In de onderbouw heb je geleerd over biotisch en abiotische factoren.
De volgende video frist je geheugen even op. Ga daarna aan de slag met de rest van de module.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze module kun je:
omschrijven wat wordt bedoeld met milieu (leefomgeving).
de begrippen levensgemeenschap, populatie en ecosysteem omschrijven.
met behulp van voorbeelden duidelijk maken biotische factoren en abiotische factoren in een ecosysteem zijn.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Bekijk de video en schrijf alle biotische factoren op die in de video benoemd worden.
Stap 3
Maak een verslag van het onderzoek 'Zonlicht'.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort deze module.
Examenopgaven
Maak de examenopgave die past bij de module.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je twee lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Werk hierbij in tweetallen.
Wat is de invloed van zonlicht op de groei van bladeren? Wat denk je?
In dit practicum werk je met een kompas. Weet je hoe een kompas werkt?
Zo niet, kijk dan even naar deze video.
Hoe werkt een kompas?
Een magnetisch gemaakte naald wijst altijd naar het noorden.
Oefen met het vinden van de verschillende windrichtingen voordat je naar buiten gaat!
Onderzoek Zonlicht
Download het werkblad zonlicht. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het onderzoek een keer helemaal door.
Stel een hypothese op bij de onderzoeksvraag.
Zoek de materialen bij elkaar.
Voer het onderzoek buiten uit zoals beschreven.
Maak gebruik van de informatie in de Gereedschapskist.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Leefomgeving (milieu)
Niet-levende factoren zoals water, licht, temperatuur en bodem.
Levensgemeenschap
Alle organismen in een ecosysteem.
Populatie
Groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied.
Biotische factoren
De invloeden van levende organismen op andere organismen.
Abiotische factoren
Alle niet-levende invloeden op organismen.
Ecosysteem
Min of meer begrensd deel van de natuur als een geheel van biotische (levende) en abiotische (niet-levende) factoren.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Het arrangement Biotische en abiotische factoren vmbo-b34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'vogels'. Het onderwerp van deze les is: Biotische en abiotische factoren. In deze les staat centraal wat er wordt bedoeld met milieu (leefomgeving) en de begrippen levensgemeenschap, populatie en ecosysteem komen aan bod. Aan de hand van een voorbeeld wordt duidelijk gemaakt wat biotische (levende, zoals; planten, dieren, schimmels en bacteriën) en abiotische (niet levend, zoals; temperatuur, hoeveelheid licht, aanwezigheid van water en de samenstelling van de bodem) factoren in een ecosysteem zijn.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'vogels'. Het onderwerp van deze les is: Biotische en abiotische factoren. In deze les staat centraal wat er wordt bedoeld met milieu (leefomgeving) en de begrippen levensgemeenschap, populatie en ecosysteem komen aan bod. Aan de hand van een voorbeeld wordt duidelijk gemaakt wat biotische (levende, zoals; planten, dieren, schimmels en bacteriën) en abiotische (niet levend, zoals; temperatuur, hoeveelheid licht, aanwezigheid van water en de samenstelling van de bodem) factoren in een ecosysteem zijn.