In voedingsmiddelen zitten verschillende voedingsstoffen.
Daarover heb je in de onderbouw al veel geleerd.
Maar wat is ook alweer het verschil en welke functies hebben ze?
De volgende video frist je geheugen op. Ga daarna verder met de rest van de module.
Wat kan ik straks?
Na deze module kun je:
met behulp van voorbeelden het verschil tussen voedingsstoffen en voedingsmiddelen duidelijk maken.
de zes groepen voedingsmiddelen benoemen met hun functie.
het belang van de Schijf van vijf omschrijven.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Waarom staat er productinformatie op verpakkingen? Maak de oefening.
Stap 3
Doe het onderzoek 'Aantonen van ijzer' en maak een verslag.
Stap 4
Doe het onderzoek 'Aantonen van glucose' en maak een verslag.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst bij deze module.
Examenopgaven
Je maakt enkele examenopgaven die passen bij dit onderwerp.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 à 3 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Alle producten die je eet zijn voedingsmiddelen. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen. Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
IJzer is een mineraal wat het lichaam onder andere nodig heeft om rode bloedcellen te maken.
In de aflevering 'ijzer' van donderdag 15 oktober 2009 liet het programma Keuringsdienst van Waarde van de KRO zien dat er in sommige merken cornflakes wel heel veel ijzer zit.
Bekijk hier een stukje van de aflevering op de website van de KVW:
Je gaat nu zelf onderzoeken in welk merk cornflakes de fabrikant extra ijzer heeft toegevoegd.
Onderzoek Aantonen van ijzer
Werk samen met een klasgenoot.
Download de onderzoeksopzet Aantonen van ijzer. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees de onderzoeksopzet een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Lees voor je begint nog even de informatie uit de Gereedschapskist hieronder.
Voer het onderzoek uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Maak het onderzoeksverslag.
Beoordeel eerst samen het onderzoeksverslag.
Laat het verslag vervolgens beoordelen door jullie docent.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Stap 4: Glucose aantonen
Voor de meeste voedingsmiddelen is heel nauwkeurig uitgezocht welke voedingsstoffen erin zitten.
Dit staat op de verpakking vermeld.
Je onderzoekt of er in bepaalde voedingsmiddelen glucose zit.
Onderzoek Aantonen van glucose
Download de onderzoeksopzet Aantonen van glucose. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees de onderzoeksopzet een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Lees voor je begint nog even de informatie uit de Gereedschapskist hieronder.
Voer het onderzoek uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Maak het onderzoeksverslag.
Beoordeel eerst samen het onderzoeksverslag.
Laat het verslag vervolgens beoordelen door jullie docent.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Voedingsmiddelen
Alle producten die je eet.
Voedingsstoffen
Bruikbare delen in voedingsmiddelen (voedsel); voedingsstoffen worden direct opgenomen in de darmen of verteerd tot stoffen die kunnen worden opgenomen in de darmen.
Bouwstoffen
Voedingsstoffen met als functie: opbouw, herstel en groei van organismen. Bijvoorbeeld: eiwitten, vetten en water.
Brandstoffen
Voedingsstoffen met als functie: leveren van energie door verbranding. Bijvoorbeeld: koolhydraten en vetten en in mindere mate eiwitten.
Reservestoffen
Voedingsstoffen die dienen als reservestof. Bijvoorbeeld: vetten.
Beschermende stoffen
Voedingsstoffen met als functie: weerstand tegen ziektes vergroten. Bijvoorbeeld: mineralen en vitaminen.
Eiwitten
Voedingsstoffen die vooral dienen als bouwstoffen. Pas wanneer de koolhydraten en vetten opgebruikt zijn, worden ook eiwitten gebruikt als brandstof.
Koolhydraten
Voedingsstoffen die vooral dienen als brandstof, maar ook als bouwstof en reservestof gebruikt worden. Koolhydraten zijn ontstaan uit glucose. Bijvoorbeeld: suiker, zetmeel en cellulose.
Vetten
Voedingsstoffen die vooral als brandstof en reservestof dienen, maar ook als bouwstof kunnen worden gebruikt. Wanneer de koolhydraten opgebruikt zijn, worden vetten gebruikt als brandstof.
Water
Belangrijke bouwstof voor organismen die ontstaat bij verbranding van glucose en die nodig is voor de fotosynthese van planten.
Mineralen
Stoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in eten en drinken en die werken als beschermende stof: ze zorgen ervoor dat je gezond blijft. Ze leveren geen energie. Bijvoorbeeld: ijzer en zout.
Vitaminen
Stoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in eten en drinken en die werken als beschermende stof: ze zorgen ervoor dat je gezond blijft. Ze leveren geen energie. Bijvoorbeeld: vitamine C.
Schijf van vijf
Hulpmiddel opgesteld door het Voedingscentrum dat je kunt gebruiken bij het kiezen van gezonde voeding. Eet elke dag iets uit alle vijf vakken; van de grootste vakken moet je het meeste eten.
Ballaststoffen
Onverteerbare resten van plantaardig voedsel; deze voedingsvezels zijn belangrijk voor een effectieve darmperistaltiek en verlaten je lichaam met de ontlasting.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Van de examenvragen kan de voortgang worden bijgehouden op ExamenKracht.
Vraag verdere instructies aan je docent.
Binnenkort vind je hier examenvragen van ExamenKracht om mee te oefenen.
Terugkijken
Intro
Vond je dat de video een goede start was van deze module? Wist je de informatie die in de video werd verteld nog?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je 2 à 3 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Heb je in die tijd beide onderzoeken kunnen doen?
Inhoud
Ook in de onderbouw heb je al een opdracht gemaakt over voedingsstoffen en voedingsmiddelen. Wist je het meeste nog? Schrijf één ding op dat nieuw voor je was.
Begrippenlijst
Ga na of alle begrippen die in de opdracht langs zijn gekomen ook in de begrippenlijst staan.
Examenopgaven
Heb je de examenopgaven gemaakt? Ging het goed? Heb je bij problemen de hulp van je docent ingeroepen? Waarom wel of waarom niet?
Het arrangement Voedingsstoffen en voedingsmiddelen vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Schapen'. Het onderwerp van deze les is: voedingsstoffen en voedingsmiddelen.
Je kunt met behulp van voorbeelden het verschil tussen voedingsstoffen en voedingsmiddelen duidelijk maken, de zes groepen voedingsmiddelen benoemen met hun functie en het belang van de Schijf van vijf omschrijven.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Schapen'. Het onderwerp van deze les is: voedingsstoffen en voedingsmiddelen.
Je kunt met behulp van voorbeelden het verschil tussen voedingsstoffen en voedingsmiddelen duidelijk maken, de zes groepen voedingsmiddelen benoemen met hun functie en het belang van de Schijf van vijf omschrijven.
In voedingsmiddelen zitten verschillende voedingsstoffen.
Na deze module kun je:
Alle producten die je eet zijn voedingsmiddelen. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen. Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.
IJzer is een mineraal wat het lichaam onder andere nodig heeft om rode bloedcellen te maken.
Download de onderzoeksopzet 
Intro
