee staten aan de Golf van Mexico.

  • Zoek (in de Grote Bosatlas) een kaart van Noord-Amerika op.
  • Zoek op de kaart Alaska en Hawaï op.
  • Zoek ook Texas en Florida op.
  • Zijn er grote hoogteverschillen binnen de VS? Hoe hoog zijn de hoogste bergtoppen?
  • Kies een stad in het oosten van de VS uit en zoek uit hoe de temperatuur tussen de maanden verandert en hoeveel regen er valt?
  • Doe hetzelfde met een stad in het westen en een stad zuiden.

Maak de volgende sleepoefening.

Warme en koude zeestromen hebben invloed op het weer in de VS.

Maak de oefening.

Stap 2: Negen weersverschijnselen

Standaardweersomstandigheden in de VS door het jaar heen

Hoe grillig het weer in de Verenigde Staten ook is, er zijn weersomstandigheden die jaarlijks terugkomen en zelfs een eigen naam hebben gekregen. Hieronder vind je beschrijvingen van negen van dergelijke weersituaties met de tijd van het jaar waarin ze optreden.
In enkele gevallen gaat het om weersverschijnselen die in Nederland zelden of nooit voorkomen.

Negen weersverschijnselen

Hoe grillig het weer in de Verenigde Staten ook is, er zijn weersomstandigheden die jaarlijks terugkomen en zelfs een eigen naam hebben gekregen. Hieronder vind je beschrijvingen van negen van dergelijke weersituaties met de tijd van het jaar waarin ze optreden. In enkele gevallen gaat het om weersverschijnselen die in Nederland zelden of nooit voorkomen.

1. Blizzard (winter)

Een lagedrukgebied trekt van west naar oost over Canada of het noorden van de Verenigde Staten. Recht onder het lagedrukgebied en aan de achterzijde ervan valt sneeuw en staat er een harde of zelfs een stormwind. Die wind doet de al gevallen sneeuw opstuiven en vormt samen met de vallende sneeuw een dichte sneeuwjacht. Er ontstaan sneeuwduinen en het zicht loopt terug tot enkele meters. Dan spreekt de Amerikaanse nationale weerdienst van een blizzard. Men heeft het ook over een blizzard als het niet sneeuwt en harde wind alleen al gevallen sneeuw de lucht in blaast. Ook dan vormen zich duinen en loopt het zicht terug. Maar een paar meter boven de grond heb je goed zicht.

 

2. Lake effect snow (winter)
Koude lucht blaast over de Grote Meren waarvan het water een stuk warmer is dan de lucht. Die lucht neemt boven deze wateroppervlakken waterdamp op.

Deze waterdamp condenseert tot wolken, waaruit vervolgens sneeuwbuien vallen. Die buien drijven met de wind mee het land op.

 

 

3. Nor'easter (winter)
Boven de Golf van Mexico of de Atlantische Oceaan bij de Amerikaanse oostkust ontstaat een lagedrukgebied. Dat trekt over of langs de oostkust van de Verenigde Staten naar de Canadese grens en brengt boven land een zware storm – de nor’easter – met zware regen- en sneeuwval. De noordooster storm veroorzaakt onder meer hoge golven die schade aanrichten aan gebouwen vlak bij de waterlijn; bovendien spoelen stukken strand weg door de storm.

 

4. Koudegolf (winter)
Boven Canada of de Verenigde Staten ligt dagen- of wekenlang een hogedrukgebied. Aan de noord-, oost- en zuidzijde hiervan stroomt koude lucht naar het zuiden en westen, waarin het zelfs overdag streng kan vriezen. Onder het hogedrukgebied blijft het droog, staat er weinig wind en is het eveneens koud met soms ook overdag strenge vorst.

 

5. Tornado season (voorjaar en zomer)
Een lagedrukgebied trekt over Canada of het noorden van de Verenigde Staten naar het oosten. Aan de zuidelijke en oostelijke zijde ervan stroomt warme, vochtige lucht van boven de Golf van Mexico naar het noorden en oosten. Aan de westzijde van het lagedrukgebied stroomt koele, droge lucht uit Canada en van over de Rocky Mountains naar het zuiden en westen. De grens tussen deze twee luchtsoorten trekt met het lagedrukgebied mee naar het oosten. Als die grens de Rocky Mountains is gepasseerd en de grote vlakten bereikt in het midden van het vasteland van de Verenigde Staten, ontstaan er langs die grens zware onweersbuien met hagel, zware windstoten en soms ook tornado’s.
Vooral tornado’s zijn levensgevaarlijk en richten door hun enorme windsnelheid (tot meer dan 300 kilometer per uur) veel schade aan.

 

6. Hittegolf (zomer)
Boven de Verenigde Staten ligt dagen- of wekenlang een hogedrukgebied. Aan de oostzijde ervan stroomt warme lucht naar het noorden die de temperaturen overdag tot ruim boven de 30 graden, soms tot rond 40 graden doet oplopen. Soms is die lucht ook vochtig, waardoor het extra warm aanvoelt. Onder het hogedrukgebied loopt de temperatuur eveneens ruimschoots tot boven de 30 graden op en blijft het droog. Daardoor gaat een hittegolf vaak gepaard met langdurige droogte, waardoor er steeds meer gevaar dreigt van bos- en andere natuurbranden.

 

 

7. Hurricane season (zomer en najaar)
Af en toe komt een tropische storm (met een windsnelheid tot 117 kilometer per uur) of orkaan (met een windsnelheid van ten minste 117 kilometer per uur) via de kust van de Golf van Mexico of de oostkust de Verenigde Staten binnen. Aan de kust veroorzaken ze veel regen (soms enkele tientallen centimeters binnen een etmaal) en een stormvloed. Hierdoor kunnen laaggelegen gebieden aan de kust en eilanden voor de kust onder water lopen. Vooral orkanen richten grote schade aan. Eenmaal boven land neemt de wind snel af, maar blijven deze weersystemen gepaard gaan met zware regenval.

 

8. Indian Summer (najaar)
Na een periode met koud weer waarbij het in het noordoosten van het vasteland van de Verenigde Staten ’s nachts flink vriest, ontstaat er een hogedrukgebied dat enige dagen voor droog, zonnig en warm weer zorgt. Hierbij loopt de temperatuur overdag op tot iets boven de 20 graden. Dat is aan de hoge kant voor de tijd van het jaar (tussen eind september en begin november). Deze weersituatie treedt op in de periode waarin bladeren aan loofbomen al prachtige herfstkleuren vertonen.

 

9. Santa Ana (najaar)
Boven het Great Basin, een uitgestrekte hoogvlakte met woestijnen in het westen van de Verenigde Staten, ligt een hogedrukgebied. Aan de zuidzijde ervan stroomt koele, droge lucht naar het westen. Boven zuidelijk Californië daalt deze lucht via bergpassen en valleien van de hoogvlakte naar beneden en krijgt daarbij een flinke snelheid (vaak meer dan 65 kilometer per uur). De lucht wordt steeds meer samengeperst en daardoor nog warmer, soms tot ruim 30 graden en droger. Zo komt er boven zuidelijk Californië een warme, droge en harde aflandige wind te staan, die Santa Ana wordt genoemd. Als deze wind dagen achtereen waait, drogen natuurgebieden in Californië uit. Daardoor ontstaan er gemakkelijk bosbranden.

 

In de volgende oefening krijg je negen weerkaarten te zien.
Elke weerkaart hoort bij een van de beschreven weersverschijnselen.

Stap 3: Tornado en orkaan

Bestudeer in de Kennisbank Natuurverschijnselen de pagina's over orkanen en tornado's.

Orkaan - Tornado

In de volgende video's kun je zien waarom we in Europa geen orkanen hebben, hoe je de kracht en snelheid van een verwoestende cycloon kunt berekenen en volgen.

Na het bekijken van de video's beantwoord je de vragen in de oefening.

 

Maak de oefening.

Stap 4: Landschappen en neerslag

Er zijn drie soorten neerslag:
• stijgingsneerslag
• stuwingsneerslag
• frontale neerslag

Bekijk (nogmaals) de volgende video.


Landschap van de VS

Het landschap van de Verenigde Staten varieert sterk. Het kan in zeven brede geografische gebieden worden verdeeld.

1. Kustvlakte langs de Atlantische kust
De Atlantische Kustvlakte is een van de vlakste omgevingen in Noord-Amerika. Het grootste gedeelte helt flauw zeewaarts; onderzees zet zich dit voort. De vlakte wordt slechts sporadisch onderbroken door lage rivierterrassen in de brede rivierdalen. Voor de kust liggen langgerekte strandwaleilanden. De Atlantische Kustvlakte wordt vanaf New England in de richting van Florida steeds breder.

2. De Appalachen
De Appalachian Mountains, of de Appalachen, vormen een bergrug die zich uitstrekt van Newfoundland tot Alabama in het zuiden van de Verenigde Staten. Deze bergketen is zo'n 2400 km lang en er zijn slechts een paar bergen die boven de 2000 meter uitkomen.

3. De Mississippivlakte
De Mississippi loopt ten westen van de Appalachen en is omgeven door een grote brede vlakte: De Mississippivlakte. De oorsprong van de Mississippi ligt in het noorden, vlak bij de Canadese grens. Ze komt uit in het zuiden van de Verenigde Staten, in de Golf van Mexico. De vlakte van de benedenloop van de rivier kenmerkt zich door de vele afgesneden kleine waterloopjes (als rivierstroompjes en beekjes) en moerassen. De waterloop van de Mississippi wordt met tal van stuwen en dammen gecontroleerd.

4. De Great Plains
De Great Plains (Engels voor 'grote vlakten') vormen een groot vlak gebied, waarvan grote delen prairie, steppe en grasland zijn. De Great Plains bevinden zich vanaf de Amerikaanse staat Texas tot over de Canadese grens, tussen de Mississippi-rivier in het oosten en de Rocky Mountains in het westen.

5. De Rocky Mountains
De Rocky Mountains vormen een groot hooggebergte in het westen van Noord-Amerika. De Rockies beslaan een gebied met een lengte van meer dan 4800 km vanaf New Mexico door de Verenigde Staten naar Canada en Alaska. Het gebergte ligt tussen de Great Plains aan de oostkant en heeft een serie bassins en laagtes aan de westkant.

6. Het Grote Bekken
De grootste woestijn van de Verenigde Staten is het Grote Bekken (Great Basin). Het beslaat een enorm gebied in het westen van de VS, tussen de Rocky Mountains en de Sierra Nevada. Er valt gemiddeld 175-300 millimeter regen, maar er zijn grote stukken waar het eigenlijk helemaal nooit regent. Zo heb je Death Valley, waar de hoogste (erkende) temperatuur ter wereld is gemeten: 56,7 graden Celsius. Er valt minder dan 50 millimeter regen per jaar.

7. De Cascade Range
De Cascade Range, het Cascadegebergte of simpelweg de Cascades vormen een gebergte evenwijdig aan de westkust van de Verenigde Staten. Het gebergte bestaat uit brede, besneeuwde toppen en is ontstaan door vulkanen. Veel van deze vulkanen zijn ook tegenwoordig nog steeds actief. Het gebied loopt van noord naar zuid vanaf Brits-Columbia door de Amerikaanse staten Washington en Oregon tot aan het Shasta Cascade-gebied in het noorden van Californië.

Afronding

Begrippen

Orkaan - Tornado
Orkaan
Een zeer krachtige wervelwind die bestaat uit een cirkelvormig lagedrukgebied. Een orkaan ontstaat boven zeewater van minimaal 27 °C.
Tornado
Een zeer krachtige wervelwind die ontstaat boven land door het botsen van warme vochtige en koude droge lucht.
Overstroming
Het onder water lopen van een gebied dat onder normale omstandigheden droog ligt.
Droogte
Periode met een gebrek aan neerslag in combinatie met een hoge temperatuur.
Cycloon of tyfoon
Een andere benaming voor een orkaan. De benaming heeft te maken met de plek waar ze ontstaan.
Tsunami
Een vloedgolf die kan ontstaan na een zeebeving.
Hazard management
Het beleid om schade bij natuurrampen te voorkomen.
Risicoperceptie
Beleving van het risico bij een ramp.

Eindopdracht: Orkaan

In de eindopdracht staat een 'bekende' orkaan centraal.
Het eindproduct laat zien waar de orkaan is ontstaan en welke schade de orkaan heeft aangericht.

Op de site Wikipedia vind je onder het kopje 'Voorbeelden van orkanen' namen van orkanen die veel schade hebben aangericht.
Kies twee of drie orkanen uit en klik op de linkjes om meer specifieke informatie over deze orkanen te lezen.
Kies vervolgens een van deze drie orkanen voor het maken van je eindproduct.

In je eindproduct geef je aan:

  • Waar en wanneer deze orkaan is ontstaan.
  • Hoe de orkaan is ontstaan.
  • De naam van de orkaan.
  • Welke schade de orkaan heeft aangericht.
  • In welk gebied de orkaan heeft geraasd.

Gebruik de gereedschapskist om je eindproduct vorm te geven!

Beoordeling

Je laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Je docent zal het eindproduct beoordelen op:

  • inhoud: wordt duidelijk wat een orkaan is en hoeveel schade een orkaan kan aanrichten?
  • vorm: is het eindproduct origineel en met zorg gemaakt?
  • taalfouten: bevat je eindproduct weinig of geen taalfouten?

Gereedschapskist

Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!

 

Terugkijken

Intro

  • Neem de intro nog eens door. Vond je het een indrukwekkende video over tornado's? Kon je de vraag daarover beantwoorden? Ken je ook de Engelse benaming?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je drie verschillen tussen een tornado en een orkaan noemen?

Hoe ging het?

  • Inhoud
    Heb je in Stap 2 de weerkaarten kunnen combineren met het juiste weersverschijnsel?
  • Eindopdracht
    Welke orkaan heb je uitgekozen en beschreven? Waarom heb je die uitgekozen?
    Ben je tevreden over het eindproduct dat je over die orkaan hebt gemaakt?

 

Klimaten in de VS

Klimaten VS

Intro

Je hebt in een van de andere opdrachten al kennis gemaakt met de klimaatindeling van Köppen.
In deze opdracht ga je kijken welke klimaten er in de VS voorkomen.

Bekijk de video.

Tip: Noteer de namen van de klimaten die je in de video ziet.
Je kunt ze gebruiken in de oefening van Stap 1.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • minimaal vier klimaten noemen die voorkomen in de Verenigde Staten;
  • op de kaart van de VS aangeven waar die klimaten voorkomen;
  • de vier klimaatfactoren opnoemen die een rol spelen bij het bepalen van de negen klimaten in de Verenigde Staten.

Wat kan ik al?

De Kennisbanken 'Weer en klimaat' en 'Klimaatverschillen' heb je al eerder bestudeerd.
Blader ze nogmaals door om je geheugen op te frissen.

Kijk of je antwoord kunt geven op de volgende twee vragen.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je krijgt uitleg over de klimaatindeling in de Verenigde Staten volgens Köppen. Je geeft de klimaatindeling op een gekleurde kaart van de VS aan.
Stap 2 Je leest informatie over de klimaatfactoren en geeft aan op welke manier deze factoren invloed hebben op de klimaten in Amerika.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippen De begrippen gaan over de klimaten in de VS
Eindopdracht Samen met een klasgenoot stippel je een rondreis door de VS uit.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: De klimaten van de VS

Het klimaat is het gemiddelde weer op een bepaalde plaats over een lange periode (meestal dertig jaar). Het klimaat wordt weergegeven in een klimaatdiagram. In dat diagram zie je hoeveel neerslag er gemiddeld valt gedurende het jaar en hoe warm of koud het is gedurende het jaar.

De Russische wetenschapper Vladimir Köppen (1846-1940) is de man achter de klimaatindeling. Köppen heeft elk klimaat beschreven en gecodeerd.

  1. tropische klimaten
    1. Af: Tropisch regenwoudklimaat (f -> geen droge periode)
    2. As en Aw: Savanneklimaat met droge periode in de zomer of in de winter (s -> droge zomer, w -> droge winter)
  2. droge klimaten
    1. BS Steppeklimaat, jaarlijkse neerslag tussen 200 en 300 millimeter (S -> steppe)
    2. BW Woestijnklimaat, jaarlijkse neerslag minder dan 200 millimeter (W -> Woestijn)
  3. zeeklimaten
    1. Cs: Mediterraan klimaat met droge zomer (s -> droge zomer)
    2. Cw: Chinaklimaat met droge winter (w -> droge winter)
    3. Cf: Zeeklimaat met neerslag in alle jaargetijden (f -> geen droge periode)
  4. landklimaten
    1. Df: Continentaal klimaat met neerslag in alle jaargetijden (f -> geen droge periode)
    2. Dw: Continentaal klimaat met droge winter (w -> droge winter)
  5. poolklimaten
    1. ET: Toendraklimaat met in de warmste maand van het jaar een temperatuur tussen 0 en 10 °C (T -> Toendra)
    2. EF en EH: Sneeuw- of hooggebergteklimaat met een temperatuur die het hele jaar door beneden 0 °C ligt (F -> IJskap, H -> Hooggebergte)


Van al deze klimaten komen de volgende in de Verenigde Staten voor:

  1. Aw: Savanneklimaat
  2. BS: Steppeklimaat
  3. BW: Woestijnklimaat met jaarlijkse neerslag minder dan 200 millimeter
  4. Cfa: Zeeklimaat (warm zeeklimaat)
  5. Cfb: Zeeklimaat (gematigd zeeklimaat)
  6. Csa Mediterraan klimaat
  7. Dfa: Continentaal klimaat (warm landklimaat)
  8. Dfb: Continentaal klimaat (gematigd landklimaat)
  9. ET/H Toendraklimaat/Hooggebergteklimaat

Stap 2: Klimaatfactoren

Het is niet verwonderlijk dat in de Verenigde Staten meerdere klimaten voorkomen. De volgende vier klimaatfactoren spelen daarbij een belangrijke rol:

  1. Breedteligging
  2. Reliëf
  3. Nabijheid grote wateroppervlakten
  4. Zeestromen en wind

Breedteligging

In het algemeen is het kouder naarmate je verder van de evenaar af bent en dichter bij de Noord- of Zuidpool.

Reliëf

Reliëf is de verdeling van hoog- en laaggelegen gebieden in een land of streek.
Het heeft op twee manieren invloed op het klimaat:

  1. Hoe hoger je komt, hoe kouder het wordt. In de Rocky Mountains reiken de hoogste toppen tot boven de 4000 meter en in Alaska zijn er bergtoppen tot boven de 6000 meter. Op die plekken heerst een hooggebergteklimaat.
  2. Als de wind bijna altijd uit één richting over een gebergte waait, valt er aan de loefzijde ervan veel regen, omdat de lucht tegen de berghellingen opbotst en opstijgt (zie afbeelding) en aan de lijzijde valt er weinig regen. Dit is te zien boven en aan weerszijden van de Cascade Range in het noordwesten van de Verenigde Staten. De wind waait er bijna altijd uit het westen. Aan de westkant van dit gebergte is het nat, aan de andere kant een stuk droger.
    Het Great Basin ligt aan de lijzijde van de Sierra Nevada. Daardoor kan wind van de Stille Oceaan geen vochtige lucht naar dit gebied voeren. Daardoor heeft het Great Basin een woestijnklimaat.

Nabijheid van grote wateroppervlakken

Aan de westkust vanaf de Canadese grens tot Californië en in het zuiden van Alaska zorgt de nabijheid van de Stille Oceaan ervoor dat de winters niet al te koud zijn en de zomers niet al te heet.

Zeestromen en wind

In het noordoosten van de Verenigde Staten zorgt een wind die vaak aflandig is ervoor dat de nabijheid van de Atlantische Oceaan weinig invloed heeft op de temperatuur in winter en zomer. Daardoor kan het ’s winters erg koud zijn en ’s zomers erg warm. Bovendien loopt er langs de kust van dit deel van de VS een koude zeestroom.
In het zuidoosten voert de wind vanaf de Golf van Mexico vochtige lucht aan en in het noordwesten en aan de zuidkust van Alaska voert wind vanaf de Stille Oceaan eveneens vochtige lucht aan. Daardoor hebben deze drie gebieden een nat klimaat.

Bekijk het kaartje met de klimaten in de Verenigde Staten nog eens. De vragen in de oefening gaan over deze klimaatkaart.

Afronding

Begrippen

Breedteligging
De afstand van de evenaar tot een bepaald punt.
Hoogteligging
De afstand van een punt tot het gemiddelde zeeniveau (NAP).
Ligging ten opzichte van zee/oceaan
De afstand van een gebied tot de zee of de oceaan.
Reliëf
Hoogteverschillen in het landschap.
Aanlandige wind
Zeewinden. Het gaat hier om winden die van zee komen en dan het land over gaan.
Aflandige wind
Landwinden. Het gaat hier om winden die van land komen en dan de zee over gaan.
Loefzijde
De kant van een gebergte die aan de windkant ligt.
Lijzijde
De kant van een gebergte die uit de windkant ligt. Ook wel de regenschaduw genoemd.
Zeestroom/Oceaanstroom
Continue stromingen van het zeewater aangedreven door de energie van de zon en de overheersende windrichting.
Klimaat
De gemiddelde toestand van de atmosfeer op een bepaald moment op een bepaalde plaats gemeten over dertig jaren.
Savanneklimaat
Behoort tot de warme klimaten. Het savanneklimaat is vergelijkbaar met het tropisch regenwoudklimaat, maar heeft een droog seizoen. Dit is meestal in de winter.
Tropische regenwoudklimaat
Behoort tot de warme klimaten. In het tropisch regenwoud komt de gemiddelde maandtemperatuur het hele jaar door boven de 18 °C en is er het hele jaar door veel neerslag (meer dan 2.000 mm gemiddeld per jaar).
Droge klimaten
Klimaten met weinig neerslag.
Steppeklimaat
Behoort tot de klimaten met weinig neerslag. Het steppeklimaat is een droog klimaat (ca. 250-500 mm neerslag per jaar).
Woestijnklimaat
Behoort tot de klimaten met weinig neerslag. Het woestijnklimaat is een zeer droog klimaat (ca. minder dan 250 mm neerslag per jaar).
Gematigde klimaten
Een gematigd klimaat of warm gematigd klimaat (bijvoorbeeld het Middellandse Zeeklimaat) is een vochtig klimaat. Een ander kenmerk zijn de relatief gematigde temperaturen. Gematigde klimaten hebben duidelijke seizoenen en de verschillen in temperatuur tussen de winter en de zomer zijn niet groot.
Poolklimaten
De koude klimaten.
Toendraklimaat
Behoort tot de koude klimaten. In een toendraklimaat komt de gemiddelde temperatuur in de koudste maand niet boven de -3 °C en in de warmste maand blijft deze tussen de 0 °C en 10 °C.
Sneeuwklimaat
Behoort tot de koude klimaten. In een sneeuwklimaat blijft de gemiddelde maandtemperatuur in de koudste maand beneden de -3 °C. De warmste maand heeft een gemiddelde maandtemperatuur lager dan 0 °C.
Hooggebergteklimaat
Behoort tot de koude klimaten. Het hooggebergteklimaat komt voor in bijvoorbeeld de Alpen en Himalaya. De temperatuur in deze hooggelegen gebieden komt alleen in de zomermaanden boven de 0 °C.

 

Eindopdracht: Rondreis Amerika

Een land als de Verenigde Staten leent zich natuurlijk uitstekend voor allerlei soorten vakanties. Of je nu van avontuur, sport, relaxen, strand, cultuur, steden of natuur houdt... de Verenigde Staten heeft het allemaal te bieden!

Veel vakantiegangers kiezen voor een rondreis. Je kunt een rondreis boeken bij verschillende reisorganisaties, maar je kunt natuurlijk ook zelf een rondreis uitstippelen.

In deze eindopdracht ga je een rondreis samenstellen. Je doet dat samen met een klasgenoot. Stippel een rondreis uit van twaalf dagen door de Verenigde Staten.
Maak gebruik van de Grote Bosatlas of een kaart op internet om jullie route te bepalen.

Hoe gaan jullie te werk?

  • Begin in Los Angeles en eindig in New York. Je mag tussendoor 2 x vliegen.
  • Bezoek in ieder geval de Grand Canyon, Las Vegas en de Nigara Waterfalls.
  • Vertel iets over jullie overnachtingen.
  • Vertel iets over bezienswaardigheden die jullie willen bezoeken.
  • Geef praktische tips (ook over de benodigde kleding).
  • Geef een indruk van het weer van de plekken die jullie gaan bezoeken.

Jullie moeten dus iets vertellen over de verschillende klimaten in de VS en duidelijk maken in hoeverre klimaatfactoren een rol spelen in een bepaald gebied.

Klaar?

Vergelijk jullie rondreis met de rondreis van twee klasgenoten. Maken zij weer een heel andere rondreis? Bezoeken zij weer andere bezienswaardigheden?
Bespreek samen de verschillen.

 

 

Terugkijken

Intro

  • Neem de intro nog eens door.
    Kreeg je bij het bekijken van de video al een indruk over de verschillende klimaten in de Verenigde Staten?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je enkele klimaten noemen in de Verenigde Staten? Kun je op een kaart ook aangeven waar ze voorkomen?

Hoe ging het?

  • Inhoud
    In Stap 1 staat de klimaatindeling van Köppen. Herkende je de indeling nog uit een van de vorige opdrachten?
    De klimaatfactoren zijn ook al eerder besproken. Kwamen ze je nog bekend voor?
  • Eindopdracht
    Vond je het leuk om een rondreis uit te stippelen? Waren je klasgenoot en jij het eens over de bestemmingen?
    Was het nuttig daarbij gelijk te kijken naar het weer en klimaat op jullie vakantiedoelen?

Vegetatie en landbouw in de VS

Vegetatie en landbouw VS

Intro

De Verenigde Staten heeft veel verschillende klimaten. De plantengroei in dit land varieert daarom sterk van gebied tot gebied evenals het gebruik van de bodem voor landbouw.

In deze opdracht zie je op welke manier het klimaat de plantengroei in de Verenigde Staten beïnvloedt en wat de gevolgen zijn voor de Amerikaanse landbouw.

Bekijk (een stukje van) deze video.
Waar wordt het grootste gedeelte van de graanproductie voor gebruikt?

 

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • herkennen dat klimatologische omstandigheden bepalend zijn voor de plantengroei en landbouw in de Verenigde Staten;
  • over de zeven klimaatgebieden aangeven of vegetatie mogelijk is. Ik kan een voorbeeld geven van de soort begroeiing;
  • omschrijven op welke manier in gebieden met een negatieve waterbalans toch een vorm van landbouw of veeteelt kan plaatsvinden;
  • opnoemen welke gewassen er, afhankelijk van het klimaat, op belts worden verbouwd in de Verenigde Staten.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je leest over de klimaten en de vegetatie in gebieden in VS. Je gaat op zoek naar afbeeldingen van plantengroei die passen bij de verschillende klimaten.
Stap 2 Je bekijkt een video over vormen van landbouw in VS. Je ziet welke gewassen er, afhankelijk van het klimaat, worden verbouwd. Je maakt de sleepoefening.
Stap 3 Je leest hoe in gebieden met een negatieve waterbalans aan (extensieve) landbouw wordt gedaan.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Eindopdracht Je doet de Klimaat-Vegetatie-Landbouw quiz.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Klimaat bepaalt plantengroei

Bekijk de twee afbeeldingen van de Verenigde Staten (zonder Alaska en Hawaii).
 

Je ziet op de linker afbeelding dat het land niet overal even groen is en dat komt omdat er niet overal hetzelfde klimaat heerst.
Klimatologische omstandigheden zijn bepalend voor de vegetatie, de groei van planten, struiken en bomen.
Bekijk de klimaten in de Verenigde Staten en wat er groeit.

Zeeklimaat

  • Waar: zuidoosten en noordwesten.
  • Wat groeit er: Veel begroeiing dankzij de vaak overvloedige neerslag en de positieve waterbalans.
    In het noordwesten staan veel naaldbomen (ceders en sparren). Er groeien mossen, korstmossen en varens.
    In het zuidoosten, waar het warmer is, groeien naald- en loofbossen. In Florida en in moerasgebieden in Louisiana, waar het water brak is, zijn mangroven te vinden. Je kunt ze herkennen aan hun ‘luchtwortels’.

 

Mediterraan klimaat met droge zomer

  • Waar: zuidwesten (vooral Californië).
  • Wat groeit er: bossen met onder andere de beroemde reuzenbomen, de sequoia’s.

 

Woestijnklimaat

  • Waar: de Great Basin en langs de grens met Mexico.
  • Wat groeit er: her en der planten die tegen droogte kunnen, zoals cactussen.

 

Steppeklimaat

  • Waar: de Great Plains en ten westen van de Rocky Mountains.
  • Wat groeit er: weinig of geen bomen. Wel veel gras. De uitgestrekte grasvlaktes in de Great Plains worden prairies genoemd.

 

Hooggebergteklimaat

  • Waar: de hoogste bergtoppen in de Rocky Mountains en in Alaska.
  • Wat groeit er: bloemen en kleine planten.

 

Continentaal klimaat

  • Waar: noordoosten.
  • Wat groeit er: veel begroeiing dankzij de positieve waterbalans en de vaak overvloedige neerslag. Veel naaldbossen en loofbossen.

 

Toendraklimaat

  • Waar: In het noorden van Alaska (niet op de kaart).
  • Wat groeit er: mossen, gras en kleine planten.

Maak de volgende oefening.

Stap 2: Landbouw in de VS

Kijk eerst naar deze video over landbouw in de VS.
Kun je uitleggen wat wordt bedoeld met een 'belt'?

Gebruik de informatie uit de video in de volgende sleepoefening.

Stap 3: Negatieve waterbalans

Landbouw in woestijn- en steppegebieden

Plekken waar de waterbalans negatief is, zijn niet geschikt voor intensieve landbouw (landbouw met hoge opbrengst per hectare), maar soms wel voor extensieve landbouw. Extensieve landbouw is een vorm van landbouw waar niet of nauwelijks wordt ingegrepen in de natuur en weinig wordt geïnvesteerd in arbeidskracht en machines. De opbrengst per hectare is doorgaans laag. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een olijfboomgaard. Als de bodem vruchtbaar is, kan irrigatie een uitkomst bieden en intensieve landbouw mogelijk maken. Irrigatie is een kunstmatige toevoer van water aan bodem en gewassen.

De grens tussen het groene deel met een positieve waterbalans en een duidelijk minder groen deel met een negatieve waterbalans is ook een belangrijke landbouwgrens.
In het groene deel is intensieve landbouw zonder irrigatie mogelijk, in het andere deel valt te weinig neerslag voor intensieve landbouw.
De grens tussen deze twee gebieden loopt langs de 100ste lengtegraad, dwars door de staten Noord- en Zuid-Dakota, Nebraska, Kansas, Oklahoma en Texas.
In enkele gebieden ten westen van deze lengtegraad is de waterbalans vaak of altijd negatief. Er valt weinig neerslag en de verdamping is groot. Daar heerst een steppe- of woestijnklimaat. Het gaat vooral om de Great Plains, het Great Basin en enkele gebieden ten westen van de Rocky Mountains.

In het Great Basin, met zijn woestijnklimaat, is zonder irrigatie helemaal geen landbouw mogelijk. In de andere gebieden kun je extensieve landbouw bedrijven zonder te irrigeren. Het daar heersende steppeklimaat is vochtiger dan een woestijnklimaat.
Op de Great Plains grazen wel veel runderen (extensieve veeteelt voor de vleesproductie). Om in deze gebieden toch aan intensieve landbouw te doen, halen boeren water uit rivieren, vooral de Colorado en uit de Ogalalla-aquifer om te irrigeren. De Ogalalla-aquifer is een ondergrondse steenlaag onder de bodem van de Great Plains, met een enorme voorraad grondwater. Dit grondwater is in een ver verleden in deze ondergrondse steenlaag komen te zitten, waarschijnlijk al voor de laatste ijstijd. Het aanvullen van de watervoorraad gaat uiterst langzaam, in een veel trager tempo dan het water wordt opgepompt.

Maak de oefening.

Afronding

Eindopdracht: Quiz

Ter afsluiting van de opdracht doe je de Klimaat-Vegetatie-Landbouwquiz.
De quiz bestaat uit tien vragen.
Na het beantwoorden van de vragen zie je je score.

Terugkijken

Intro

  • Neem de intro nog eens door. Wat vind je van de video bij de intro?
    Geeft het je een indruk over de landbouw in de Verenigde Staten?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je bij de verschillende klimaten een voorbeeld geven van de vegetatie?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Ben je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig geweest?
  • Inhoud
    De opdracht bestond uit drie stappen. Welke stap vond je het leerzaamst?
    Schrijf ook op waarom.
  • Eindopdracht
    Heb je de quiz gedaan? Had je alle vragen goed?

Klimaatverandering VS

Klimaatverandering VS

Intro

Deze opdracht gaat over de invloed van het broeikaseffect op het dagelijks leven in de Verenigde Staten.
Veel Amerikanen willen er niet aan, maar de toename van extreem weer, die de opwarming van de aarde met zich meebrengt, is niet meer te negeren.

Bekijk eerst deze video.
Welk (groot) land heeft de grootste CO2-uitstoot?

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • minimaal twee voorbeelden van extreem weer en/of natuurrampen noemen die voorkomen in de VS;
  • de relatie tussen natuurrampen en de opwarming van de aarde omschrijven;
  • twee voorbeelden van maatregelen noemen die genomen zouden kunnen worden om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen;
  • uitleggen waarom de klimaatverdragen tot op heden niet hebben geleid tot het stoppen van de klimaatverandering.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je leest over extreem weer en natuurrampen in de VS als gevolg van opwarming van de aarde. Je beantwoordt een vraag over de gevolgen van klimaatopwarming.
Stap 2 Je leest over de inheemse volken die onder extreme omstandigheden leven. Je beantwoordt een vraag over het taiga-gebied.
Stap 3 Je leest over maatregelen die genomen moeten worden om verdere opwarming van de aarde te stoppen. Je maakt enkele oefeningen.
Stap 4 Je leest over het Klimaatverdrag. Je onderzoekt wat de huidige afspraken en ontwikkelingen zijn.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippen De begrippen gaan over klimaatverandering.
Eindopdracht Je maakt een eindopdracht naar keuze samen met een klasgenoot, waar je een van de leerdoelen in verwerkt.
Terugkijken Je kijkt terug op de opdracht.


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Opwarming aarde

Volgens meteoroloog Robert Henson hebben de Verenigde Staten het meest extreme weer van de wereld. Orkanen, tornado's, droogte, overstromingen, bosbranden, stormen, hittegolven en koudefronten: Amerika heeft het allemaal.
Elk jaar heeft Amerika te kampen met meer dan tienduizend hevige onweersbuien en meer dan duizend tornado’s. Vergelijk dat eens met China dat ongeveer even groot is (Amerika: 9.629.091 km²; China: 9.596.961 km²) met minder dan tien tornado’s per jaar. Amerika wordt elk jaar door 80 tot 90% van alle tornado’s in de wereld getroffen.

Wat maakt het weer in Amerika zo bijzonder? Dat zijn de geografische omstandigheden. Amerika ligt halverwege de evenaar en de Noordpool. De ene keer waaien de winden vanuit het ijzige Canada en Siberië naar Amerika, de andere keer komen de winden met tropische hitte uit Zuid-Amerika. Amerika ligt ook tussen twee oceanen en in het oosten van het land worden de winden vanuit zee niet getemperd door hoge bergen (zoals in het westen van het land wel het geval is). Rond de Golf van Mexico en de zuidoostkust (zoals Florida) komen veel orkanen aan land.

Extreem weer en natuurrampen horen kennelijk bij het leven in Amerika. Ze zijn te verklaren vanuit de ligging van continent.
Maar het aantal natuurrampen neemt jaar na jaar toe en dat vraagt om nieuwe verklaringen.

 

Gevolgen van het versterkt broeikaseffect

“Klimaatverandering, ooit beschouwd als een probleem voor de verre toekomst, heeft zich stevig vastgezet in het heden. Zomers worden langer en warmer, met periodes van ongewone hitte die langer duren dan welke Amerikaan ooit heeft meegemaakt. Winters worden korter en warmer. Regen valt in hevigere stortbuien uit de lucht. Mensen zullen langer en meer last hebben van seizoensgebonden allergieën, en ze zullen andere plantensoorten in hun tuinen zien en andere vogelsoorten in hun buurt.”
Deze tekst komt uit de samenvatting van het rapport ‘Gevolgen van de klimaatverandering in de Verenigde Staten’ dat door meer dan 300 wetenschappers én vertegenwoordigers van de oliemaatschappijen is uitgebracht in opdracht van de regering in 2014.
“De golf aan natuurrampen in de VS is het gevolg van de opwarming van de aarde.” Dat staat voor het eerst ‘keihard’ (zoals de Amerikaanse media in koor roepen) in het overheidsrapport. “De gevolgen van de opwarming van de aarde zullen zich niet pas morgen of overmorgen voordoen. Ze zijn vandaag al voelbaar.”
Verder schrijven de wetenschappers in het rapport: “We willen het publiek duidelijk maken dat dit geen probleem van de verre toekomst is. Dit is een probleem dat Amerikanen nu al aangaat. Of het nu gaat om overstromingen, gevoeligheid voor droogte, heftigere bosbranden - al deze dingen hebben op dit moment gevolgen voor Amerikanen."

Twee graden meer

Sinds 1895 wordt de temperatuur in Amerika gemeten. De Amerikanen doen dat niet in Celsius maar in Fahrenheit. Sinds die tijd is de gemiddelde temperatuur in Amerika met zo’n 2 graden Fahrenheit (= 1,1 ºC) gestegen. Zo’n 80% van die stijging heeft sinds 1980 plaatsgevonden. Volgens de Amerikaanse wetenschappers is die opwarming van de aarde het gevolg van menselijke activiteiten. Vooral het aantal broeikasgassen is gestegen door de verbranding van fossiele brandstoffen, ontbossing en overconsumptie.
Eén of twee graden meer, wat maakt het uit? De wetenschappers geven echter aan dat die temperatuurstijging leidt tot meer extremen: hittegolven, droogte, overstromingen en extreme regenbuien. De wetenschappers stellen dat zonder menselijke activiteiten de gemiddelde temperatuur in de afgelopen 50 jaar zou zijn gedaald in plaats van gestegen. Als er niets wordt gedaan tegen de opwarming stijgt de temperatuur aan het einde van de eeuw met naar schatting meer dan 10 ºF.


Bekijk de kaart van de NASA, in welke gebieden de gemiddelde temperatuur het hardst stijgt.

Maak de oefening.

Stap 2: Inuit

De inheemse volken van Alaska (Amerika), het uiterste oosten van Siberië (Rusland), Groenland en Canada noemen zichzelf Inuit of (zoals in Alaska:) Yupik. De Amerikanen spreken meestal over 'native Alaskans' ('oorspronkelijke Alaskanen').
De Inuit en Yupik zijn al 5000 jaar gewend aan een leven in de kou. In Barrow, een van de meest noordelijke plaatsen van de wereld en de noordelijkste plaats van de Verenigde Staten, kan de temperatuur zakken tot meer dan 30 graden onder nul (Celsius). Het ijs is voor deze Noordpoolbewoners snelweg, bouwgrond en jachtveld tegelijk.
Het is de oorspronkelijke bewoners opgevallen dat het de laatste jaren warmer is geworden in het poolgebied. Ze merken al jarenlang dat het ijs in de lente vroeger en sneller smelt en in de winter onbetrouwbaar dun is. Smeltend ijs betekent dat reizen gevaarlijker is geworden en dat hun huizen verzakken. Yupik zijn jagers. Door het smelten van het ijs kunnen ze zich minder goed met hun sleeën verplaatsen. Verschillende Yupik zijn al door het ijs gezakt en verdronken.

Maak de oefening.

Stap 3: Maatregelen tegen klimaatverandering

De mens heeft een steeds grotere invloed op het klimaat en de temperatuur op aarde door het gebruik van fossiele brandstoffen, grootschalige houtkap en veeteelt. Hierdoor komen onnatuurlijk grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer, wat het broeikaseffect versterkt en de opwarming van de aarde versnelt.
De invloed van de mens op het klimaat wordt soms weergegeven met de ecologische voetafdruk: de ruimte die we innemen op aarde.

Als je iets wilt doen tegen de opwarming van de aarde moet je zorgen dat er minder broeikasgassen (met name CO2) in de atmosfeer komen.


Maak de volgende oefeningen.

 

Stap 4: Klimaatverdragen

Al in 1992 sloten de lidstaten van de Verenigde Naties het Klimaatverdrag (officieel: ‘United Nations Framework Convention on Climate Change’ (UNFCCC), in het Nederlands: ‘Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering’). Doel was dat de uitstoot van broeikasgassen gemiddeld met 5,2% zou worden verlaagd. De VN spraken af dat de ontwikkelingslanden wat minder dan die 5% hoefden te beperken, de ontwikkelde landen wat meer.

De Verenigde Staten zouden 7% van de uitstoot van de broeikasgassen beperken, de Europese Unie 8%. De regering van de VS heeft het Klimaatverdrag ondertekend, maar het Amerikaanse parlement heeft het nooit geratificeerd (bekrachtigd). Het verdrag is nooit omgezet in wetgeving.

Sinds 1992 is er op verschillende momenten door de regeringsleiders over het klimaat gesproken en zijn er afspraken gemaakt. De belangrijkste conferenties waren misschien wel het Kyoto-protocol (1997) en de Klimaatconferentie Parijs (2015).

Bezoek de Wikipedia-pagina over het Akkoord van Parijs:
Zoek antwoord op de volgende vragen.

  1. Hoeveel landen hebben het akkoord ondertekend?
  2. Heeft Amerika het akkoord van Parijs omgezet in wetgeving?
  3. Op de Wikipedia-pagina staat: 'Het Akkoord is weliswaar bindend, maar sancties kunnen niet opgelegd worden'.
    Wat vind je van deze uitspraak?

Bespreek de antwoorden met een klasgenoot.

Klimaattop

Op de klimaattop in Glasgow in 2021 zijn nieuwe afspraken gemaakt.
Wat daar is afgesproken tussen de deelnemende landen, kun je zien in de volgende video.

Afronding

Begrippen

Versterkt broeikaseffect
Menselijk handelen, zoals ontbossing en de verbranding van fossiele brandstoffen zorgen ervoor dat op aarde de concentratie van broeikasgassen stijgt, waardoor het broeikaseffect wordt versterkt.
Zeespiegelstijging
Het stijgen van de zeespiegel als gevolg van de opwarming van de aarde door het versterkt broeikaseffect.
Klimaatverandering
Het gemiddeld weertype of klimaat verandert over een bepaalde periode.
Broeikasgas
Gassen die warmte van de zon opnemen en dit weer uitstralen.
Akkoord van Parijs
Een internationaal verdrag om de opwarming van de aarde te beteugelen. Het akkoord is op 12 december 2015 gepresenteerd op de klimaatconferentie van Parijs 2015.
Inuit
Zo worden de Eskimo's van Alaska genoemd.
Yupik
De Eskimo's van Alaska worden Yupik (Engelse benaming) genoemd. Ze zijn verwant aan de Siberische Yupik van het noordoostelijke gedeelte van het Russische Verre Oosten.
Taiga
Het zijn gebieden in Noord-Amerika met uitgestrekte, koude en vochtige naaldwouden. Hier vind je allerlei dieren en planten aangepast aan deze koude leefomgeving.

Eindopdracht: Eigen keuze

Je gaat samen met een klasgenoot aan de slag met de eindopdracht.
Kies een van de onderwerpen die in deze opdracht behandeld zijn.
In het eindproduct moeten jullie duidelijk maken:

  • Hoe het komt dat in Amerika veel extreem weer en natuurrampen voorkomen.
  • Wat de gevolgen zijn van het versterkt broeikaseffect.
  • Welke maatregelen genomen zouden kunnen worden om de uitstoot van broeikassen te verminderen.
  • Waarom de klimaatverdragen tot op heden nog niet hebben geleid tot het stoppen van de klimaatverandering.

Ideeën voor een eindproduct:

  • Maak vier kleine posters op A4-formaat (elk leerdoel een poster).
  • Maak een kruiswoordpuzzel met begrippen uit de opdracht.
  • Maak een quiz met vragen over klimaatverandering.

Kijk voor meer ideeën en werkwijzes in de gereedschapskist.

Beoordeling
Lever de eindopdracht in bij jullie docent. Hij/zij zal bij de beoordeling letten op:

  • Past het eindproduct goed bij de opdracht?
  • Laten jullie in het eindproduct zien dat jullie de leerdoelen hebben behaald?
  • Is jullie eindproduct origineel?
  • Ziet jullie eindproduct er verzorgd uit?

Gereedschapskist

Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!

 

Terugkijken

Intro

  • Wat vind je van de video bij de intro? Kreeg je een indruk over de omvang van vervuiling door de grootste landen?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je uitleggen of en hoe de afspraken van het Klimaatverdrag worden nageleefd?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Ben je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig geweest?
    Heb je in die tijd ook de eindopdracht kunnen doen?
  • Inhoud
    Wist je al van het bestaan van Inuit en Yupik? Waaraan merken zij dat het klimaat verandert?
  • Eindopdracht
    Hoe heb je je eindopdracht naar keuze vormgegeven? Was het lastig (een van) de leerdoelen te verwerken?

 

Afsluiting

Kennisbanken

In deze Kennisbanken vind je theorie die past bij dit thema.

Let op! Niet alle theorie wordt in deze Kennisbanken behandeld.

Examentraining

Examenvragen
Als eindopdracht drie opdrachten met examenvragen uit examens van vorige jaren. De vragen passen goed bij het thema Weer en klimaat in de VS.

Om de opdrachten te kunnen maken heb je een Entree-account nodig.

Bekijk voor je aan de opdrachten begint eventueel deze video.

Weer en klimaat in de VS - vmbo gt 2015-1

Weer en klimaat in de VS - vmbo gt 2015-2

Weer en klimaat in de VS - vmbo gt 2016-1

D-toets

Test je kennis. Maak de diagnostische toets.

Terugkijken

Inleiding

  • Lees de Inleiding van dit thema nog eens door.
    Zijn de genoemde onderwerpen over VS naar jouw mening voldoende besproken?

Introductie-opdracht

  • Heb je de Kennisbanken doorgelezen en de vragen van de instaptoets goed gemaakt?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van dit thema nog eens door. 
    Kun je uitleggen welke klimaatfactoren in VS wel meespelen bij de bepaling van het klimaat en in Nederland niet?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Voor dit thema was ongeveer 10 uur gepland. Had je voldoende tijd om alle opdrachten te maken?
    Welke opdracht vond je het leukst om te maken?
  • Inhoud
    In dit thema heb je naast de klimaat- en weersverschillen ook de klimaatveranderingen in VS bestudeerd.
    Vind je dat VS voldoende maatregelen neemt om de klimaatveranderingen te beperken?
  • Eindopdracht
    Je hebt geoefend met examenvragen uit voorgaande jaren. Heb je de meeste vragen goed beantwoord?

 

  • Het arrangement Thema Weer en klimaat: Verenigde Staten vmbo-kg34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    18-11-2025 07:50:43
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Aardrijkskunde voor VMBO-kgt leerjaar 3 en 4. In het thema ''Weer en klimaat: Verenigde Staten'' worden vier verschillende onderwerpen besproken. Het eerste onderwerp, genaamd "VS: Weer", beschrijft het klimaat in de Verenigde Staten en de grote verschillen tussen verschillende locaties. Vervolgens worden negen weersverschijnselen die zich in de VS voordoen besproken: blizzards, lake-effect sneeuw, nor'easters, koudegolven, tornado-seizoen, hittegolven, hurricane-seizoen, Indian summer en Santa Ana-winden. Daarna worden de verschillende landschappen in de VS beschreven en hoe neerslag daarmee in verband staat. Het onderwerp "Klimaten in de VS" behandelt de verschillende klimaattypes die in de VS voorkomen en waar ze zich bevinden, afhankelijk van diverse klimaatfactoren. Het derde onderwerp, genaamd "Landbouw en vegetatie in de VS", legt uit hoe het klimaat bepaalt welke planten er kunnen groeien en welke landbouwproducten de VS kan produceren. Intensieve landbouw kan echter leiden tot een negatieve waterbalans.
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Weer; Systeem aarde; Aardrijkskunde; Klimaat;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    10 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    aardrijkskunde, arrangeerbaar, klimaat, landbouw, stercollectie, vegetatie, verenidge staten, vmbo leerjaar 3 & 4, vs, weer

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Toetsen. (z.d.).

    Aardrijkskunde vmbo34 - D-toetsen

    https://maken.wikiwijs.nl/156781/Aardrijkskunde_vmbo34___D_toetsen

    VO-content Aardrijkskunde. (2020).

    Opdracht: VS: Klimaatverandering - vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/82691/Opdracht__VS__Klimaatverandering___vmbo_kgt34

    VO-content Aardrijkskunde. (2020).

    Opdracht: VS: Klimaten - vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/82688/Opdracht__VS__Klimaten___vmbo_kgt34

    VO-content Aardrijkskunde. (2020).

    Opdracht: VS: Landbouw en vegetatie - vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/82690/Opdracht__VS__Landbouw_en_vegetatie___vmbo_kgt34

    VO-content Aardrijkskunde. (2020).

    Opdracht: VS: Weer - vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/82687/Opdracht__VS__Weer___vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Weer en Klimaat VS

    Weer en klimaat in de VS

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Wikiwijs is een dienst van