Weet jij waarom je je hand wegtrekt als je je vinger brandt? Dat heeft alles te maken met reflexen en prikkels.
Kijk maar eens naar de volgende video van SchoolTV. Maak daarna deze module.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze module kun je:
benoemen uit welke onderdelen het zenuwstelsel bestaat.
de drie type zenuwcellen omschrijven.
de weg van de impulsen bij een bewuste reactie beschrijven.
omschrijven wat een reflex is.
de weg van de impulsen bij een onbewuste reactie beschrijven.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Bekijk de video en doe de oefening 'Bewuste reactie'.
Stap 3
Beantwoord de vragen over de video 'Reflexen'.
Stap 4
Doe de oefening op het werkblad 'Kniepeesreflex'.
Stap 5
Welke reflexen heeft een pasgeboren baby al? Onderzoek het in deze stap.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort deze module.
Examenopgaven
Maak de examenopgaven die passen bij de module.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
In de module 'Zenuwstelsel' leer je welke zenuwcellen er zijn en hoe die cellen prikkels waarnemen, doorgeven aan de hersenen en hoe ze je spieren aan het werk zetten.
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het volgende onderdeel.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Met een stripverhaal kun je een kort verhaal in beeld brengen. Je maakt een combinatie van tekst en beeld door je verhaal uit te werken in tekeningen met tekstballonnen.
Stap 3: Reflex
Bij een reflex volgt op een bepaalde prikkel een snelle reactie,
zonder dat er een bewustwording plaatsvindt.
Hoe dat werkt zie je weer in de volgende video.
Stap 4: Kniepeesreflex
Kniepeesreflex
Als iemand met een hamertje op je kniepees slaat, gaat je onderbeen
vanzelf omhoog. Dit is bekend als de kniepeesreflex.
In de volgende toepassing ga je uitzoeken hoe de kniepeesreflex werkt.
Werkblad Kniepeesreflex
Download het werkblad Kniepeesreflex. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het werkblad een keer helemaal door.
Doe de opdracht op het werkblad.
Overleg met je docent over de beoordeling.
Doe nu ook de volgende oefening.
Stap 5: Reflexen bij een baby
Werk deze stap in tweetallen.
Een pasgeboren baby heeft een aantal reflexen. Het zijn de overlevingstrucjes van de natuur.
Deze reflexen verdwijnen wanneer de baby drie maanden oud is.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Prikkel
Vanuit het eigen lichaam of van buitenaf afkomstige informatie.
Zintuig
Orgaan dat een verandering in de omgeving kan waarnemen en signalen doorgeeft aan delen van het zenuwstelsel (zenuwcellen).
Adequate prikkel
De bepaalde prikkel waar een bepaald zintuig gevoelig voor is.
Gezichtszintuig
Orgaan met zintuigcellen die licht registreren/waarnemen, waardoor je kunt zien. Ook wel ogen genoemd.
Gehoorzintuig
Orgaan met zintuigcellen die geluidstrillingen registreren/waarnemen, waardoor je kunt horen. Ook wel oren genoemd.
Reukzintuig
Orgaan met reukzintuigcellen die geuren kunnen waarnemen, waardoor je kunt ruiken. Ook wel neus genoemd.
Smaakzintuig
Orgaan met smaakzintuigcellen die smaken kunnen waarnemen, waardoor je kunt proeven.
Gevoelszintuig
Tastzintuigen, drukzintuigen, warmtezintuigen en koudezintuigen, o.a. in de huid, geven informatie door aan het zenuwstelsel over gevoel.
Zintuigcellen
Zintuigen bestaan uit zintuigcellen. In deze cellen worden prikkels omgezet in impulsen.
Impulsen
Elektrische stroompjes die door zintuigcellen worden doorgegeven aan zenuwcellen.
Reflex
Een zeer snelle reactie van het zenuwstelsel, waarbij het signaal in eerste instantie niet via de hersenen verloopt, maar alleen via het ruggenmerg.
Prikkeldrempel
De waarde van een prikkel die nog net omgezet wordt in een impuls en dus waargenomen wordt.
Gewenning
Het hoger worden van de prikkeldrempel voor een bepaalde drempel door een constante aanvoer ervan.
Gevoelszenuwcellen
Zenuwcellen die impulsen van zintuigen naar het centrale zenuwstelsel brengen.
Schakelcellen
Zenuwcellen die impulsen van de ene naar de andere zenuwcel brengen.
Bewegingszenuwcellen
Zenuwcellen die impulsen van het centrale zenuwstelsel naar spieren en/of klieren brengen.
Hersenen
Een buitengewoon ontwikkeld orgaan, dat alle gevoelens, het bewustzijn en alle mogelijkheden om iets te doen bevat.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Het arrangement Zenuwstelsel vmbo-b34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'verkouden'. Het onderwerp van deze les is: Zenuwstelsel. De les bespreekt uit welke onderdelen het zenuwstelsel (centrale zenuwstelsel en perifere zenuwstelsel) bestaat en wat de drie type zenuwcellen zijn (gevoelszenuwcellen, schakelzenuwcellen en bewegingszenuwcellen). Er wordt besproken wat de weg van de impulsen zijn bij een bewuste reactie (zintuig naar gevoelszenuwcellen naar ruggenmerg/hersenstam naar de hersenen naar ruggenmerg/hersenstam naar bewegingszenuwcellen naar spieren/klieren). er komt aan bod wat een reflex is en wat de weg van de impulsen zijn bij een onbewuste reactie (zintuig naar gevoelszenuwcellen naar ruggenmerghersenstam naar bewegingszenuwcellen naar spieren/klieren).
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'verkouden'. Het onderwerp van deze les is: Zenuwstelsel. De les bespreekt uit welke onderdelen het zenuwstelsel (centrale zenuwstelsel en perifere zenuwstelsel) bestaat en wat de drie type zenuwcellen zijn (gevoelszenuwcellen, schakelzenuwcellen en bewegingszenuwcellen). Er wordt besproken wat de weg van de impulsen zijn bij een bewuste reactie (zintuig naar gevoelszenuwcellen naar ruggenmerg/hersenstam naar de hersenen naar ruggenmerg/hersenstam naar bewegingszenuwcellen naar spieren/klieren). er komt aan bod wat een reflex is en wat de weg van de impulsen zijn bij een onbewuste reactie (zintuig naar gevoelszenuwcellen naar ruggenmerghersenstam naar bewegingszenuwcellen naar spieren/klieren).
Weet jij waarom je je hand wegtrekt als je je vinger brandt? Dat heeft alles te maken met reflexen en prikkels.
Aan het eind van deze module kun je:
In de module 'Zenuwstelsel' leer je welke zenuwcellen er zijn en hoe die cellen prikkels waarnemen, doorgeven aan de hersenen en hoe ze je spieren aan het werk zetten.
Je lichaam bestaat uit een netwerk van zenuwen.
Bij een reflex volgt op een bepaalde prikkel een snelle reactie,
Download het werkblad 
Werk deze stap in tweetallen.
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
Kan ik wat ik moet kunnen?
