Als je aan schimmels denkt, denk je vaak aan iets wat vies is. Schimmel op je brood bijvoorbeeld, is niet bepaald iets waar je trek van krijgt. Maar wist je dat datzelfde brood niet eens gemaakt zou kunnen worden, zonder er een schimmelsoort aan toe te voegen? Daarover leer je meer in stap 3.
Kijk voor je verder gaat met deze module eerst deze video over soorten schimmels.
Wat ga ik leren?
Na deze module kun je:
onderdelen van een schimmelcel benoemen.
met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat schimmels nuttig kunnen zijn.
met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat schimmels schadelijk kunnen zijn.
uitleggen dat schimmels reducenten zijn.
beschrijven hoe schimmels zich voortplanten.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Je bekijkt de video over de vliegenzwam en je beantwoordt de vragen.
Stap 3
Je gaat onderzoeken onder welke omstandigheden gist goed groeit.
Stap 4
Overleg met je docent of je de vriendschapskoek maakt.
Stap 5
Je gaat een gerecht met paddenstoelen maken.
Stap 6
Bekijk de video's over schimmelnagels en beantwoord de vragen.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Samenvattend
Hier vind je de begrippenlijst die hoort deze module.
Examenopgaven
Maak de examenopgaven die passen bij de module.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 3 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Schimmelcellen lijken op plantaardige cellen. Ze hebben alleen geen bladgroenkorrels.
Sommige schimmels zijn schadelijk omdat ze ziekten veroorzaken of voedsel bederven.
Maar schimmel zijn voor de natuur juist heel nuttig. Ze helpen samen met bacteriën bij het opruimen van dode (resten van) organismen. Ook bij de voedselbereiding en bij het maken van enkele medicijnen zijn sommige schimmels nuttig.
Bestudeer de volgende twee onderdelen in de Kennisbank biologie.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Een vliegenzwam behoort tot het rijk van de schimmels.
Een vliegenzwam leeft vaak dicht in de buurt van een berkenboom.
Ze hebben allebei een voordeel om samen te leven.
Bekijk de video Vliegenzwam op SchoolTV. Beantwoord daarna de vragen in de oefening.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de video van SchoolTV over gist.
Hierin wordt eenvoudig uitgelegd wat de werking van deze eencellige schimmel is.
In het filmpje hoor je: “Gist eet alle suikers op die in het deeg zitten, daardoor ontstaat koolzuurgas. Zo wordt het brood lekker luchtig“ Deze uitleg zal op het examen niet goed worden gerekend.
Hoe zou je het rijzen van het deeg wel goed kunnen verklaren? Bespreek het met een klasgenoot.
Onderzoeksopzet Gist
Je gaat onderzoeken onder welke omstandigheden gist goed groeit.
Onderzoek Gist
Download de onderzoeksopzet Gist. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het practicum een keer helemaal door.
Zoek de benodigdheden bij elkaar.
Voer het practicum uit zoals beschreven onder de werkwijze.
Maak het: onderzoeksverslag.
Maak gebruik van de informatie in de Gereedschapskist.
Beoordeel eerst samen het onderzoeksverslag.
Laat het verslag vervolgens beoordelen door jullie docent.
Schrijf je een verslag van een onderzoek voor biologie of NaSk, dan wordt dit een natuurwetenschappelijk verslag genoemd. Het is hierbij vooral belangrijk dat het doel van je onderzoek en de manier waarop je het uitvoert zo duidelijk mogelijk wordt weergegeven. Het schrijven van zo’n verslag gebeurt in verschillende stappen.
Stap 4: Vriendschapskoek
Lees onderstaande tekst.
Herman
Mijn huisgenoot kwam laatst thuis met een bakje vreemd ogend beslag.
Het moest in onze beslagkom en werd afgedekt met een theedoek. Verder niets.
Het was het beslag voor een vriendschapskoek, legde ze me uit.
Deze vriendschapskoek – hij heet Herman – krijg je van een vriend of vriendin en geef je na tien dagen zelf ook weer deels weg aan iemand die je lief vindt. Na tien dagen in onze keuken bakten we de vriendschapskoek.
Lees hetrecept van Herman.
Maak het beslag en bak met een deel van het beslag de vriendschapskoek.
Houd een klein deel van het beslag over en deel dit (met recept erbij) met je vrienden.
Eet smakelijk!
Stap 5: Eetbare schimmels
Eetbare schimmels: Paddenstoelen
Veel paddenstoelen zijn giftig. Sommige paddenstoelen kun je wel eten. Welke ken je?
Een aantal paddenstoelen worden gekweekt om later terecht te komen bij de groenteboer of supermarkt.
Bekijk (een stukje van) de video over zelf shiitake kweken:
Bekijk de top 10 van meest gegeten paddenstoelen.
champignon
oesterzwam
tropische beurszwam of rijst-stro-paddenstoel
shiitake
morielje
cantharel
eekhoorntjesbrood
truffel
zwavelzwam
geschubde inktzwam
Overleg met je docent of je de volgende oefening doet.
Eetbare schimmels
Je gaat een gerecht voorbereiden en klaarmaken met als ingrediënt paddenstoelen.
Eetbare schimmels
Download het werkblad Eetbare schimmels: paddenstoelen. Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Lees het werkblad eerst een keer helemaal door.
Voer de werkzaamheden uit zoals beschreven op het werkblad.
Eet smakelijk!
Stap 6: Schimmelnagels
Schimmelnagels, je hoopt ze niet te krijgen. En toch is de kans dat je ze oploopt groot.
Echt slecht voor je gezondheid zijn ze gelukkig niet.
Bekijk eerst de video van SchoolTV over schimmelnagels en dan de video van het Gezondheidsplein. Beantwoord na het kijken de vragen. Ze gaan over de informatie die in je video's hebt gehoord.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Hyphen
Andere benaming voor 'schimmeldraden'.
Zwamvlok
Ook wel mycelium genoemd; het netwerk van alle schimmeldraden van een schimmel.
Mycelium
Ook wel zwamvlok genoemd; het netwerk van alle schimmeldraden van een schimmel.
Sporen
Voortplantingscellen van schimmels en sporenplanten.
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Van de examenvragen kan de voortgang worden bijgehouden op ExamenKracht.
Vraag verdere instructies aan je docent.
Binnenkort vind je hier examenvragen van ExamenKracht om mee te oefenen.
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je de onderdelen van een schimmelcel benoemen?
Kun je een voorbeeld van het nuttig zijn van een schimmel beschrijven?
Kun je een voorbeeld van het schadelijk zijn van een schimmel beschrijven?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je 3 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Klopt dat? Welke stap heeft veel tijd gekost?
Inhoud
Heb je een gerecht klaargemaakt? En smaakte het?
Examenopgaven
Heb je de examenopgaven gemaakt? Ging het goed?
Het arrangement Schimmels vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Huid en haar'. Het onderwerp van deze les is: schimmels.
Je leert onderdelen van een schimmelcel benoemen, met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat schimmels nuttig kunnen zijn, met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat schimmels schadelijk kunnen zijn.Ook kun je uitleggen dat schimmels reducenten zijn en beschrijven hoe schimmels zich voortplanten.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Huid en haar'. Het onderwerp van deze les is: schimmels.
Je leert onderdelen van een schimmelcel benoemen, met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat schimmels nuttig kunnen zijn, met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat schimmels schadelijk kunnen zijn.Ook kun je uitleggen dat schimmels reducenten zijn en beschrijven hoe schimmels zich voortplanten.
Als je aan schimmels denkt, denk je vaak aan iets wat vies is. Schimmel op je brood bijvoorbeeld, is niet bepaald iets waar je trek van krijgt. Maar wist je dat datzelfde brood niet eens gemaakt zou kunnen worden, zonder er een schimmelsoort aan toe te voegen? Daarover leer je meer in stap 3.
Na deze module kun je:
Schimmelcellen lijken op plantaardige cellen. Ze hebben alleen geen bladgroenkorrels.
Een vliegenzwam behoort tot het rijk van de schimmels.
Bekijk de video van SchoolTV over gist.
Lees onderstaande tekst.
Schimmelnagels, je hoopt ze niet te krijgen. En toch is de kans dat je ze oploopt groot.
Kan ik wat ik moet kunnen?
