De natuur heeft verschillende manieren bedacht om dieren te laten overleven.
Slimme manieren om te overleven noem je overlevingsstrategieën. Er zijn verschillende overlevingsstrategieën.
In deze video zie je een voorbeeld. Bespreek na het kijken met een klasgenoot op welke manier de dieren in deze video slim proberen te overleven. Kennen jullie ook nog meer voorbeelden van overlevingsstrategieën?
Ga nu verder met de rest van deze module.
Wat kan ik straks?
Na deze module kun je:
voorbeelden noemen hoe dieren zich kunnen beschermen tegen de omgeving.
uitleggen waarom giftige dieren vaak fel gekleurd zijn.
omschrijven hoe camouflage werkt en wat mimicry is.
het verschil tussen de winterslaap en winterrust uitleggen en wat hiervan het voordeel van het dier is.
omschrijven wat een wintervacht is.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Bekijk de video over de wintervacht bij schapen en maak de sleepoefening.
Stap 3
Maak een collage over camouflage.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst bij deze module.
Examenopgaven
Je maakt één examenopgave die past bij dit onderwerp.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
In de module 'Overlevingsstrategieën' staan verschillende eigenschappen die dieren hebben om zich te beschermen tegen vijanden centraal.
Ook kijk naar eigenschappen van dieren om moeilijke perioden, zoals de winter, door te komen.
Bestudeer in de Kennisbank het onderdeel 'Overlevingsstrategieën'.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Mensen gebruiken wol als grondstof.
Wol bestaat uit zachte dunne haren en wordt daarom gebruikt om kleding en dekens van te maken. Wol is vaak afkomstig van schapen, maar ook wol van een kasjmiergeit, angorakonijn en alpaca (kleine lama) is goed te gebruiken. Hiervoor moet eerst een dier geschoren worden.
Daarna volgen andere bewerkingen zoals reinigen, spinnen en verven.
Bekijk de video en maak daarna de sleepoefening.
Stap 3: Collage over camouflage
Veel dieren maken gebruik van camouflage om zich te beschermen tegen andere dieren.
Ze maken gebruik van bepaalde kleuren of vormen waardoor ze tegen een bepaalde achtergrond bijna helemaal wegvallen.
Bij camouflage is dus eigenlijk sprake van gezichtsbedrog.
Je doet deze stap samen met een klasgenoot.
Ga samen op zoek naar de mooiste voorbeelden van camouflage bij dieren en maak hiervan een (online) collage.
Kies minstens vijf dieren uit de volgende lijst:
Wandelende tak
Spitskopslang
Peper-en-zoutvlinder
Moerassneeuwhoen
Reuzennachtzwaluw
Kikkers
Bidsprinkhaan
Sneeuwuil
Stone flounder (Engelse naam)
Spinnen
Fazant
Zeepaard
Sneeuwpanter
Bladstaartgekko
Wandelend blad
Verzamel van de dieren van jullie keuze foto's waarin duidelijk te zien is hoe het dier gebruik maakt van camouflage.
Verzamel bij elke foto de volgende informatie:
De naam van het dier.
Waar komt het dier voor? In welk land of werelddeel?
Wat is het leefgebied van het dier? Leeft het in het water of op het land?
Welke achtergrond heeft het dier nodig zodat het niet opvalt?
Maak de collage.
Kijk in de Gereedschapskist hoe je dit doet!
Klaar?
Deel je collage of laat de gemaakte poster zien aan je medeleerlingen.
Beoordeling:
Kijk voor beoordelingseisen in de rubrix in de Gereedschapskist.
Een collage bestaat uit knipsels die op een ander papier geplakt zijn en samen een nieuwe afbeelding vormen.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Wintergasten
Vogels die in de winter in Nederland verblijven.
Broedgebied
Het gebied waar vogels naartoe trekken om hun eieren te leggen.
Snelheid
Snelheid van een organisme kan belangrijk zijn om aan predators te ontsnappen. Bijvoorbeeld: haas.
Schutkleur
Een vorm van camouflage: de kleur (of vorm) valt weg tegen de achtergrond of het landschap. Vorm van adaptatie om het organisme te beschermen tegen predatie of vraat. Bijvoorbeeld: wandelende tak.
Wintervacht
Een aanpassing van vogels of zoogdieren waarbij zij veren of de vacht vervangen. Veel vogels hebben een zomerkleed en een winterkleed. Door het winterkleed zijn de vogels klaar voor een trektocht en/of om de winter te overleven. Vogels ruien ook om een opvallend verenkleed te krijgen voor de balts en de voortplanting. Zoogdieren hebben een zomer- en een wintervacht als aanpassing aan wisselende temperaturen.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Van de examenvragen kan de voortgang worden bijgehouden op ExamenKracht.
Vraag verdere instructies aan je docent.
Binnenkort vind je hier examenvragen van ExamenKracht om mee te oefenen.
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je een aantal verschillende overlevingsstrategieën noemen.
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Klopt dat? Heb je binnen die 2 uur ook de collage kunnen maken?
Inhoud
Welke vijf dieren heb je gekozen voor de collage?
Waarom heb je juist die dieren gekozen?
Stonden er in het lijstje ook dieren die je helemaal niet kende?.
Examenopgaven
Maar één examenopgave bij deze opdracht.
Heb je die gemaakt? Ging het goed?
Het arrangement Overlevingsstrategieën vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Vleermuizen'. Het onderwerp van deze les is: overlevingsstrategieën.
Je leert voorbeelden noemen hoe dieren zich kunnen beschermen tegen de omgeving, uitleggen waarom giftige dieren vaak fel gekleurd zijn, omschrijven hoe camouflage werkt en wat mimicry is. Je leert het verschil tussen de winterslaap en winterrust uitleggen en wat hiervan het voordeel van het dier is en je leert omschrijven wat een wintervacht is.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Vleermuizen'. Het onderwerp van deze les is: overlevingsstrategieën.
Je leert voorbeelden noemen hoe dieren zich kunnen beschermen tegen de omgeving, uitleggen waarom giftige dieren vaak fel gekleurd zijn, omschrijven hoe camouflage werkt en wat mimicry is. Je leert het verschil tussen de winterslaap en winterrust uitleggen en wat hiervan het voordeel van het dier is en je leert omschrijven wat een wintervacht is.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Overlevingsstrategieën
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
De natuur heeft verschillende manieren bedacht om dieren te laten overleven.
Na deze module kun je:
In de module 'Overlevingsstrategieën' staan verschillende eigenschappen die dieren hebben om zich te beschermen tegen vijanden centraal.
Mensen gebruiken wol als grondstof.
Veel dieren maken gebruik van camouflage om zich te beschermen tegen andere dieren.
Kan ik wat ik moet kunnen?
