De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Haften noem je ook wel eendagsvliegen.
Dit komt omdat ze als volwassene (vaak hooguit een dag) leven.
De larven leven veel langer, meestal ongeveer een jaar.
De volwassen mannetjes zie je weleens als een grote dansende zwerm boven het water.
De paring met een vrouwtje vindt plaats in de lucht.
Het vrouwtje laat haat eieren vallen terwijl ze boven het water.
Uit de eieren komen haftenlarven.
Haftenlarven zijn meestal herbivoor. Ze eten algen en plantenafval.
Volwassen eendagsvliegen eten niet. Hun mond is daarvoor niet te gebruiken.
Practicum Haftenlarven
Download nu het practicum haftenlarven Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...) of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het practicum een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Maak gebruik van de informatie in de Gereedschapskist.
Voer het practicum uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Beantwoord de vragen.
Beoordeel eerst zelf de schematische tekening.
Laat de tekeningen vervolgens beoordelen door je docent.
In een natuurgetrouwe tekening verwerp je veel meer details dan in een schematische tekening. Je zorgt ervoor dat je het object zo realistisch mogelijk weergeeft.
Beantwoord de vragen uit het practicum ook hieronder.
Stap 3: Wormen
Maak deze stap in groepjes.
Je onderzoekt hoe afvaleters en reducenten groente en fruitafval afbreken tot compost.
Je maakt hiervoor een wormenbak.
Bekijk eerst het volgende filmpje:
Practicum Wormen
Download nu het practicum wormenbak Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het practicum een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Maak gebruik van de informatie in de Gereedschapskist.
Voer het practicum uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Met een schematische tekening kun je iets duidelijk weergeven. In tegenstelling tot natuurgetrouwe tekeningen bevat een schematische tekening weinig details.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Stap 4: Oostvaardersplassen
Je hebt in de vorige stappen geoefend met producenten, consumenten en reducenten en kunt ze in een voedselketen herkennen. Deze begrippen ga je nu toepassen.
Je maakt zelf een voedselweb van de Oostvaardersplassen.
Daarna leer je hoe je dit voedselweb omzet in een piramide van aantallen.
Bekijk eerst als introductie het filmpje:
Praktische opdracht Oostvaardersplassen
Download nu het werkblad Voedselweb Oostvaardersplassen. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het werkblad een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Loop de stappen door zoals ze staan in de werkwijze.
Maak het voedselweb en de voedselpiramide.
Laat de eindproducten beoordelen door je docent.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Voedselweb
Geheel van voedselrelaties binnen een levensgemeenschap.
Voedselketen
Een keten van eten en gegeten worden, waarbij elk organisme een voedselbron is voor een volgend organisme. Een voedselketen begint altijd met een plant (producent). Bijvoorbeeld: gras → rups → koolmees.
Plaagdier
Een plaagdier is een bepaald soort organisme dat veel voorkomt en zich snel voortplant, waardoor het een bedreiging voor het voortbestaan van andere soorten vormt.
Producenten
Organismen (planten) die zelf voedsel maken; planten maken door fotosynthese suikers (voedsel) van koolstofdioxide, water en zonlicht.
Consumenten
Organismen die andere organismen als voedsel gebruiken.
Reducenten
Reducenten staan aan het eind van de voedselketen en leven van dode planten en dieren.
Dierlijke plankton
Dierlijk plankton bestaat uit kleine diertjes in zee.
Plantaardig plankton
Plantaardig plankton bestaat uit kleine plantjes in zee.
Voedselpiramide
Een grafische afbeelding waarin verschillende organismen van een voedselketen zijn weergegeven, met de producenten (planten) onderaan en predatoren (roofdieren/carnivoren/vleeseters) bovenin. De piramidevorm geeft het verlies van organische stoffen en energie aan in iedere stap van de keten.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Ben je ongeveer 3 uur met de opdracht bezig geweest?
Heb je in die tijd alle stappen kunnen doorlopen?
Inhoud
Heb je de film 'De Nieuwe Wildernis' over de Oostvaardersplassen gezien?
Wat vond je van de film? Waarom past de film zo goed bij deze opdracht?
Examenopgaven
Heb je alle drie de examenopgaven gemaakt? Ging het goed?
Het arrangement Voedselweb en voedselketen vmbo-b34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'vogels'. Het onderwerp van deze les is: Voedselweb en voedselketen. In deze les wordt besproken wat producenten, consumenten en reducenten zijn en de begrippen voedselweb (hierin kan je zien welke organismen een voedselrelatie met elkaar hebben, bestaat uit meerdere voedselketen) en voedselketen (een keten van een plant, een planteneter en een vleeseter) worden omschreven. Ook kan je de producenten (zijn planten, maken hun eigen voedingsstoffen), consumenten (bestaat uit dieren, eten planten en andere dieren) en reducenten (leven van dode planten of dieren zoals schimmels en bacteriën) aanwijzen in een voedselweb en zelf een voedselketen maken met producenten en consumenten.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 3 en 4. Dit is thema 'vogels'. Het onderwerp van deze les is: Voedselweb en voedselketen. In deze les wordt besproken wat producenten, consumenten en reducenten zijn en de begrippen voedselweb (hierin kan je zien welke organismen een voedselrelatie met elkaar hebben, bestaat uit meerdere voedselketen) en voedselketen (een keten van een plant, een planteneter en een vleeseter) worden omschreven. Ook kan je de producenten (zijn planten, maken hun eigen voedingsstoffen), consumenten (bestaat uit dieren, eten planten en andere dieren) en reducenten (leven van dode planten of dieren zoals schimmels en bacteriën) aanwijzen in een voedselweb en zelf een voedselketen maken met producenten en consumenten.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Voedselweb en voedselketen
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
In de natuur draait alles om eten of gegeten worden.
Aan het eind van deze module kun je:
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
Download nu het practicum 
Maak deze stap in groepjes.
Je hebt in de vorige stappen geoefend met producenten, consumenten en reducenten en kunt ze in een voedselketen herkennen. Deze begrippen ga je nu toepassen.
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
Kan ik wat ik moet kunnen?
