De Europese Unie heeft momenteel te maken met grote aantallen migranten van buiten Europa.
We onderzoeken in deze module de achtergronden van dit ruimtelijke proces. Deze module gebaseerd op de gelijknamige module gemaakt door R.A. de Bock van het Herbert visserscollege in Nieuw-Vennep
Vooraf
Over deze module
Deze module gebaseerd op de gelijknamige module gemaakt door R.A. de Bock van het Herbert visserscollege in Nieuw-Vennep en is een aanvulling op de VO-content Stercollectie voor 3VWO aardrijkskunde "Bevolking en Ruimte".
Wat ga je leren?
Wat zijn asielzoekers?
Welk beleid hanteert de Europese Unie/Nederland t.a.v. deze migratie?
Wat zijn de belangrijkste vertrekgebieden en welke pushfactoren gelden daar?
Wat zijn de belangrijkste vestigingsgebieden en welke pullfactoren gelden daar?
Hoe vergaat het asielzoekers in het vestigingsgebied?
Welke standpunten nemen de EU-landen in?
Welke politieke standpunten worden in Nederland ingenomen m.b.t. asielzoekers?
Welk standpunt neem jijzelf hierin in?
In de Telegraaf van 7 september werd aan de hand van zeven vragen uitleg gegeven over de 'Vluchtelingencrisis in Europa'. Aan het eind van deze module, ben je in staat al deze vragen te beantwoorden.
1. Waar komen de vluchtelingen en migranten vandaan? 2. Stuurt Europa niemand terug? 3. Waarom wordt nu Hongarije overspoeld met vluchtelingen? 4. Is Europa solidair? 5. Doen de buurlanden niets? 6. Is er een oplossing in zicht? 7. Wie zijn de winnaars en verliezers van de crisis?
(Vrij naar de Telegraaf van 7-9-2015)
Wat ga je doen?
Je werkt in je schrift de opdrachten uit.
Je neemt deel aan een rollenspel, waarbij jij "in de huid kruipt" van iemand die te maken heeft met migratie van asielzoekers
Als afsluitende opdracht maak je, samen met klasgenoten (maximaal met z'n vieren), een presentatie voor brugklassers over de migratie van vluchtelingen naar de EU.
Tenslotte wordt dit onderwerp afgesloten met een schriftelijke toets.
Socrative
Vooraf peilen we via Socrative jullie standpunten over het onderwerp: 'Vluchtelingen en het Fort Europa' aan de hand van een aantal stellingen.
Aan de slag
Stap 1: Kennis opfrissen
Opdracht 1
Bekijk het videofragment hieronder; beantwoord vervolgens in je schrift onderstaande vragen:
Waarom is migratie een selectief proces?
Wat zijn de twee belangrijkste motieven voor binnenlandse migratie?
Noem twee belangrijke motieven voor buitenlandse migratie.
Wat is het belangrijkste migratiemotief voor asielzoekers?
Stap 2: Immigratie
Bekijk de tabel over 'immigratie naar Nederland 2012 - 2014'.
De landen zijn gesorteerd naar het totaal aantal immigranten over deze drie jaren.
Twee algemene regels over migratie zijn:
uit landen dichtbij komen meer migranten dan uit landen ver weg
uit landen met een bijzondereband* komen meer migranten dan uit landen zonder zo'n relatie
(* denk bij die bijzondere band aan ex-koloniën, EU-landen of belangrijke handelspartners)
Vraag 1a: Welke landen in de 'top 30' voldoen niet aan deze regels? 1b: Wat zal het belangrijkste migratiemotief zijn voor de mensen afkomstig uit de 'hoogst scorende' landen?
Bron: CBS
Stap 3: Asielzoekers
Vraag 1: Formuleer zo exact mogelijk wat bedoeld wordt met het begrip 'asielzoeker'.
Bekijk de tabel over 'asielaanvragen in Nederland 2012 - 2014'.
De landen zijn gesorteerd naar het totaal aantal asielaanvragers over deze drie jaren.
Vraag 2a: Welke landen voldoen aan de twee algemene migratieregels? 2b: Wat zal het belangrijkste migratiemotief zijn voor de mensen afkomstig uit de 'hoogst scorende' landen?
Bron: CBS
Stap 4: opvang in de regio
Refugee Republic
Veel Syriërs zijn naar buurlanden gevlucht. Eén van deze buurlanden is Israël.
Vraag 1a: Zoek op wat de vier andere buurlanden van Syrië zijn.
b: Beredeneer waarom Israël geen bestemmingsgebied is voor Syrische vluchtelingen.
Bekijk van de interactieve website "Refugee Republic" het intro en lees de lichtkrant helemaal onderin beeld.
Maak daarna één of meer virtuele wandelingen door het vluchtelingenkamp.
Vraag 2: Waar bevindt zich dit vluchtelingenkamp?
Vraag 3: Waaraan is te zien dat in dit vluchtelingenkamp het 'dagelijks leven' weer door gaat? Geef drie voorbeelden.
Vraag 4: Waaraan is te zien dat dit vluchtelingenkamp zich ontwikkelt tot een 'permanente nederzetting'. Geef drie voorbeelden.
('Refugee Republic' is een interactieve, transmediale documentaire over het dagelijks leven in het Syrische vluchtelingenkamp Domiz in Koerdistan, gemaakt door: kunstenaar Jan Rothuizen, multimediajournalist Martijn van Tol, fotograaf Dirk-Jan Visser en webdeveloper Aart Jan van der Linden)
Bekijk de factpod 'Where are the Syrian Refugees?' van Professor Hans Rosling (duur: 2'52").
N.B. Het filmpje is van 9 juni 2015: intussen zijn er nog ruim meer dan 150.000 Syriërs in Europa gearriveerd.
Vraag 5a: Hoeveel Syriërs hebben hun huis verlaten? Welk percentage is dat?
b: Hoeveel Syrische ontheemden zijn in andere delen van hun land gaan wonen?
c: Hoeveel Syrische ontheemden zijn naar Turkije, Libanon en Jordanië gevlucht?
d: Hoeveel Syriërs hebben hebben Europa bereikt? Welk percentage is dat?
Stap 5: Migratiestromen
We gaan de verschillende aspecten die bij migratie van asielzoekers een rol spelen onderzoeken; daarbij kijken we o.a. naar:
het gebied waar men vandaan komt + de push-factoren
het gebied waar men naar toe wil + de pull-factoren
de route van de migranten
de 'hindernissen' onderweg
Vraag 1: Lees het artikel van NU.nl en noteer voor elk van bovenstaande vier aspecten een aantal antwoorden in je schrift. (Bron: NU.nl 26-8-2015)
Bekijk nu het fragment van het NOS-journaal van 16-9-2015.
Vraag 2a: Beschrijf kort welke 'hindernis onderweg' deze migranten tegenkomen.
2b: Wat is waarschijnlijk hun vertrekgebied?
Stap 6: Migratieroutes
Welke routes leiden vanuit Azië en Afrika naar het Fort Europa?
Klik op onderstaande afbeelding en beantwoord de vragen.
Vraag 1: Welke route is de 'landroute'?
2: Via welke route bereikt men Italië en welk transportmiddel is daarvoor nodig?
3: Welke route nam Kingsley (zie stap 6)?
4: Welke route(s) is/zijn het meest waarschijnlijk als men uit Syrië komt?
(Bron NRC: 4-10-2013)
Vraag 5: Welke route(s) is/zijn in 2015 het belangrijkst?
Bekijk de factpod 'Why Boat Refugees Don't Fly?' van Professor Hans Rosling (duur: 2'55").
Vraag 6: Waarom kiezen veel vluchtelingen de 'gevaarlijke routes' en maken ze niet een veel goedkopere en veiliger reis per vliegtuig?
The Guardian heeft een interactieve Engelstalige 'game' ontwikkeld: 'The refugee challenge: can you break into Fortress Europe?'. Je kruipt daarbij in de huid van Karima en je maakt mee voor welke keuzes deze vluchtelinge uit Syrië komt te staan.
"Your name is Karima. You are a 28-year-old Sunni woman from Aleppo, and you have two children, a girl aged 8, and a 10-year-old boy. Your husband was killed in a mortar attack three months ago. The air strikes have continued - a recent bomb, you hear, killed 87 children - and you now feel you must try to leave Syria."
Vraag 7: Speel samen met een klasgenoot deze 'game'. Onderweg moet Karima vele keuzes maken. Noteer elke keus en schrijf daarachter kort de uitkomst.
(Bron: The Guardian)
Stap 7: De Nederlandse 'cijfers'
Bekijk nog eens de top 6 van de niet-EU-landen waar het grootste aantal asielzoekers vandaan kwam in 2012, 2013 en 2014. De cijfers komen van Statline van het CBS
De gegevens van Staline zijn aan te passen.
Wijzig de gegevens zo, dat je de informatie over 2015 zichtbaar maakt.
Vraag 1a: Voor welke maanden van 2015 zijn gegevens beschikbaar?
b: Uit welke 6 landen (in volgorde) kwamen de meeste mensen die asiel aanvroegen in
Nederland?
(Tip: klik aan de linkerkant van het venster op het icoon 'grafiek' en maak er een 'gestapelde staafgrafiek' van).
c: Stel voor elk van deze 6 landen vast wat de belangrijkste vertrekreden(en) is/zijn.
Gebruik als bron de 'Feiten en cijfers' van VluchtelingenWerk Nederland.
Klik op de infographic van VluchtelingenWerk Nederland over de opvang van asielzoekers in Nederland.
Vergelijk de huidige instroom van asielzoekers met die in het verleden.
Vraag 2: Wat valt je op over de aantallen? Vraag 3: Wat valt je op over de landen van herkomst?
Stap 8: De IND
In Nederland houdt de IND zich bezig met het overheidsbeleid ten aanzien van asielzoekers.
Bezoek de website van de IND (klik op het logo hierboven) en beantwoord de volgende vragen:
Vraag 1: Aan welke voorwaarde(n) moet iemand voldoen om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning? Vraag 2: Is elke immigrant een asielzoeker? Licht je antwoord toe. Vraag 3: Wanneer wordt een asielaanvraag afgewezen?
In 2004 maakte de 23-jarige Kingsley de tocht van Kameroen naar Europa.
De fotograaf Olivier Jobard heeft deze zes maanden durende tocht vastgelegd.
Bekijk het fotoverslag en lees het Engelstalige bijschrift.
Stel: Kingsley is uiteindelijk doorgereisd naar Nederland en heeft hier asiel aangevraagd.
Stel: Jij bent de ambtenaar van de IND die deze aanvraag moet behandelen.
Vraag 4: Welke beslissing neem je? Onderbouw deze beslissing met argumenten.
Stap 9: Politieke vs economische vluchtelingen
De motieven en herkomstgebieden van de vluchtelingen die Europa proberen te bereiken kunnen verschillen.
Vraag 1: Zoek uit wat de zes belangrijkste herkomstgebieden zijn van politieke vluchtelingen.
Maak eventueel gebruik van informatie uit eerdere 'stappen' in deze lessenserie.
De vluchtelingen kunnen straatarm zijn, maar vaak beschikken ze toch over wat geld, waarmee ze bijvoorbeeld mensensmokkelaars kunnen betalen. Velen hebben ook een smartphone.
Klik op onderstaande foto, lees het NOS-artikel en bekijk de video's.
Vraag 2: Maak in een kort betoog duidelijk waarom het bezit van een smartphone voor vluchtelingen zo enorm belangrijk is.
Economische vluchtelingen zijn vaak afkomstig uit:
- arme Europese landen die niet tot de E.U. behoren
- landen uit Afrika ten zuiden van de Sahara.
Vraag 3: Geef van beide groepen landen twee voorbeelden. Vraag 4: Waarom proberen deze economische vluchtelingen toch Europa te bereiken, terwijl het bij voorbaat vrijwel zeker is dat ze teruggestuurd zullen worden?
Stap 10: Frontex
Bekijk de video over de activiteiten van Frontex.
(De video is Engelstalig; het is mogelijk om een Engelstalige ondertiteling in te schakelen).
Vraag 1: Zoek uit waarvan de naam FRONTEX een afkorting is.
Vraag 2: Waar houdt FRONTEX zich vooral mee bezig?
Frontex is slechts één van de EU-instanties die proberen de vluchtelingenstroom in goede banen te leiden. De belangrijkste instantie is de Europese Commissie.
De EC, het dagelijks bestuur van de E.U., heeft op 8 september jl. een aantal plannen gepresenteerd.
Deze plannen zijn te verdelen in maatregelen om de opvang:
- binnen de EU beter te regelen
- in de regio te bevorderen
Vraag 3: Welke landen worden bedoeld met 'in de regio'? Vraag 4: Welke EU-landen nemen het leeuwendeel (niet alleen absoluut, maar ook relatief) van de
opvang van vluchtelingen voor hun rekening? Vraag 5: Welke EU-landen worden 'ontzien'? Waarom is dat?
Stap 11: In Europa
Bekijk het fragment uit het NOS-journaal van 14 september 2015.
Vraag 1: In het filmpje wordt gesproken over 'het Verdrag van Dublin'.
Wat is er in dit verdrag geregeld?
Vraag 2: Ook wordt er gesproken over 'het Verdrag van Schengen'.
a: Wat is er in dat verdrag geregeld?
b: Welke EU-landen zijn geen 'Schengenlanden'?
c: Welke niet-EU-landen zijn wel 'Schengenlanden'?
Bekijk de afbeelding hierboven.
Grenzen zijn soms grote 'hindernissen' voor vluchtelingen.
Zo heeft Hongarije langs een deel van de grens hekken gebouwd. Vraag 3: Naar welke landen is hierdoor de vluchtelingenstroom 'afgebogen'?
Ook op de route naar het Verenigd Koninkrijk moeten vluchtelingen langs een grote 'barrière'. Vraag 4a: Welke 'toegangsweg' kiezen veel vluchtelingen die het VK willen bereiken?
b: Langs welke plaats gaat deze route?
c: Zoek uit hoe de omstandigheden bij deze plaats zijn voor de vluchtelingen.
Vraag 1: Wat moet een gemeente doen voor iemand die asiel in Nederland heeft gekregen?
Vraag 2: Wat doet VluchtelingenWerk Nederland voor iemand die asiel in Nederland heeft gekregen?
Gemeenten in Nederland moeten aan asielzoekers, die een verblijfsvergunning hebben gekregen, een woning aanbieden. Voor veel gemeenten is dat, doordat betaalbare huurwoningen schaars zijn, een probleem. Vraag 3: Klik op de interactieve kaart hieronder. a: Noteer hoeveel vluchtelingen de Haarlemmermeer (of als je elders woont, jouw gemeente)
moet opnemen voor 1 juli 2016. b: Noteer de namen van de gemeenten die nog meer dan 400 asielzoekers moeten opnemen?
c: Welke gemeenten hebben wel aan hun taakstelling voldaan?
Bekijk de video 'Asielzoekerscentrum' van het Klokhuis.
Parwana is tien jaar en komt uit Afghanistan. Ze is met haar vader en tante naar Nederland gevlucht. Ze wonen nu in een asielzoekerscentrum.
Vraag 4a: Wat wordt bedoeld met "veel jonge asielzoekers zijn getraumatiseerd"? b: Waardoor zijn veel jonge asielzoekers getraumatiseerd?
Klik op de infographic van VluchtelingenWerk Nederland.
Klik op de infographic van VluchtelingenWerk Nederland.
Het percentage afgewezen asielzoekers verschilt sterk per herkomstland. Vraag 5: Vergelijk de twee landen met het hoogste percentage afgewezen asielzoekers met de twee
landen met het laagste percentage; verklaar het verschil (tip: denk na over het migratiemotief).
Het percentage toe- en afgewezen asielaanvragen verschilt sterk per herkomstland. Vraag 5: Vergelijk de twee herkomstlanden met het hoogste percentage toegewezen asielverzoeken met de twee herkomstlanden met het hooggste percentage afgewezen asielverzoeken.
a: Om welke landen gaat het?
b: Wat kan een verklaring zijn voor dit verschil?
Stap 13: Nieuwkomers in Nederland
Vier nieuwe Amsterdammers vertellen in een interview in de NRC van 26-9-2014 wat zij geleerd hebben over de waarden en normen in Nederland.
Klik op het plaatje, lees de interviews en beantwoord de vragen.
Vraag 1: Wat vinden de nieuwkomers de belangrijkste norm(en)/waarde(n) van de Nederlandse
samenleving?
Vorm een discussiegroepje met maximaal 4 klasgenoten en formuleer gezamenlijk het antwoord op de volgende vraag:
Vraag 2: Wat vinden jullie de belangrijkste norm(en)/waarde(n) van de Nederlandse samenleving?
Lees onderstaand artikel uit de NRC van 21-10-14 .
Vraag 3: Waar staan de letters C.O.A. voor? Vraag 4: 'Kruip in de huid' van een inwoner van het dorp Oranjekanaal die vóór de opvang van de
asielzoekers is en bedenk drie argumenten vóór. Vraag 5: 'Kruip in de huid' van een inwoner van het dorp Oranjekanaal die tégen de opvang van
de asielzoekers is en bedenk drie argumenten tégen.
Bekijk het kaartje waarin de spreiding van nieuwe opvanglocaties over Nederland is weergegeven, in het midden van het artikel. Vraag 6a: Wat is opvallend aan de ligging van de 'nieuwe opvanglocaties'? b: Bedenk mogelijke verklaringen voor dit ruimtelijke patroon.
Bekijk het plaatje met informatie over asielzoekers in Nederland.
Vraag 7: klopt het plaatje met het beeld dat je had, waarom wel of niet?
Vraag 1: Waarom gaan veel asielzoekers direct na aankomst in de EU de illegaliteit in?
Vraag 2: Waarom gaan veel uitgeprocedeerde asielzoekers de illegaliteit in?
Burgemeester Van der Laan van Amsterdam pleit voor 'bed, bad en brood' voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Ex-staatssecretaris Teeven is het oneens met de burgemeester.
Lees het artikel uit Elsevier. Vraag 3: Noteer een argument dat pleit voor de stelling van Van der Laan en een argument dat pleit voor
de stelling van Teeven.
Lees ook een aantal reacties onder het artikel. Vraag 4: Welke opvatting overheerst? Vraag 5: Wat is jouw mening?
Afsluiting
Antwoorden op de vragen uit de intro
Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden op de zeven vragen over de 'Vluchtelingencrisis'
door de redactie 'buitenland' van de Telegraaf.
1. Waar komen de vluchtelingen en migranten vandaan?
Verreweg het grootste deel van de vluchtelingen bestaat uit Syriërs, die de bloedige oorlog in hun land zijn ontvlucht. De tweede groep wordt gevormd door vluchtelingen uit Eritrea, min of meer het Noord-Korea van Afrika. Volgens internationale verdragen dienen die mensen opgevangen te worden.
2. Stuurt Europa niemand terug?
Dat doet Europa deels wel: grofweg de helft wordt teruggestuurd. Maar dat is een lang en onduidelijk proces. Bovendien gooien illegale vluchtelingen hun paspoort weg, zodat moeilijk te bewijzen valt waar ze vandaan komen.
3. Waarom wordt nu Hongarije overspoeld met vluchtelingen?
Hongarije vormt de buitengrens van de Europese Unie voor mensen die via de Balkan de EU binnen willen trekken. Het is nu een ’frontlijnstaat’, net als Italië, Griekenland en Spanje. Die landen werden via de Middellandse Zeeroute bereikt.
4. Is Europa solidair?
In het geheel niet. De Europese landen ruziën al tijden over het aantal vluchtelingen.. De stelregel daarbij is voor de meeste landen: ’niet bij ons’. De Europese Commissie probeert nu verplichte quota op te leggen.
5. Doen de buurlanden niets?
Die doen wel wat: meer dan vier miljoen vluchtelingen zijn opgevangen in Turkije, Libanon en Jordanië. De steenrijke Golfstaten en Saoedi-Arabië houden de grenzen echter potdicht.
6. Is er een oplossing in zicht?
Dé oplossing zou een einde aan de oorlog in Syrië zijn, maar die lijkt ver weg. Er zijn nu plannen om vluchtelingen in de regio een visum te laten aanvragen. Dat bespaart hun in ieder geval een levensgevaarlijke reis. Ook wil Europa de boten van de smokkelaars vernietigen.
7. Wie zijn de winnaars en verliezers van de crisis?
De vluchtelingen zelf zijn natuurlijk de grote verliezers. Verder dreigt Europa ontwricht te worden. Grote winnaar is terreurgroep Islamitische Staat, die ziet een verzwakt Europa vol met angstige mensen.
(Vrij naar de Telegraaf van 7-9-2015)
Rollenspel
We delen de klas in tweeën; beide groepen spelen het rollenspel.
Lees je rol, die je op papier ontvangt, aandachtig door en speel jouw rol met overtuiging!
Tot slot peilen we nogmaals via Socrative jullie standpunten over het onderwerp: 'Vluchtelingen en het Fort Europa' aan de hand van een aantal stellingen.
Toets
Voor de toets van hoofdstuk 3 moet je het volgende kennen / kunnen:
- Paragraaf 2, 3 en 4 van hoofdstuk 3
- De antwoorden op de hoofdvragen bij het project 'Fort Europa'
- De begrippenlijst bij het project 'Fort Europa'
- Een samenvatting van wat je geleerd hebt in het project 'Fort Europa'.
Let bij deze samenvatting vooral op het kunnen beargumenteren van keuzes die de verschillende betrokkenen in het verhaal maken of hebben gemaakt.
Begrippen
Geef een goede definitie van de onderstaande begrippen:
Het arrangement Fort Europa is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Jasper Haenen
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2017-04-12 11:28:27
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
HAVO 3;
VWO 3;
Leerinhoud en doelen
Dynamische grenzen in de wereld;
Migratie;
Oorzaken en wenselijkheid van migratie in internationale context;
Aardrijkskunde;
Grenzen en identiteit;
Bevolking en ruimte;
Grenzen afbakenen;
NRC_20141021_Oranjedorp + COA.pdf
