Opdracht: Inkomsten en uitgaven - vmbo-b34

Opdracht: Inkomsten en uitgaven - vmbo-b34

Inkomsten en uitgaven

Intro

Belasting betalen is niet leuk, maar wel nodig.
Met het geld dat de overheid ophaalt, doet ze veel belangrijke dingen.

Wat denk jij?

Waarom vinden mensen belasting betalen niet leuk?
Wat zou er niet meer gebeuren als de overheid geen belasting zou heffen?
Wat vind jij: moet de belasting omhoog of juist omlaag?

Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • (met behulp van voorbeelden) aangeven hoe de overheid aan haar geld komt.
  • omschrijven wat wordt bedoeld met het draagkrachtbeginsel.
  • voorbeelden van uitgaven van de overheid noemen.
  • omschrijven wat wordt bedoeld met 'gezonde overheidsfinanciën'.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Leervragen

Stap 1

Wat zijn directe belastingen en wat zijn indirecte belastingen?

Stap 2

Hoe bereken je prijs met en zonder btw?

Stap 3

Wat houdt het draagkrachtbeginsel in?

Stap 4

Wat zijn de belangrijkste activiteiten van de belastingdienst?

Stap 5

Welke twee soorten overheidsuitgaven heb je?

Stap 6

Hoe reken je met de uitgaven van de overheid?

Stap 7

Wanneer spreek je van een begrotingstekort en wanneer van een begrotingsoverschot?

Stap 8

Wat kan de overheid doen om een begrotingstekort tegen te gaan?

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Samenvatting

Samenvattende sleepoefening maken.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Voor deze opdracht heb je een rekenmachine nodig.

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.

Aan de slag

Stap 1: Inkomsten overheid

Ga naar de kennisbank economie en bestudeer het volgende onderdeel:

Inkomsten overheid


In het cirkeldiagram zie je de inkomsten van de overheid in miljarden euro’s.
De totale inkomsten bedroegen 203,8 miljard euro.
Uit het diagram kun je bijvoorbeeld aflezen dat de overheid 22,5 miljard aan vennootschapsbelasting binnenkreeg.

Gebruik de gegevens uit het diagram om de vragen in de oefening 'Inkomsten overheid' te beantwoorden.

 

Stap 2: Inclusief of exclusief btw

Als je een product koopt, betaal je btw.
Voor de meeste producten is de btw 21%.
Met behulp van het schema kun je prijzen zonder btw omrekenen naar prijzen met 21% btw en omgekeerd.

Schilders mogen van de overheid 9% in plaats van 21% btw rekenen.
Op veel boeken zit ook geen 21%, maar 9% btw.

Kijken of het lukt.
Doe de oefening.

Stap 3: Draagkrachtbeginsel

Iemand met een laag inkomen betaalt in Nederland niet veel belasting.
Heb je een hoog inkomen dan betaal je meer belasting.
Je noemt dat het draagkrachtbeginsel:
"de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten".

Stap 4: De belastingdienst

Belasting betalen doe je via een belastingaangifte.
De belastingen komen op het bureau van de belastinginspecteur.
Die kijkt of je aangifte klopt.

Bekijk de videoclip 'De belastingdienst’ van Schooltv.

Kijk eventueel ook nog even op de website van de belastingdienst: www.belastingdienst.nl.

Gebruik de info bij de volgende oefening.

 

Stap 5: Uitgaven overheid

Ga naar de kennisbank economie en bestudeer het volgende onderdeel:

Uitgaven overheid

Gebruik de informatie uit de Kennisbank bij het maken van de drie oefeningen.

Stap 6: Uitgaven overheid

Uitgaven van de overheid worden vaak gedaan door ministeries.
Een voorbeeld van zo'n ministerie is het ministerie van Onderwijs, cultuur en wetenschap.

Doe de onderstaande oefening.

Stap 7: Inkomsten/uitgaven vergeleken

Op Prinsjesdag 2017 werd de overheidsbegroting voor 2018 gepresenteerd.

De verwachte overheidsinkomsten voor 2018 bedroegen € 285 miljard.
De overheidsuitgaven voor 2018 werden geraamd op € 277 miljard.

Als de overheid meer uitgeeft dan ze ontvangt is er een begrotingstekort.
De overheid moet bij een tekort geld lenen.
Er ontstaat een staatsschuld.

Stap 8: Gezonde overheidsfinanciën

Als de overheid jaar na jaar meer uitgeeft dan ze binnenkrijgt, kan dat tot problemen leiden.
Bekijk onderstaand filmpje maar eens.


Beantwoord de vragen in de oefening 'Overheidsfinanciën'.

Afronding

Samenvattend

Wat heb je geleerd?

Terugkijken

Intro

  • Wat vind je van de leus 'Leuker kunnen we het niet maken. Wel makkelijker'?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Bedenk bij ieder leerdoel een vraag en zorg dat je die vraag ook kunt beantwoorden.

Hoe ging het?

  • Tijd
    Acht stappen in deze opdracht. Heb je ze alle acht kunnen doen binnen 2 uur?
  • Inhoud
    Van welke stap heb, volgens jou, het meeste geleerd.
    Schrijf ook op wat je geleerd hebt.
  • Afronding - Samenvattend
    Heb je de samenvattingsopdracht gemaakt?
    Kon de begrippen gemakkelijk naar de juiste plek slepen?
  • Het arrangement Opdracht: Inkomsten en uitgaven - vmbo-b34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2021-11-23 09:52:57
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema 'Overheid', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor economie vmbo-b34. De opdracht begint met een intro, hier worden verschillende vragen gesteld over de belastingdienst. De antwoorden op deze vragen bespreek je met een klasgenoot. Daarna komt er een stuk tekst over wat je straks kan na deze opdracht (de leerdoelen) en vervolgens komt er een uitleg wat je gaat doen. De opdracht bestaat uit acht verschillende stappen met bijbehorende opdrachten, een samenvatting en een reflectie. Voor deze opdracht heb je een rekenmachine nodig. Bij stap 1 is er een opdracht over de inkomsten van de overheid. Hier is een tekst uit de kennisbank over de inkomsten van de overheid aan toegevoegd. Hier worden de begrippen directe en indirecte belastingen uitgebreid uitgelegd. Vervolgens worden er vragen gesteld over directe en indirecte belastingen. Bij stap 2 is er een opdracht over inclusief of exclusief btw. Eerst wordt uitgelegd hoe je bedragen inclusief of exclusief btw berekent. Daarna moet je zelf verschillende berekeningen doen met btw-bedragen. Bij stap 3 is er een opdracht over het draagkrachtbeginsel. Dit begrip wordt eerst uitgelegd, en vervolgens komt er een vraag over het draagkrachtsbeginsel. Dit antwoord bespreek je met een klasgenoot. Bij stap 4 is er een opdracht over de belastingdienst. Hier is een video van de belastingdienst aan toegevoegd. Vervolgens wordt er een vraag gesteld over de belangrijkste activiteiten van de belastingdienst. Bij stap 5 is er een opdracht over de uitgaven van de overheid. Hier is een tekst uit de kennisbank over de uitgaven van de overheid aan toegevoegd. Daarna komen er vragen over verschillende overheidsuitgaven. Bij stap 6 is er een opdracht over de uitgaven overheid. Hier moet je vragen beantwoorden over de uitgaven van de overheid aan Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bij stap 7 is er een opdracht over inkomsten/uitgaven vergeleken. Hier worden vragen gesteld over de begroting van het rijk. Bij stap 8 is er een opdracht over gezonde overheidsfinanciën. Hier worden meerdere vragen gesteld over de financiën van de overheid. Na de acht stappen komt er een opdracht waar de stof nog een keer wordt herhaald en de samenvatting volledig moet worden ingevuld. Na de samenvatting wordt er nog een keer teruggekeken naar de opdracht, dus hoe ging het? En kan ik wat ik moet kunnen?
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Economie; Overheid en bestuur;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, draagkrachtbeginsel, economie, inkomsten en uitgaven, ministeries, overheid, overheidsbestedingen, stercollectie, uitgaven, vmbob34