Mediatheek RSG
Magister Alvinus

Onderbouw - Onderzoek in zes stappen

Onderbouw - Onderzoek in zes stappen

Informatievaardigheden

Introductie

Informatievaardigheden zijn net als lezen, schrijven en rekenen vaardigheden die je moet beheersen om goed verder te kunnen leren.

Met deze instructie leer je:

  • welke verschillende soorten informatiebronnen er zijn;
  • een goede zoekvraag maken;
  • de juiste zoekwoorden kiezen en gebruiken;
  • zoeken in de mediatheek- en bibliotheekcatalogus;
  • zoeken in  Kennislink, Info voor werkstuk en spreekbeurt en Schooltv beeldbank;
  • slimmer zoeken op internet;
  • kijken of de informatie betrouwbaar is;
  • hoe je de gevonden informatie kunt gebruiken bij het schrijven van een werkstuk of presentatie, etc.

 

Stap 1: Oriënteren

Het is niet altijd even makkelijk om je weg te vinden op het internet. Er is zoveel informatie dat het lastig wordt te vinden wat jij nou net nodig hebt.

In deze module maak je kennis met verschillende types informatiebronnen.

Google?

Dankzij een algemene zoekmachine als Google kun je nu met enkele muisklikken de krant lezen, een wereldreis boeken of dat leuke shirt bestellen.

 

Wist je dat:

  • de zoekresultaten Google niet gecontroleerd zijn op kwaliteit en betrouwbaarheid?
  • De zoekresultaten voor een groot deel bepaald worden door advertenties en ranking-instellingen bij Google?

 

 

 

De eerste stap die je moet nemen aan het begin van een (onderzoeks)opdracht is bedenken wat je onderwerp zal zijn.

Het goed oriënteren op je onderwerp is een erg belangrijke eerste stap.

Er zijn heel wat informatiebronnen (boeken, encyclopedieën, tijdschriften, woordenboeken, enz.) gratis of tegen betaling via het internet beschikbaar.

De mediatheek heeft een selectie van informatiebronnen gemaakt op basis van relevantie en kwaliteit, en maakt die op gestructureerde wijze toegankelijk voor leerlingen en docenten. Daarbij onderscheiden we de volgende categorieën:

  • catalogi: om te zoeken naar boeken, tijdschriften of audiovisuele materialen.
  • databanken: om te zoeken naar artikelen, samenvattingen, enz.
  • naslagwerken: om te zoeken naar een korte beschrijving van een begrip, persoon of een woord.

1.1: Catalogi

Een catalogus bevat een beschrijving van boeken, tijdschriften en dvd's, inclusief hun bewaarplaats.

De catalogi die we gaan gebruiken:

  • Aura Library: catalogus van de RSG-Sneek
  • Bibliotheken Mar en Fean: catalogi van de Openbare Bibliotheken in de regio Sneek. Deze is vanuit de catalogus van  de RSG-Sneek te doorzoeken als je in de RSG Catalogus klikt op 

1.2: Digitale bronnen

De mediatheek heeft aantal databanken die handig zijn om informatie te zoeken

Bijvoorbeeld:

Een totaal overzicht van alle door de mediatheek verzamelde bronnen vind je op de website van school onder Mediatheek.

1.3: Afronden inleiding

Stap 2: Zoeken & plannen

2.1: Zoekvraag maken

 

 

 

Een goede zoekvraag maken

Een goede zoekvraag maken is erg belangrijk, maar hoe doe je dat?

Voor je start met het zoeken naar informatie is het belangrijk om voor
jezelf eerst te bepalen wat je precies zoekt. Lukraak aan een
zoekopdracht beginnen, leidt niet vaak - of in ieder geval niet snel - tot
een betrouwbaar resultaat.

2.2: Open vraag of gesloten vraag

Verschillende soorten vragen

Waarschijnlijk ken je het verschil tussen een open en een gesloten vraag. Een gesloten vraag is vaak met alleen ja of nee te beantwoorden terwijl er voor een open vraag een heleboel meer uitleg nodig is.

Open vragen beginnen vaak met wat, waarom, wanneer, wie of hoe terwijl gesloten vragen vaak met een werkwoord beginnen. Bijvoorbeeld: Vind je... Denk je...


Wanneer je een onderzoek of werkstuk maakt dan gebruik je meestal open vragen.

 

2.3: Vragen stellen

Wat wil je weten?

Wanneer je gaat zoeken op het internet, begint het altijd met een vraag.

Ben je op zoek naar een feit dan kun je er vaak een wie-, wat-, waar-of wanneer- vraag bij stellen. 

 

Vragen

  • Wat weet ik al over het onderwerp?
  • In welke kleinere delen kan ik het onderwerp opsplitsen?
  • Wat wil ik weten / leren?

 

2.3.1 Opdrachten bij: Hoe stel je een open vraag

2.4: Mindmap maken

Een handige manier om je onderwerp in kaart te brengen is een mindmap (woordspin).

Kijk bij een mindmap welke deelonderwerpen je kunt ontdekken.

Hieronder zie je een voorbeeld van een mindmap over de Tweede Wereldoorlog.

 

Je kunt hiervoor de app Mindmeister gebruiken.

 

 

Stap 3: Selecteren

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Informatie kun je op vele manieren vinden, o.a. via zoekmachines op het internet en de (digitale) bronnen die aangeboden worden via de mediatheek.

Er is via internet steeds meer informatie te vinden, maar vaak is deze informatie nogal verspreid en de kwaliteit is niet altijd goed vast te stellen.

Het is aan te raden om te beginnen met bronnen die worden aangeboden door de mediatheek. Deze bronnen zijn geselecteerd op kwaliteit en bieden de informatie gestructureerd aan. Deze module gaat nader in op de volgende bronnen:

  • RSG Catalogus
  • Catalogus Bibliotheken
  • Winkler Prins encyclopedie
  • Wikipedia
  • Schooltv beeldbank

 

 

 

 

 

 

 

 

3.1: RSG catalogus

Je begint met zoeken wat er in de mediatheek aanwezig is.

Je gebruikt hiervoor de catalogus Aura Library dit is de catalogus van onze school.

Hierin vind je de titels van boeken, tijdschriften en DVD’s.

 

Zoeken in de catalogus

Op de beginpagina van de Catalogus van de RSG vind je een zoek-knop waarmee je in de catalogus kunt zoeken:

 

 

Het zoekresultaat

In het volgende scherm worden de resultaten van de zoekopdracht getoond:

We hebben hier gezocht op menselijk lichaam

 

 

Klik je op een titel, dan krijg je een volledige beschrijving:

 

 

De plaats van het boek in de kast vind je door te kijken naar de Categorie waarin het boek valt, in dit geval Informatieve materialen

Daarnaast kijk je naar de Sisocode: In dit geval 599 omdat alle informatieve boeken op deze Sisocode in de kast staan. Dit nummer vind je op het rugetiket. 

Onderaan het scherm bij 'Beschikbaarheids informatie' kun je zien of het boek aanwezig is of is uitgeleend.

 

 

 

De RSG catalogus vind je ook op website de onder Mediatheek.

Open de RSG Catalogus in een nieuw tabblad.

 

3.1.2 Oefening RSG Catalogus

3.2: Bibliotheek catalogus

Je kunt vanuit de RSG Catalogus rechtstreeks zoeken in de Bibliotheek Catalogus

Je klikt dan op  

en ziet wat in de bibliotheek aanwezig is over je onderwerp.

(We hebben weer gezocht op menselijk lichaam)


 

3.3: Databanken

Een databank kan verschillende soorten informatie bevatten zoals artikelen uit digitale tijdschriften, beeldmateriaal, feitelijke gegevens en beschrijvingen van literatuur.

De informatie in deze databanken is voor een groot deel niet of moeilijk op andere manieren (gratis) te verkrijgen.

Je leert onderstaande databanken te gebruiken:

  • Schooltv beeldbank
  • Wikipedia
  • Kennislink
  • Info voor werkstuk en spreekbeurt
  • Winkler Prins *
Let op: De laatste databank kun je alleen op school gebruiken. Dit heeft te maken met de licentiekosten die we hiervoor betalen.

 

 

3.3.1: Wikipedia

Wikipedia Wikipedia is een online encyclopedie die ernaar streeft inhoud te bieden die vrij herbruikbaar, objectief en verifieerbaar is.



Wikipedia

 

3.3.2: Schooltv beeldbank

Schooltv beeldbank is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo's en afleveringen.

3.3.3: Kennislink

Kennislink volgt wetenschappers in hun zoektocht naar antwoorden op grote en kleine vragen en vertelt daarover op een toegankelijke manier. Want wetenschap geeft ons beter inzicht in wie we zijn en in de wereld en het universum waarin we leven. Met Kennislink snap je beter hoe het zit.

De onafhankelijke redactie publiceert over nieuwe ontwikkelingen in de wetenschap en over de wetenschap achter het nieuws. De volle breedte van de wetenschap komt aan bod in de meer dan tienduizend toegankelijke artikelen.

 

3.3.4: Info voor werkstuk en spreekbeurt

Op deze site van de openbare bibliotheek vind je betrouwbare informatie voor je werkstuk & spreekbeurt over uiteenlopende onderwerpen.

 

3.4: Slimmer zoeken op internet

InperkenNiemand is bereid om honderden of duizenden zoekresultaten allemaal afzonderlijk te beoordelen op hun relevatie. Het is dus zaak om op een verstandige manier maximaal enkele tientallen zoekresultaten te krijgen zonder relevante zoekresultaten overboord te gooien.

Hieronder volgt een aantal tips die je kunt gebruiken als je veel te veel zoekresultaten krijgt:

  • Tip 1: Typ je zoekvraag NIET in de vorm van een vraag, maar als inleiding op het antwoord dat je zoekt
  • Tip 2: Klik met je rechtermuis op het zoekresultaat dat je wilt bekijken. Kies in het snelmenu "Openen in nieuw tabblad" Zo kun je snel naar je oorspronkelijke zoekopdracht terugkeren.
  • Tip 3: Als je de woorden tussen aanhalingstekens zet, krijg alleen resultaten met deze exacte combinatie.
  • Tip 4: Als de plaats van een jokerteken * in een zoekopdracht, komt het woord dat je niet weet.
  • Tip 5: Je zoekt makkelijk binnen een site met Site:website
  • Tip 6: Met filetype:pdf, dox, xlsx, enz. zoek je documenten in een bepaald bestandstype.
  • Tip 7: Define: Zo zoek je naar een betekenis van het woord.

 

Slimmer zoeken op internet

Bekijk onderstaand filmpje:

Stap 4: Gebruiken

4.1: Algemeen

 

 

 

 

 

 

De informatie die je hebt gevonden beoordeel je op de 3 B’s: begrijpelijk, betrouwbaar en bruikbaar. Neem één van de bronnen die je gevonden hebt en beantwoord de volgende vragen:

Begrijpelijk

  • ​Is het in het Nederlands geschreven.
  • Begrijp ik wat er staat.
  • Worden moeilijke woorden uitgelegd.

Betrouwbaar

  • Wie heeft de website gemaakt.
  • ​Waarom is deze website gemaakt.
  • Wanneer is deze website gemaakt.
  • Wanneer werd de informatie voor het laatst aangepast.    
  • Vind je op andere websites dezelfde informatie.
  • ​Ben ik het eens met wat er verteld wordt.

Bruikbaar

  • Geeft de informatie antwoord op (één van) mijn vragen.
  • Kan ik (delen van) de tekst gebruiken.
  • ​Kan ik afbeeldingen (plaatjes, films, schema’s, grafieken) gebruiken.

4.2: Waarom moet ik verwijzen naar mijn informatiebronnen?

In deze module leer je waarom, hoe en wanneer je op een goede manier moet verwijzen naar de informatiebron die je gebruikt hebt.

Waarom moet ik verwijzen naar mijn informatiebronnen?

Bronvermeldingen helpt de lezers of kijkers in staat te stellen de betrouwbaarheid van de informatie te beoordelen.

En geven de maker van het origineel de 'eer' en waardering waar hij of zij recht op heeft.

Teksten en ideeën van anderen mogen niet zonder bronvermelding in een eigen document gepresenteerd worden, dat is plagiaat.

bron :http://harrieverbon.blogspot.nl/2015/03/peter-nijkamp-plagiaat-met-een-schoon.html

 

Bij het gebruikmaken van andermans werk is bronvermelding auteursrechtelijk verplicht.

Plagiaat door studenten gebeurt in de meeste gevallen onbewust.

Definitie van plagiaat:
Letterdieverij, het nabootsen of kopiëren van het werk van een ander met de bedoeling het aldus gemaakte voor eigen oorspronkelijk werk te laten doorgaan.
 

 

 

4.3: Hoe verwijs ik naar mijn informatiebronnen

Bronvermelding door journalisten

Bron: Sandra de Haan

In deze module leer je waarom, wanneer en hoe je op een goede manier moet verwijzen naar de informatiebron die je gebruikt hebt, en middelen die daarbij behulpzaam kunnen zijn.

Bronvermelding is het aangeven van de oorsprong van informatie en van verwerkte teksten, afbeeldingen en beeldfragmenten, die zijn gebruikt voor het creëren van een gepubliceerd werk.

4.4 : Wanneer hoef ik niet te verwijzen?

  • Plagiaat

    Bron: nrcnext.nl

  • Als je een algemeen bekend feit vermeldt. Dit is een ietwat rekbaar begrip, maar een goed criterium is dat je ouders/broers/zussen dit feit eveneens kennen zonder dat zij hiervoor informatie moeten opzoeken.

Algemeen bekend feit: de begin- en einddatum van de Tweede Wereldoorlog (1940-1945);

Geen algemeen bekend feit: de begin- en einddatum van de Derde Punische Oorlog (149-146 v.C.)

  • Als de informatie helemaal van jezelf afkomstig is. Het is best mogelijk dat je op basis van informatiebronnen een eigen denkspoor ontwikkelt. Die ideeën, stellingen of interpretaties zijn van jou en hoeven dus geen bronvermelding.
Tip! Als je twijfelt, gebruik dan een bronvermelding.

4.5: Bronvermelding

Bij ons op school moet je bronvemelding voldoen aan de eisen zoals hieronder vermeld is.
LET OP: een bronnenlijst is altijd alfabetisch gerangschikt, ongeacht de bron of het materiaal.

 

4.6 : Hulpmiddelen

4.6.1: Bronvermelding via Word 2007/2010

In Word zit vanaf versie 2007 een optie om via een speciaal menu een bronvermelding volgens de APA-richtlijnen te maken. De gebruiker hoeft alleen de gegevens van de geraadpleegde bron (boek, artikel, website etc.) in te voeren. Een korte uitleg van het gebruik van deze optie:

APA in Word

Ga naar het tabblad Verwijzingen.

  • Kies voor de stijl APA.
  • Klik op Bronvermelding (ook wel: citaat) invoegen en vervolgens op Nieuwe bron invoegen.
  • Vul de gegevens van de bron in en klik op OK in het venster.
  • In de tekst van het document verschijnt een verkorte versie van de bron.

Aan het einde van het werkstuk moeten alle bronnen achter elkaar in een bibliografie (lijst) vermeld worden.

  • Ga naar het tabblad Verwijzingen.
  • Kies voor Bibliografie en daarna voor Bibliografie invoegen.
  • Alleen bronnen die bij Bronvermelding invoegen werden ingevoerd worden genoemd.

Kijk ook naar het filmpje hoe je je bronnenlijst maakt

4.7 : Oefening

Stap 5: Presenteren

5.1 Tips voor goed presenteren

 

 

De volgende stap in je onderzoek is het presenteren van je werk.

Belangrijk hierbij is dat je de juiste vorm kiest waarin de presentatie het beste tot zijn recht komt.

Taalgebruik en houding zijn ook belangrijk.

In de volgende filmpje vind je hiervoor een aantal tips.

 

Presenteren hoe doe je dat nou?

 

5.2 Presentatie angst

Het presenteren van je werk voor een groep is natuurlijk een spannend moment.

Als je denkt dat je het echt niet aandurft, bekijk dan deze filmpjes eens.

Misschien helpt het je over je angst heen.

 

Stap 6: Terugkijken

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De laatste stap bij het doen van onderzoek is het evalueren van je werk.

Kijk terug op het hele proces en bedenk wat er goed ging en wat je de volgende keer anders zou doen.

Kijk terug op de resultaten van je werkstuk, ben je tevreden?

Bekijk of je persoonlijke leerdoelen gehaald zijn.

Handleidingen en online demo's

Bekijk de presentatie voor meer uitleg

  • Het arrangement Onderbouw - Onderzoek in zes stappen is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Mediatheek
    Laatst gewijzigd
    2024-04-02 13:29:38
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Informatievaardigheden is één van de vaardigheden die je moet bezitten. Om je te helpen met het aanleren van een goede methode voor het maken van een werkstuk of opdracht kun je deze instructie gebruiken. Informatievaardigheden is een product van de mediatheek van de RSG Magister Alvinus in Sneek.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VWO 2; VMBO gemengde leerweg, 3; HAVO 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; VMBO theoretische leerweg, 3; HAVO 2;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    21e-eeuwse vaardigheden, informatievaardig, informatievaardigheden, mediatheek, onderbouw, studievaardigheden, vmbo, vo, werkstuk, zoekvaardigheden

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Mediatheek. (2016).

    Informatievaardigheden / PWS in zes stappen RSG Magister Alvinus

    https://maken.wikiwijs.nl/69389/Informatievaardigheden___PWS_in_zes_stappen_RSG_Magister_Alvinus

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Inleiding

    2.3.1 Opdrachten bij: Hoe stel je een open vraag

    RSG catalogus

    Module 4

    Afronding stap 4

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.