Dat zoogdieren, en dus ook wij mensen, ademen met longen is een bekend iets.
Maar weet je ook hoe de volgende dieren ademen? Praat erover met een klasgenoot. Jullie mogen de informatie ook opzoeken op internet. Het antwoord vinden jullie in de Kennisbank in stap 1.
pantoffeldiertje
kwal
vlo
clownvis
kikker
varaan
adelaar
hamster
Wat ga ik leren?
Na deze module kun je:
omschrijven hoe tracheeën werken bij insecten.
omschrijven hoe kieuwen werken bij vissen.
omschrijven hoe longen, kieuwen en huid samenwerken bij amfibieën.
omschrijven hoe longen bij reptielen, vogels en zoogdieren werken.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Bekijk de vier video's en geef antwoord op de vragen in de oefening 'Longen'.
Stap 3
Bekijk de video en doe de oefening 'Aquariumvissen'.
Stap 4
Onderzoek welke 'aanpassingen' waterdieren hebben om te kunnen overleven in het water?
Stap 5
Voer het practicum 'Kieuwen' uit.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst bij deze module.
Examenopgaven
Je maakt enkele examenopgaven die passen bij dit onderwerp.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Dieren hebben energie nodig om te kunnen leven.
De energie halen ze uit hun eten.
In alle lichaamscellen vindt verbranding plaats waarbij energie vrij komt.
Daarvoor is wel voldoende zuurstof nodig.
Dieren nemen zuurstof op met behulp van hun ademhalingsorganen.
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het volgende onderdeel.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de video over de werking van de longen. De informatie in de video kun je gebruiken bij het beantwoorden van de vragen onderaan deze stap.
Bekijk nu de video's over de taipan, kookaburra en witte haai, die horen bij één van de vragen hieronder.
Stap 3: Aquariumvissen
Bekijk de video over het ademen van vissen. De informatie uit de video kun je gebruiken bij het beantwoorden van de vragen in deze stap.
Vissen hebben zuurstof nodig. Die zuurstof is opgelost in het aquariumwater.
Hieronder zie je een eenvoudige tekening van het binnenste van een vis.
In een aquarium moet voldoende zuurstof zijn. Dat bereik je door stroming in het water te brengen.
Je brengt al stroming in het water met een verwarming. Het plaatsen van een pomp is natuurlijk nog beter.
Stap 4: Waterdieren
Stap 5: Practicum kieuwen
Kieuwen zorgen ervoor dat vissen zuurstof uit het water kunnen opnemen.
Ook zorgen ze ervoor dat vissen koolstofdioxide aan het water afgeven (= gaswisseling).
In dit practicum bekijk je kieuwen van dichtbij. Je maakt een hiervan een biologische (schematische) tekening.
Beantwoord daarna de volgende vraag:
Haaien hebben geen kieuwdeksels.
Leg uit waarom een haai nooit stil hangt in het water.
Leg uit waarom een haai nooit stil hangt in het water.
Practicum kieuwen
Download het practicum kieuwen. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het practicum een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Lees de informatie in de Gereedschapskist hieronder.
Voer het practicum uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Beantwoord de vraag.
Beoordeel de tekeningen eerste zelf en laat ze daarna beoordelen door je docent.
Met een schematische tekening kun je iets duidelijk weergeven. In tegenstelling tot natuurgetrouwe tekeningen bevat een schematische tekening weinig details.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Celmembraan
Buitenste deel van een cel dat de cel vorm geeft en zorgt dat het celplasma in de cel blijft.
Ééncellige
Organisme bestaande uit één cel.
Sponzen
Dieren zonder wervelkolom of ruggengraat.
Holtedieren
Ook wel neteldieren genoemd; groep ongewervelde dieren die veelzijdig symmetrisch zijn en geen skelet hebben. Bijvoorbeeld: kwal en zeeanemoon.
Huidademhaling
Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide door de huid heen, bijvoorbeeld bij amfibieën, zoals kikkers.
Wormen
Groep van ongewervelde dieren die tweezijdig symmetrisch zijn en geen skelet hebben.
Stigmata
Kleine gaatjes in het lichaam van een insect waardoor deze ademt.
Tracheeën
Een netwerk van buisjes die verbonden zijn aan de stigmata.
Kieuwen
Ademhalingsorgaan van waterdieren, bijvoorbeeld vissen en kikkervisjes (larven van kikker)
Amfibieën
Gewerveld dier, koudbloedig, met een dunne slijmerige huid, legt eieren zonder schaal in het water, haalt als jong adem met kieuwen en huid, haalt als volwassen dier adem met huid en longen.
Huid
Buitenste bekleding van het lichaam van dieren en mensen. Heeft o.a. als functies: bescherming tegen schadelijke bacteriën en temperatuurregeling (o.a. door het uitscheiden van vocht (zweet)). De huid is het grootste orgaan en een belangrijk zintuig (voelen)
Longen
Organen die betrokken zijn bij het in- en uitademen en het opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide. Onderdeel van het ademhalingsstelsel. Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide vindt plaats in de longen tussen longblaasjes en bloed.
Reptielen
Gewerveld dier, koudbloedig, leerachtige huid met schubben, legt eieren met een leerachtige schaal, haalt adem met longen.
Zuurstof
Molecuul bestaat uit twee zuurstof atomen; gas dat ontstaat bij fotosynthese in planten en nodig is voor verbranding.
Vogels
Gewerveld dier, warmbloedig, huid bedekt met veren, legt eieren met een kalkschaal, haalt adem met longen.
Middenrif
Spier, scheiding tussen borstholte en buikholte, belangrijk bij de ademhaling.
Longblaasjes
Deel van de longen waar uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide plaatsvindt tussen lucht en bloed.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Het arrangement Ademhaling bij dieren vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 4. Dit is thema ’Dieren in Australië'. Het onderwerp van deze les is: ademhaling bij dieren.
Je leert omschrijven hoe tracheeën werken bij insecten, omschrijven hoe kieuwen werken bij vissen, omschrijven hoe longen, kieuwen en huid samenwerken bij amfibieën., omschrijven hoe longen bij reptielen, vogels en zoogdieren werken.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 4. Dit is thema ’Dieren in Australië'. Het onderwerp van deze les is: ademhaling bij dieren.
Je leert omschrijven hoe tracheeën werken bij insecten, omschrijven hoe kieuwen werken bij vissen, omschrijven hoe longen, kieuwen en huid samenwerken bij amfibieën., omschrijven hoe longen bij reptielen, vogels en zoogdieren werken.
Dat zoogdieren, en dus ook wij mensen, ademen met longen is een bekend iets.
Na deze module kun je:
Dieren hebben energie nodig om te kunnen leven.
Bekijk de video over de werking van de longen. De informatie in de video kun je gebruiken bij het beantwoorden van de vragen onderaan deze stap.
Bekijk de video over het ademen van vissen. De informatie uit de video kun je gebruiken bij het beantwoorden van de vragen in deze stap.
Download het practicum 
Kan ik wat ik moet kunnen?
