Mens en natuur
Ons eten komt haast kant-en-klaar uit de supermarkt. We vinden het heel gewoon dat we schone lucht inademen en dat er schoon water uit de kraan komt. Als we het koud hebben, zetten we de verwarming een graadje hoger. En om te ontspannen, gaan we lekker naar zee of naar het bos.
We kunnen al die dingen niet doen zonder de natuur.
Bekijk de vijf afbeeldingen.
Schrijf per afbeelding op wat je ziet en wat de afbeelding te maken heeft met de afhankelijkheid van de natuur.
Vooraf
Eindproduct-Beoordeling
Eindproduct
Je rondt deze opdracht af met de toets 'Afhankelijk van de natuur'.
De toets bestaat uit zeven meerkeuzevragen.
Beoordeling
Je hebt een voldoende voor de toets als je minimaal 11 van de 14 punten haalt.
Leerdoelen
Na deze opdracht kun je:
uitleggen waarom je een boerderij kunt zien als een ecosysteem.
het belang van de fotosynthese voor de mens uitleggen.
voorbeelden van fossiele brandstoffen noemen en uitleggen waarom er grenzen zitten aan het verbruik van deze fossiele brandstoffen.
enkele grondstoffen noemen en waarvoor ze worden gebruikt.
uitleggen dat we voor ons energieverbruik afhankelijk zijn van de natuur.
uitleggen wat de relatie tussen recreatie en natuur is.
Werkwijze
Groepsgrootte
Je werkt grotendeels alleen.
Bij stap 2 doe je twee proefjes in tweetallen.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden
Tijd
Voor deze opdracht heb je 1 à 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Opdracht 1
Afhankelijk van de natuur
We zijn voor heel veel zaken afhankelijk van de natuur.
Voorbeelden van die afhankelijkheid vind je het volgende onderdeel van de Kennisbank biologie:
In de kennisbank worden zes afhankelijkheden van de natuur besproken, namelijk: voeding (1), water (2), zuurstof (3), (bio)grondstoffen (4), energieverbruik (5) en recreatie (6).
Welk begrip hoort bij de volgende zinnen:
Aardolie is een een ...... voor allerlei producten, zoals verf, plastic en benzine.
Mensen wandelen in hun vrije tijd graag in een natuurgebied.
De landbouw is een belangrijke leverandier van onze ......
Stookkosten vormen het belangrijkste onderdeel van ons ......
In de bladeren van planten vindt het proces van de fotosynthese plaats.
De duinen spelen een belangrijke rol bij de zuivering van ......
A = ..... B = ..... C = ..... D = ..... E = ..... en F = .....
Opdracht 2
Voeding
Voor onze voeding zijn we voor een belangrijk deel afhankelijk van de natuur.
Veel voedingsmiddelen zijn afkomstig uit de landbouw.
Een boerderij kun je vergelijken met een ecosysteem.
Een ecosysteem is een min of meer natuurlijk begrensd gebied.
In een ecosysteem vormen de organismen en omgeving een samenhangend geheel.
Een boer verbouwt tarwe.
Leg uit hoe de volgende organismen en omgevingsfactoren betrokken zijn bij het ecosysteem dat de boer heeft gemaakt.
mensen
zon
koolstofdioxide
dieren
mest
plantenresten
water
insecten
zuurstof
Opdracht 3
Water
In Nederland gebruiken we gemiddeld 120 liter water per persoon per dag.
Hieronder zie je waarvoor we het water gebruiken.
Neem de tabel naast het diagram over en vul het verder in.
Voor welke zaken gebruik jij denk je meer of juist minder water dan het gemiddelde gebruik per persoon per dag?
Opdracht 4
Zuurstof
Behalve dat planten voeding kunnen zijn, zorgen ze ook, en dat is zeker niet onbelangrijk, voor zuurstof.
Bekijk het volgende filmpje van SchoolTV:
Lucht bestaat voor het grootste deel uit zuurstof.
Naast zuurstof bestaat lucht voornamelijk uit koolstofdioxide.
Het proces waarbij planten zuurstof en glucose maken noem je assimilatie.
Voor het maken van zuurstof en glucose heeft een plant licht, water en koolstofdioxide nodig.
Eencellige plantjes in zeewater kunnen ook zuurstof produceren.
Voedselproductie is zuurstofproductie.
Opdracht 5
Grondstoffen
Onder grondstoffen worden materialen verstaan die worden gebruikt om een product te maken. Natuurlijke grondstoffen zijn stoffen die in de natuur worden gevonden, zoals aarde, gas, aardolie, koper en ijzererts. Ook gewassen en hout zijn voorbeelden van natuurlijke grondstoffen.
Hieronder zie je een aantal producten. Welke grondstof is gebruikt voor het maken van het product?
spijkerbroek
verf
benzine
brood
waterleiding
krant
plastic
baksteen
Leg uit dat de winning van natuurlijke grondstoffen negatieve effecten op het milieu kan hebben.
Opdracht 6
Energieverbruik
Als je een lampje aandoet, gebruik je stroom. Die stroom wordt opgewekt in een energiecentrale.
Dat gebeurt nu meestal nog door het verbranden van fossiele brandstoffen.
Geef drie voorbeelden van fossiele brandstoffen en leg uit waarom het gebruik van fossiele brandstoffen niet duurzaam is.
Geef ook een voorbeeld van het opwekken van energie die wel duurzaam is.
Recreatie
Sommige mensen houden meer van de natuur andere mensen meer van cultuur.
Maak met een aantal voorbeelden duidelijk wat het verschil is tussen natuur en cultuur.
Leg uit waarom recreatie en natuur soms op gespannen voet met elkaar leven.
Opdracht 7
Eindtoets
Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets.
De toets bestaat uit zeven vragen.
Probeer minimaal 11 van de 14 punten te halen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Ecosysteem
Min of meer begrensd deel van de natuur als een samenhangend geheel van biotische (levende) en abiotische (niet-levende) factoren.
Zuurstof
Molecuul bestaat uit twee zuurstof atomen; gas dat ontstaat bij fotosynthese in planten en nodig is voor verbranding.
Grondstoffen
Grondstoffen bestaan uit (nog) onbewerkt, uit de natuur afkomstig materiaal.
Aardolie
Aardolie is een belangrike grondstof die ontstaat uit miljoenen jaren oude organismen en wordt gebruikt voor de productie van oa verf, plastic en benzine.
Biogrondstoffen
Deze grondstoffen worden gemaakt van planten of dieren.
Fossiele brandstoffen
Brandstoffen die ondergronds ontstaan onder hoge druk en temperaturen en die worden verbrand om energie te verkrijgen.
Het arrangement Afhankelijk van de natuur is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Mens en natuur
Eindproduct
Na deze opdracht kun je:
Afhankelijk van de natuur
Voeding
Grondstoffen
Energieverbruik
Eindtoets
