Voortplanting in het dierenrijk is niet gelijk aan die van de mens. Over het algemeen is van liefde weinig sprake, het gaat om het resultaat!
Niet bij elke diersoort is voortplanting vanzelfsprekend. Kijk maar eens naar de volgende video. Bespreek daarna met een klasgenoot waarom voortplanting bij Panda's niet zomaar gebeurt.
Wat ga ik leren?
Na deze module kun je:
(met behulp van voorbeelden) het verschil duidelijk maken tussen inwendige en uitwendige bevruchting.
minimaal twee voorbeelden noemen van dieren die eieren leggen.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Bekijk de video en doe de oefening 'Kippen en eieren'.
Stap 3
Vergelijk het voortplantingsstelsel van een kip met het voortplantingsstelsel van een vrouw.
Stap 4
Bekijk hoe stekelbaarsjes zich voortplanten.
Stap 5
Bekijk hoe koraal zich voortplant.
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst bij deze module.
Examenopgaven
Je maakt enkele examenopgaven die passen bij dit onderwerp.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de video over het paren van een haan en hen.
Bij de paring drukt de haan zijn lichaamsopening, de cloaca, tegen de cloaca van de hen.
Er komt een kleine penis uit de cloaca van de haan en daar komt sperma uit.
De zaadcellen zoeken hun weg naar de eicel van de hen.
De eileider is een gekronkelde buis van ongeveer 75 centimeter lang.
De dooier zakt langzaam de eileider af naar buiten. Een dooier is eigenlijk een eicel met veel reservevoedsel. Onderweg wordt hij netjes ingepakt. Eerst komt er eiwit omheen, daarna twee vliezen en de schaal.
Terwijl het ei door de eileider glijdt, wordt de voorkant puntig, de achterkant blijft stomp.
Stap 3: Kippen en kuikens
In een bevrucht ei ontwikkelt het kuiken.
Op de kiemschijf op het eigeel (eidooier) groeit een embryo.
Het eigeel en het eiwit zorgen voor voedingsstoffen voor het embryo.
Het eigeel bevat veel vet en het eiwit veel water.
Het hagelsnoer dient ervoor om de eidooier op zijn plaats te houden.
De vliezen en de schaal van het ei beschermen het kuiken tegen ziekteverwekkers.
In de kalkhoudende schaal zitten tienduizend luchtgaatjes.
Door die gaatjes komt zuurstof in het ei en kan verdampt water uit het ei ontsnappen.
Zonder de poriën zal het kuiken verdrinken.
Kippen zijn vogels en mensen zijn zoogdieren.
Toch hebben ze op het gebied van de voortplanting overeenkomsten.
Je kunt gebruik maken van deze afbeeldingen door ze hier te downloaden.
Stap 4: Voortplanting
Bekijk de video. Lees voor het kijken de vragen onder de video door. De antwoorden kun je (deels) in de video vinden.
Stap 5: Koraal
Werk in tweetallen. Bekijk de video. Lees eerst de opdracht onder de video, zodat je weet waar je tijdens het kijken op moet letten.
Koraalpoliepen planten zich zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk voort.
Maak van beide vormen van voortplanting een tekening waarin je duidelijk maakt op welke manier dit gebeurt bij koraalpoliepen.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Ongeslachtelijke voortplanting
Voortplanting waarbij geen bevruchting plaatsvindt: uit (een deel van) één organisme ontstaat een nieuw organisme. De nakomelingen zijn genetisch hetzelfde als het ouderorganisme. Bijvoorbeeld: bollen, knollen, stekken, uitlopers, wortelstokken. Ander vormen: voortplanting door deling (bij bacteriën en eencellige planten en dieren) en maagdelijke voortplanting (vrouwtjes van bepaalde diersoorten kunnen nakomelingen krijgen zonder dat hier mannetjes aan te pas komen, bijvoorbeeld bladluizen).
Zaadcel
Zaadcel (spermacel) van dier of mens, mannelijke voortplantingscel.
Eicellen
Vrouwelijke voortplantingscel van dier, mens of plant.
Balts
Gedrag dat vooraf gaat aan de voortplanting (paring): verleiden of versieren van een partner.
Nesteldrang
Instinctief (= erfelijk vastgelegd), vaak door hormonen gestuurd gedrag van dieren en mensen ter voorbereiding op het krijgen van jongen.
Paring
Zich voortplanten.
Penis
Mannelijk geslachtsorgaan, ook wel lid genoemd, dat wordt gebruikt om urine te lozen, voor seksualiteit en geslachtsgemeenschap.
Inwendige bevruchting
Vorm van geslachtelijke voortplanting waarbij de eicel in het lichaam van het vrouwtje wordt bevrucht, bijvoorbeeld bij zoogdieren en vogels.
Uitwendige bevruchting
Vorm van geslachtelijke voortplanting waarbij de eicel buiten het lichaam van het vrouwtje wordt bevrucht. Bijvoorbeeld bij kikkers en vissen.
Zygote
Is in de levenscyclus van een organisme het eerste eencellige stadium, zoals na de bevruchting van een eicel door een zaadcel.
Larve
Eerste levensfase nadat het dier uit het ei gekomen is en waarbij het uiterlijk en de levenswijze afwijkt van het volwassen dier. Bijvoorbeeld een kikkervisje, made, emelt, rups of engerling.
Pop
Levensfase waarbij de larve zich ontwikkelt tot een volwassen dier. Verpoppen is een proces bij de volledige metamorfose van veel insecten, zoals vlinders, vliegen en kevers. Het dier eet niet, beweegt niet, terwijl van binnen nieuwe organen ontwikkelen (bijvoorbeeld vleugels).
Imago
Volwassen insect na metamorfose. In deze levensfase kan het insect zich voortplanten.
Broedzorg
Verschijnsel dat één of beide ouders een kortere of langere tijd voor hun nageslacht zorgen (eieren en jongen).
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Het arrangement Voortplanting bij dieren vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 4. Dit is thema ’Dieren in Australië'. Het onderwerp van deze les is: voortplanting bij dieren.
Je leert met behulp van voorbeelden het verschil duidelijk maken tussen inwendige en uitwendige bevruchting. en je kunt minimaal twee voorbeelden noemen van dieren die eieren leggen.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 4. Dit is thema ’Dieren in Australië'. Het onderwerp van deze les is: voortplanting bij dieren.
Je leert met behulp van voorbeelden het verschil duidelijk maken tussen inwendige en uitwendige bevruchting. en je kunt minimaal twee voorbeelden noemen van dieren die eieren leggen.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Voortplanting bij dieren
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Voortplanting in het dierenrijk is niet gelijk aan die van de mens. Over het algemeen is van liefde weinig sprake, het gaat om het resultaat!
Na deze module kun je:
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
Bekijk de video over het paren van een haan en hen.
In een bevrucht ei ontwikkelt het kuiken.
Bekijk de video. Lees voor het kijken de vragen onder de video door. De antwoorden kun je (deels) in de video vinden.
Werk in tweetallen. Bekijk de video. Lees eerst de opdracht onder de video, zodat je weet waar je tijdens het kijken op moet letten. 
Kan ik wat ik moet kunnen?
