Brugklas havo-vwo: Jagers en Boeren

Brugklas havo-vwo: Jagers en Boeren

Inleiding

In dit hoofdstuk zien we, hoe wij kunnen leren van de sporen, die mensen en dieren hebben achtergelaten. Elk spoor kan een bron van informatie zijn voor archeologen en historici; denk aan hunebedden en dagboeken.

 

In de tijd van Jagers en Boeren gaan we kijken naar het ontstaan van de wereld en de mens: de oerknal, de evolutietheorie van Darwin en het scheppingsverhaal van bijvoorbeeld Adam en Eva, wetenschap tegen geloof.

 

We leren over het leven van jagers en verzamelaars en de overgang naar het leven van mensen als boer met alle gevolgen van dien.

Aan de slag

In dit arrangement staat alle stof voor dit hoofdstuk. Je kunt via Magister in de studiewijzers in ELO zien, wat je af moet hebben voor een bepaalde datum.

 

De stof is verdeeld in drie delen:

 

  1. De basisstof

  2. De herhalingsstof

  3. De verrijkingsstof

     

    De leerstof staat voornamelijk in de digitale methoden van Geschiedeniswerkplaats en VO-content op jouw I-pad. De stof is aangevuld met opdrachten van de docent.

     

    In de basisstof staan de onderwerpen, die je moet kennen aan het einde van dit hoofdstuk.

    Als je bepaalde onderwerpen moeilijk vindt of de docent denkt dat extra oefening nodig is, kan je deze extra leerstof vinden in de herhalingsstof.

     

    Als je voortijdig klaar bent met de opdrachten uit de basisstof, mag jezelf een onderwerp uitkiezen, dat jou interesseert. In de verrijkingsstof ga je dieper in op bepaalde onderwerpen van het hoofdstuk.  Je mag ook zelf een idee aandragen en dit met je docent bespreken.

Basisstof

Geschiedeniswerkplaats

Bij de basisstof van Geschiedeniswerkplaats horen de volgende vragen:

Introductie 1 t/m 3, pagina 6 werkboek

1.1      3/4/6/8/9/10

1.2      2/4/5/7/8

1.3      2/4/5/6/8/10

1.4      2/4/5/7/8/9/10

1.5      2/4/7/8/9/10

Tijdvak en begrippen 1 t/m 3, werkboek pagina 22

Test Jezelf 1 t/m 15, werkboek pagina 24 t/m 26

Herhaling, werkboek pagina 27 t/m 29

Opdracht vakvaardigheden: 'THIS IS MY LIFE'

Tips voor het maken van een praktische opdracht, zoals een werkstuk of presentatie kan je vinden op de pagina's 151 en 152 van het hoofdboek van Geschiedeniswerkplaats.

Opdracht Vakvaardigheden: Soorten Bronnen

Informatie over bronnen kunnen jullie vinden in het hoofdboek op pagina 153 onder de kopjes:

2. Bruikbare bronnen;

3. Informatie uit bronnen;

4. Informatie beoordelen

 

Open de link 'soorten bronnen' om de opdracht te kunnen maken. Lees de opdracht vanaf het begin en maak dan de opdrachten, die bij de 'Stappen' staan in een worddocument. Er zijn vier stappen. Lees goed wat je bij elke stap moet doen.          

Jullie maken deze opdracht in tweetallen.

Jullie kunnen de opdracht inleveren via Magister/ opdrachten/soorten bronnen.

 

Succes

Soorten bronnen

Herhalingsstof

Lesstof anders bekeken

VO-contentopdrachten

Jagers en verzamelaars

De mammoetjacht

Landbouwsamenlevingen

De hunebedden

De eerste steden

Het eerste schrift

YouTube

Levenswijze Jagers-Verzamelaars

Ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

Ontstaan van de eerste steden

Lascaux rotstekeningen 1.1

Jagers en verzamelaars 1.2

Jagers en verzamelaars 1.2

De eerste boeren: verspreiding van de landbouw 1.3

De eerste boeren: verspreiding van de landbouw 2 1.3

De eerste mens 1.2

Jagers en verzamelaars 1.2

Jagers en verzamelaars: bronnen t/m 4.15 min. 1.2

De eerste boeren: verspreiding van de landbouw 1.3

De eerste boeren: verspreiding van de landbouw 2 1.3

Ontstaan van steden

Verrijkingsstof

Verrijkingsopdracht 1: 'Politieonderzoek Otzi'

Tips voor het maken van een Praktische opdracht, zoals een werkstuk of presentatie kan je vinden op de pagina's 151 en 152 van het hoofdboek van Geschiedeniswerkplaats.

Om de opdracht te maken open jij de link 'Politie-onderzoek naar de dood van Ötzi'. Lees de opdracht vanaf het begin en ga dan aan de slag met de drie stappen. In elke stap staat, wat jij moet doen. Maak de opdracht in een worddocument en lever deze in via Magister/berichten bij jouw docent.

Politie-onderzoek naar de dood van Ötzi

Ötzi de IJsmummie

Verrijkingsopdracht 2: De Evolutietheorie van Darwin en het scheppingsverhaal

De Evolutietheorie van Darwin in het jeugdjournaal 1.2

Adam en Eva 1.2

Egyptisch scheppingsverhaal 1.2

Klokhuis: Ontstaan van het leven op aarde

YouTube

Altamira rotstekeningen 1.1

Archeologie Flevoland 1.1

Het ontstaan van de aarde 1.2

Van oerknal naar oermens 1.2

De evolutie van de mens 1.2

De eerste mens 1.2

Noors scheppingsverhaal 1.2

Klokhuis: Ontstaan van het leven op aarde 1.2

Voedsel 1.2

Vuur maken 1.2

Gereedschap maken 1.2

Kleding maken 1.2

Hunebedden canonclip 1.4

Oefentoetsen

Oefentoets 1 Jagers en Boeren

Oefentoets 2 Jagers en Boeren

Oefentoets 3 Jagers en Boeren

DE D-TOETSEN

D-toets betekent diagnostische toets. Door deze toetsen te maken, voordat jij de eindtoets krijgt aan het einde van het hoofdstuk, kan je er zelf achterkomen welke stof en vaardigheden jij beheerst en voor welke jij nog meer kan leren en oefenen.

  • DE D-TOETSEN KAN JE VINDEN OP WWW.SOCRATIVE.NL                                                                                                                           
  • OM DE D-TOETSEN TE KUNNEN MAKEN, VRAAG JE AAN DE DOCENT HET NUMMER VAN ZIJN 'ROOM'.                                                                                                                                                       
  • ALS DE DOCENT ZIJN/HAAR 'ROOM' HEEFT GEOPEND, KAN JE BEGINNEN AAN DE TOETSEN.

Er zijn voor dit hoofdstuk twee D-toetsen beschikbaar: een toets met open-vragen een een toets met vragen aan de hand van bronnen.                                                                                                                                                       

Open-vragen zijn vragen, waarbij jij zelf het antwoord zal moeten bedenken en formuleren.                                                                     

Tips voor het maken van open-vragen:                                                                                                          

  1. lees de vraag goed en vraag jezelf af, wat er precies gevraagd wordt;
  2. als je niet direct het antwoord weet, schrijf op een kladpapier de woorden, begrippen, personen, gebeurtenissen, landen, jaartallen op, die met de vraag te maken hebben en probeer dan tot een antwoord te komen.
  3. beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
  4. door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.

 

Bronnen, die gebruikt worden bij vragen, zijn te onderscheiden in geschreven bronnen (tekstbronnen) en ongeschreven bronnen (beeldbronnen).

Tips voor maken van vragen aan de hand van geschreven bronnen (tekstbronnen):

  1. Lees eerst het bijschrift, zodat jij weet uit welke tijd en welk tijdvak de bron komt;
  2. Lees wie er in de bron aan het woord is of over wie het gaat; Let dan op naam, functie of de achtergrond (bijvoorbeeld Romein of senator of boer of revolutionair of priester) van de persoon. Hierdoor kan je vaak beter begrijpen, waarom iemand iets vindt.
  3. Maak voor jezelf duidelijk over welk onderwerp de bron gaat of wat de mening is van de spreker in de bron.
  4. Lees de vraag goed.
  5. Maak voor jouw antwoord gebruik van de tekst zelf; gebruik een gedeelte van de tekst (een citaat) in jouw antwoord, als dat mogelijk is en leg uit in eigen woorden waarom dit hoort bij het antwoord.
  6. beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
  7. door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.

 

Ongeschreven bronnen zijn te onderscheiden in spotprenten en foto's/tekeningen.                                          

Een spotprent is een tekening, waarmee de spot wordt gedreven met een persoon, organisatie of land en waar de maker een mening laat zien.

 Tips voor het maken van vragen aan de hand van  spotprenten:

  1. Lees eerst het bijschrift, zodat jij weet uit welke tijd en welk tijdvak de spotprent komt;​                    
  2. Lees wie de spotprent gemaakt heeft; let dan op naam of achtergrond (nationaliteit, politieke achtergrond) van de maker of krant/tijdschrift. Hierdoor kan je vaak beter begrijpen, waarom iemand iets vindt.                                                                                                                                                                  
  3. Maak voor jezelf duidelijk over welk onderwerp de bron gaat:                                                                                                               
  • over welke gebeurtenis gaat het;                                                                                                                                                          
  • welke personen herken je;                                                                                                                                                                     
  • kijken de personen blij, angstig of boos:                                                                                                                                                
  • welke andere onderdelen (bijvoorbeeld gebouwen of voorwerpen) herken je;
  • welke symbolen worden gebruikt (bijvoorbeeld duif voor vrede of skelet voor de dood)                                                                      
  • ​Welke tekst staat er in of bij de bron.

Nu kan je zien, wat voor mening de maker heeft over het onderwerp van de spotprent.                                       

​Lees de vraag goed.                                                                                                                                                                       

  1. Maak voor jouw antwoord gebruik van onderdelen van de spotprent en leg uit in eigen woorden waarom dit hoort bij het antwoord.
  2. schrijf eventueel op een kladpapier, wat jezelf weet over het onderwerp van de spotprent.
  3. beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
  4. door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.

Tips voor het maken van vragen aan de hand van  foto's/tekeningen:

  1. Lees eerst het bijschrift, zodat jij weet uit welke tijd en welk tijdvak de foto/tekening komt;
  2. Maak voor jezelf duidelijk over welk persoon/gebeurtenisvoorwerp de foto/tekening gaat;
  3. Lees de vraag goed.
  4. Maak eventueel voor jouw antwoord gebruik van onderdelen van de foto/tekening en leg uit in eigen woorden waarom dit hoort bij het antwoord.
  5. schrijf eventueel op een kladpapier, wat jezelf weet over het onderwerp van de spotprent.
  6. beantwoord de vraag niet met een paar woorden, maar met hele zinnen door gebruik te maken van de vraag in jouw antwoord;
  7. door met hele zinnen te antwoorden vergroot jij de kans, dat jouw antwoord duidelijk en volledig is.