Eetgewoontes vmbo-kgt12

Eetgewoontes vmbo-kgt12

Eetgewoontes

Intro

Ieder land heeft zo zijn eigen eetgewoontes.

Niet alleen wat je eet, ook hoe je eet is afhankelijk van je cultuur en de omgeving waar je eet.

Tafelmanieren verschillen per land. In Aziatische landen eten ze vaak met stokjes, in sommige landen is slurpen en boeren netjes en in Amerika organiseren ze zelfs wereldkampioenschappen hotdog eten. 

Kijk naar de ‘regels’ in onderstaand filmpje. Wat weet jij van tafelmanieren?
Bespreek het met een klasgenoot.

 

Wat kan ik straks?

Na deze opdracht kan ik:

  • twee redenen noemen voor de veranderde eetgewoonten in Nederland.
  • het verschil tussen een vegetariër en een veganist benoemen.
  • een aantal voedingsmiddelen opnoemen die vleesvervangers zijn.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Wat is de invloed van de cultuur waarin je leeft op je eten? Dat leer je in deze stap.
Stap 2 Je kunt van verschillende gerechten aangeven uit welk land ze komen.
Stap 3 Je kunt van een aantal wereldgodsdiensten aangeven welke regels ze hebben over eten en voeding.
Stap 4 Je kunt aangeven wat het verschil is tussen een vegetarisch en een veganistisch dieet en vertellen waarom mensen vegetariër of veganist worden.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst Hier vind je de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht Je maakt een recept van een wereldgerecht.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

 

Benodigdheden
Als je het gerecht gaat maken:

  • ingrediënten voor het wereldgerecht.
  • keukenspullen.

Tijd
Je hebt ongeveer twee lesuren voor deze opdracht.

Aan de slag

Stap 1: Wereld(w)eten

Of je iets lekker vindt, wordt niet alleen bepaald door de geur, kleur en smaak van voedsel.
Ook wat je gewend bent speelt een belangrijke rol.
Kijk naar de video. Welke invloed heeft je cultuur op je smaak?

Video: Smaken verschillen

Maak de opdracht.

Stap 2: Nederlandse gerechten?

Erwtensoep en stamppot zijn echte Nederlandse gerechten, maar zijn dat niet altijd geweest.
Zelfs de aardappel komt eigenlijk niet uit Nederland. Die is hier pas gekomen na de ontdekking van Amerika in de 16e eeuw. Daar groeide de aardappel namelijk al wel.

Onze eetgewoonten veranderen steeds. De afgelopen eeuw zijn er veel nieuwe gerechten en producten in de Nederlandse keuken in gebruik genomen en komen er nog steeds meer bij.
Die producten zijn vaak uit het buitenland naar Nederland gekomen.

We hebben ze leren kennen tijdens een vakantie in het buitenland.
Of ze zijn bijvoorbeeld door iemand die in het buitenland is geboren in Nederland geïntroduceerd.
Er staan tegenwoordig verschillende gerechten uit andere landen op onze menukaart.
Denk maar aan bijvoorbeeld pizza, roti en kousenband, shoarma, kebab, couscous, tandoori kip, saté, sushi of taco's.

Stap 3: Godsdiensten

Het christendom, het boeddhisme, de islam, het hindoeïsme en de joodse godsdienst zijn wereldgodsdiensten.
Elke godsdienst schrijft wel enkele wetten voor omtrent het eten.

Hieronder lees je over de invloed op het eten van de genoemde godsdiensten.
Lees de informatie door en maak dan de oefening.

Christendom
In het christendom mag eigenlijk alles gegeten worden.
Vroeger hield men wel op vrijdag visdag. Op die dag werd er geen vlees gegeten.

Op feestdagen worden er wel speciale dingen gegeten.
Katholieken kennen ook een vastenperiode. Dit is tussen carnaval en Pasen in.
Carnaval is het feest van de vastenavond gevolgd door Aswoensdag.
Dit is dan het begin van de vasten die 40 dagen duurt.

 

Islam
De Koran is het boek van de islam. In de Koran staan onder andere ook voedingsvoorschriften.
Volgens de islamitische wetten zijn voedingsmiddelen onder te verdelen in halal en haram.

  • Halal betekent letterlijk: toegestaan, wettelijk of rein.
    Halal is bijvoorbeeld vlees van dieren dat geslacht is volgens de islamitische wetten.

  • Haram betekent: niet toegestaan, niet wettelijk of onrein.
    Haram zijn bijvoorbeeld producten op basis van bloed, varkensvlees en het vlees van dieren die aan een natuurlijke dood zijn gestorven (niet geslacht) of die niet in naam van Allah werden geslacht.


Ramadan is de vastenmaand waarbij moslims niets eten en drinken tussen zonsopgang en zonsondergang.
De ramadan wordt afgesloten met het Suikerfeest.

Kijk goed naar onderstaande video op de site van SchoolTV.
Welke regels rondom voeding tijdens de ramadan, komen in de video aan bod?

Video: Ramadan

 

Jodendom
Joden houden zich ook aan de voorschriften in verband met voedsel.
Ze eten koosjer. Dat wil zeggen, ze eten alleen dingen die volgens de bijbel en de tradities toegestaan zijn.
Zo is het verboden bloed te eten of te drinken. Melk- en vleesproducten worden nooit samen opgediend.
De dieren die niet gegeten mogen worden staan in de bijbel.
Daar horen bijvoorbeeld varkens, konijnen, paling en zeevruchten bij.
De dieren die wel gegeten mogen worden moeten door een speciaal daarvoor opgeleide slachter geslacht worden. In de joodse keuken zijn speciale pannen voor zuivel- en voor vleesproducten.
Producten die bereid zijn volgens de joodse spijswetten en daarop gecontroleerd door rabbijnen krijgen het 'Koosjer-certificaat'.

 

Hindoeïsme
Hindoestanen geloven in reïncarnatie waarbij je na de dood weer op aarde terugkeert in een ander lichaam. Dit kan een mensenlichaam zijn, maar ook een dier of zelfs een plant.
Andersom kan een dier een gereïncarneerd mens zijn.
Hindoestanen zien alle levende wezens als een deel van God; doden van een levend wezen betekent dus het beschadigen van deze God.
In de praktijk komt het erop neer dat vooral veel oudere hindoes vegetariër zijn.
Zij eten dus geen vlees of vis. Niet-vegetarische hindoes eten geen rund- of kalfsvlees, want juist de koe wordt als een heilig dier beschouwd.

 

Stap 4: Vegetarisch en veganistisch

Steeds meer mensen hebbenm besloten om minder of geen dierlijke producten te eten.
Ze willen niet dat dieren lijden voor het plezier van mensen. Ook weten we nu dat het houden van vee voor vlees en melk milieuproblemen kan opleveren. Sommige mensen willen daarom geen producten uit de veeteelt meer eten

Maar wat is dat eigenlijk, vegetarisch of veganistisch eten?

Vegetariërs eten geen vlees, gevogelte en vis.
Vegetariërs eten of drinken wel eieren, melk en melkproducten, zoals kaas.
Sommige mensen die zich vegetarisch noemen, eten wel vis.
Ongeveer vier procent van de Nederlandse bevolking eet elke dag vegetarisch.
Daarnaast is er een groeiende groep parttime vegetariërs of 'flexitariërs', die een of meer dagen per week geen vlees eten.

Er is ook een groep mensen die veganistisch eten. Veganisten eten helemaal geen producten van dierlijke oorsprong, dus ook geen melk, melkproducten (bijvoorbeeld boter of kaas) en ze eten geen eieren. Veganisten dragen meestal ook geen kledingstukken van bijvoorbeeld leer, zijde of wol. Want die materialen komen bij dieren vandaan.


Met vlees krijg je belangrijke voedingsstoffen binnen. Missen vegetariërs en veganisten die voedingsstoffen dan?...Nee!
Vegetariërs en veganisten kunnen heel gezond eten als ze vleesvervangers eten, zoals noten, tofu, tempé en peulvruchten.

In veel Westerse landen neemt het aantal vegetariërs en veganisten in een hoog tempo toe.

Bekijk het volgende filmpje over vleesvervangers.
Discussieer na het bekijken van de video met een klasgenoot over de volgende stelling: “Vleesvervangers hoeven niet naar vlees te smaken.”

Maak nu de volgende opdracht.
 

Afronding

Begrippenlijst

Halal
Voedingsmiddelen die volgens de islamitische wetten zijn toegestaan.

Haram
Voedingsmiddelen die volgens de islamitische wetten niet zijn toegestaan.

Koosjer
Voedingsmiddelen die volgens de joodse wetten, bijbel en tradities zijn toegestaan.

Veganistisch
Zonder producten van dierlijke oorsprong. Vlees, melk(producten) en eieren zijn niet veganistisch. Maar ook producten van leer, zijde en wol zijn niet veganistisch.

Vegetarisch
Zonder vlees, vis en gevogelte.

Eindopdracht: Recept

Als eindproduct van deze opdracht maak je een recept van een wereldgerecht.

Kies bijvoorbeeld voor een Indiaas, Mexicaans, Indonesisch, Zuid-Afrikaans, Thais, Turks of Pools gerecht.

Zorg dat in het recept duidelijk staat waar het recept vandaan komt, welke ingrediënten je nodig hebt om het recept te maken en hoe je het gerecht moet bereiden.

Overleg met je docent of jullie de gerechten ook echt mogen maken.

Ga je echt gerecht maken?
Maak dan een boodschappenlijstje van de ingrediënten.
Ga boodschappen doen.
Zorg voor de keukenspullen die nodig zijn om het gerecht te bereiden.
Bereid het gerecht en serveer het aan enkele klasgenoten.
Maak een mooie foto van het gerecht dat je hebt gemaakt en voeg die toe aan het recept.

Ga je het gerecht niet maken?
Zoek dan een mooie foto op internet. Voeg die foto toe aan het recept.

Beoordeling
In je recept staat duidelijk vermeld:

  • waar het gerecht vandaan komt.
  • welke ingrediënten je nodig hebt om het gerecht te maken.
  • hoe je het gerecht moet bereiden.
  • hoe het gerecht gegeten moet worden.
  • is het recept echt gemaakt? Zo ja, bevat het een foto?

Klaar?
Lever je recept in bij je docent.

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Kende je al veel tafelmanieren? Praten jullie thuis wel eens over tafelmanieren?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?
    Misschien ben je vegetarisch of veganistisch. Heb je je klasgenoten iets kunnen leren over deze manier van eten?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn. Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Is het gelukt om een duidelijk recept te maken?
    Kon je, als je het recept mocht maken, goed je eigen stappen volgen?

  • Het arrangement Eetgewoontes vmbo-kgt12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 17:25:07
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 1/2. Het onderwerp van deze les is: eetgewoontes. Je leert twee redenen noemen voor de veranderde eetgewoonten in Nederland, het verschil tussen een vegetariër en een veganist benoemen, een aantal voedingsmiddelen opnoemen die vleesvervangers zijn.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Instandhouding;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, eetgewoontes, stercollectie, veganist, vegetarier, vleesvervangers, vmbo kgt1/2, voedingsmiddelen

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van