De spijsvertering is een groot en belangrijk proces in ons lichaam. Het zorgt ervoor dat de voedingsstoffen worden opgenomen in ons lichaam en ons voedsel wordt verwerkt.
In de volgende video wordt de spijsvertering van A tot Z uitgelegd. Kijk de video voor je begint aan deze module.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze module kun je:
het verschil tussen mechanische en chemische vertering omschrijven.
omschrijven wat een enzym is en hoe deze werkt.
de plekken in het verteringsstelsel noemen waar verteringssappen worden aangemaakt.
van de verschillende verteringssappen aangeven wat de functie is.
de plekken in het spijsverteringskanaal noemen waar enzymen worden toegevoegd.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
en
Bekijk de video, beantwoord de vragen en doe de oefening op het werkblad.
Stap 3
Doe het practicum 'Werking van speeksel'.
Stap 4
Doe het practicum 'Invloed van enzymen op gummibeertjes'.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort deze module.
Examenopgaven
Maak de examenopgaven die passen bij de module.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je drie lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Weet je wat het verschil is tussen verteren en verbranden? Nog niet?
Bestudeer dan uit de Kennisbank biologie het volgende onderdeel.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de volgende video. Lees voor het kijken eerst de vragen onder de video. De antwoorden hoor je (deels) in de video.
Beantwoord de volgende vragen.
In het filmpje wordt de bouw van een tand uitgelegd.
Werkblad Het gebit
Download nu het werkblad Je eigen gebit. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het werkblad een keer helemaal door.
Doe deel 1, deel 2 en deel 3.
Overleg met je docent over de beoordeling van het werkblad.
Stap 3: Practicum Werking van speeksel
Werk deze stap in tweetallen.
In dit practicum onderzoek je de invloed van speeksel op zetmeel.
Zetmeel in voeding kun je aantonen door er een beetje jodiumoplossing aan toe te voegen.
Jodium is een indicator. Het zetmeel wordt dan paars-zwart.
Als zetmeel verteerd wordt, verdwijnt de paars-zwarte kleur.
Practicum Werking van speeksel
Download nu het practicum Werking van speeksel. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...) of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het practicum een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Maak gebruik van de informatie in de Gereedschapskist.
Voer het practicum uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Maak het onderzoeksverslag.
Beoordeel eerst samen het onderzoeksverslag.
Laat het verslag vervolgens beoordelen door de docent.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Stap 4: Enzymen en gummibeertjes
Werk deze stap in tweetallen.
Gummibeertjes bestaan voor een groot deel uit eiwit (gelatine).
In de maag en dunne darm worden deze eiwitten kapot geknipt door enzymen.
Uiteindelijk blijft er niets meer van de Gummibeertjes over.
In het sap van bepaalde vruchten zitten ook enzymen die eiwitten kapot knippen.
Wat is de invloed van enzymen op Gummibeertjes? Dat ga je nu onderzoeken.
Onderzoek Invloed van enzymen op gummibeertjes
Download nu de onderzoeksopzet Invloed van enzymen op gummibeertjes. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees de onderzoeksopzet een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Maak gebruik van de informatie in de Gereedschapskist.
Voer het onderzoek uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Maak een onderzoeksverslag zoals beschreven in de gereedschapskist.
Beoordeel eerst samen het onderzoeksverslag.
Laat het verslag vervolgens beoordelen door de docent.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Vertering
Het afbreken van voedsel tot kleine door het lichaam opneembare deeltjes.
Verbranding
Chemisch proces waarbij energie vrijkomt uit glucose en zuurstof.
Mechanische vertering
Kauwen en kneden, kleiner maken van voeding door o.a. het gebit en bewegingen in maag en darmen (maag- en darmperistaltiek.
Chemische vertering
Omzetten van voedingsstoffen in kleinere delen door verteringssappen met enzymen (bijvoorbeeld maagsap) en zonder enzymen (gal).
Maagportier
Afwisselende samentrekking van spieren in o.a. slokdarm en darmen; zorgt voor transport van de voedselbrij door het spijsverteringskanaal.
Enzym
Helpt met het omzetten van stof A in stof B.
Verteringssappen
De sappen die een rol spelen bij de spijsvertering, zoals speeksel, maagsap/maazuur, galsap, alvleessap en darmsap.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Bedenk bij ieder leerdoel een vraag en het antwoord op die vraag.
Hoe ging het?
Tijd
Veel uitgebreidere stappen in deze opdracht.
Heb je ze allemaal binnen de aangegeven tijd kunnen nemen?
Inhoud
Welk stap vond je het leukst? En welke stap het minst leuk.
Schrijf op waarom.
Examenopgaven
Heel veel examenopgaven bij deze opdracht.
Over dit onderwerp wordt altijd wel iets gevraagd.
Heb je alle opgaven gemaakt? Ging het goed?
Had je sommige vragen al gemaakt in andere modules? Had je beide keren hetzelfde antwoord?
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'cornflakes'. Het onderwerp van deze les is: Verteren. Deze les bespreekt het verschil tussen de mechanische vertering (kneden kauwen en mengen) en chemische vertering (enzymen en verteringssappen), wat een enzym is en hoe deze werkt. Ook komt aan bod op welke plekken in het verteringsstelsel verteringssappen worden aangemaakt, welke dit zijn en wat hun functies zijn (speeksel, maagsap, galsap, alvleessap en darmsappen). Daarnaast wordt er besproken op welke plekken in het spijsverteringskanaal er enzymen worden toegevoegd.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'cornflakes'. Het onderwerp van deze les is: Verteren. Deze les bespreekt het verschil tussen de mechanische vertering (kneden kauwen en mengen) en chemische vertering (enzymen en verteringssappen), wat een enzym is en hoe deze werkt. Ook komt aan bod op welke plekken in het verteringsstelsel verteringssappen worden aangemaakt, welke dit zijn en wat hun functies zijn (speeksel, maagsap, galsap, alvleessap en darmsappen). Daarnaast wordt er besproken op welke plekken in het spijsverteringskanaal er enzymen worden toegevoegd.
De spijsvertering is een groot en belangrijk proces in ons lichaam. Het zorgt ervoor dat de voedingsstoffen worden opgenomen in ons lichaam en ons voedsel wordt verwerkt.
Aan het eind van deze module kun je:
Weet je wat het verschil is tussen verteren en verbranden? Nog niet?
Bekijk de volgende video. Lees voor het kijken eerst de vragen onder de video. De antwoorden hoor je (deels) in de video. 
Download nu het practicum 
Download nu de onderzoeksopzet 
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
Kan ik wat ik moet kunnen?
