Van cel tot organisme vmbo-kgt12

Van cel tot organisme vmbo-kgt12

Van cel tot organisme

Intro

We zoomen even in op planeet Aarde.
Bekijk het volgende filmpje. Bij welk gebouw komen we uit?



In Google Maps zie je soms ook een mens.
Stel dat we nog verder kunnen inzoomen, het menselijk lichaam in.
Wat zien we dan? Weet jij waar we eindigen in het menselijk lichaam? Bespreek het met een klasgenoot.

In deze gaan we verder inzoomen op het menselijk lichaam (een organisme);
we kijken naar organenstelsels, organen, weefsels en cellen.

Wat kan ik straks?

Na deze opdracht kan ik:

  • de opbouw bij mensen van cel tot orgaanstelsel benoemen.
  • zes orgaanstelsels van de mens benoemen.
  • de belangrijke organen van deze orgaanstelsels benoemen.

Wat kan ik al?

Al eerder maakte je kennis met de cellen van planten en dieren. Je leerde de verschillende celonderdelen van een plantaardige en dierlijke cel met hun functie.

In deze stap frissen we je geheugen even op. Wat weet je nog van deze cellen?

Lees de volgende Kennisbank en maak dan de oefeningen. Scoor je onvoldoende? Lees dan de Kennisbank opnieuw en probeer het opnieuw. Lukt het niet om een voldoende te scoren? Vraag dan je docent om hulp.

Bouw van een cel

Wat ga ik doen?

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Na het lezen van twee kennisbanken kun je verschillende vragen beantwoorden over cellen, weefsels en orgaanstelsels.
Stap 2 Je kunt van verschillende organen aangeven tot welk orgaanstelsel ze behoren.
Stap 3 Je kijkt de video 'van cel tot stelsel' en beantwoord daarna negen vragen.
Stap 4 Je leest informatie over orgaandonatie. Ook kijk je een video. Op de site van Donordenkers.nl speel je een quiz.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A Je maakt de toets over de lesstof die je in deze opdracht hebt geleerd.
Eindopdracht B Je maakt samen met een klasgenoot een spel en verwerkt daarin verschillende begrippen uit deze opdracht.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

 

Tijd
Je hebt ongeveer twee lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Van cel naar organisme

Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:

Van cel tot orgaanstelsel

Per orgaanstelsel zijn enkele belangrijke organen aangegeven.

Maak de sleepoefening hieronder.

 

 

Stap 2: Organen

In de kennisbank heb je van de verschillende orgaanstelsels enkele belangrijke organen gezien.
Weet je welk orgaan tot welk orgaanstelsel behoort?
Probeer alle acht vragen goed te beantwoorden.

Stap 3: Het grootste orgaan

Het grootste orgaan
Weet je wat het grootste orgaan is van je lichaam?
Kijk maar eens naar dit filmpje van Schooltv. Daar hoor je het antwoord.

Video: Van cel tot stelsel

 

Stap 4: Orgaandonatie

Je longen zijn van levensbelang voor het opnemen van zuurstof.
Maar stel nu dat een of beide longen het niet meer goed doen.
Kijk naar het verhaal van Eline. Wat is er aan de hand met haar longen?

Video: Orgaandonatie


Dokters kunnen tegenwoordig ontzettend veel.
Ze kunnen zieke mensen zelfs een nieuw hart of nieuwe longen geven!
Het nieuwe orgaan wordt dan uit het lichaam gehaald van iemand die overleden is.
Die persoon moet daar natuurlijk tijdens zijn leven wel toestemming voor geven.
Dat kan door het donorcodicil.Vanaf de zomer 2020 is iedereen die niet heeft vastgelegd of hij/zij donor wil zijn, automatisch donor.
Op die manier hoopt de regering het tekort aan donoren terug te dringen. Meer informatie daarover lees je op de site van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.


Wat vind jij?
Ga naar de website www.donordenkers.nl en klik op de leerlingen. Kijk een tijdje rond op de website.
Speel in ieder geval de quiz over organen, weefsels en donatie.
Ga ook naar de stellingen. Wat is jouw mening over orgaandonatie?
Bespreek je mening met een of enkele klasgenoten.

Afronding

Begrippenlijst

Van cel tot orgaanstelsel
Ademhalingsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die samen zorgen voor het opnemen van zuurstof en het uitscheiden van koolstofdioxide. Ademhalingsorganen zijn o.a. luchtpijp en longen (met longblaasjes).
Verteringsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die samen zorgen voor de spijsvertering. Spijsverteringsorganen zijn o.a. de maag, alvleesklier, dunne darm en dikke darm.

Voortplantingsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die betrokken zijn bij de voortplanting van dieren, mensen en planten.
Voortplantingsstelsel man
Voortplantingsstelsel vrouw
Spierstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit spieren, die in samenwerking met het zenuwstelsel en het skelet ervoor zorgen dat je kunt bewegen.
Botstelsel
Orgaanstelsel dat zorgt voor stevigheid en bescherming van een organisme en ook beweging mogelijk maakt door spieraanhechting. Bijvoorbeeld: het geraamte bij gewervelde dieren (inwendig skelet) en het pantser (uitwendig skelet) bij geleedpotige dieren (bijvoorbeeld insecten).
Zenuwstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die betrokken zijn bij het waarnemen van en reageren op prikkels uit de omgeving en uit het lichaam zelf. Organen van het zenuwstelsel zijn o.a. zintuigen, hersenen en ruggenmerg.
Zintuigstelsel
Orgaanstelsel dat een verandering in de omgeving kan waarnemen en signalen doorgeeft aan delen van het zenuwstelsel (zenuwcellen).
Uitscheidingsstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen die samen zorgen voor het verwijderen van schadelijke en overbodige stoffen uit het lichaam. Uitscheidingsorganen zijn o.a. nieren, lever en de huid.
Hormoonstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit organen en klieren die hormonen maken en afgeven. Hormonen worden vervoerd via het bloed en regelen allerlei lichaamsprocessen, zoals ademhaling, bloeddruk, hartslag, spijsvertering, slapen en voortplanting. Betrokken organen zijn o.a. de hypofyse en schildklier.
Bloedvatenstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit alle aders, slagaders en haarvaten.
Nieren
Organen die betrokken zijn bij de uitscheiding (urine).

Eindopdracht A: Toets

Bij Eindopdracht A sluit je deze opdracht af met het maken van een toets.

Eindopdracht B: Spel

Bij eindopdracht B ontwikkel je samen met een klasgenoot een spel waarin je de volgende begrippen verwerkt:

cel - weefsel - organisme - orgaan - orgaanstelsel - bloedvatenstelsel - ademhalingsstelsel - verteringsstelsel - spierstelsel - botstelsel

Aan jullie de keus hoe jullie deze begrippen verwerken. Jullie kunnen denken aan:

  • een memoryspel met op het ene kaartje het begrip en op het bijbehorende kaartje de definitie.
  • een kwartetspel waarbij je dieper ingaat op de verschillende stelsels (welke organen enzovoort).
  • een kruiswoordpuzzel

Kijk voor meer ideeën nog in de gereedschapskist hieronder.
Lees voor je begint even de punten waar je docent op let tijdens de beoordeling.

Beoordeling
Jullie docent let bij het beoordelen van het spel op het volgende:

  • alle begrippen zijn verwerkt in het spel.
  • de begrippen zijn op de juiste manier verwerkt in het spel. Daarmee wordt bedoeld dat de begrippen op de juiste manier aan hun betekenis of elkaar zijn gekoppeld.
  • het spel is uitvoerbaar en getest door klasgenoten. Eventuele verbeterpunten zijn aangebracht.
  • het geheel ziet er netjes, verzorgd en overzichtelijk uit.
  • bij een spel waarvan de spelregels niet gelijk duidelijk zijn is een handleiding gemaakt. Vraag eventueel aan jullie docent of hij/zij dit noodzakelijk vindt bij jullie spel.

Klaar
Lever jullie spel in bij je docent.

Gereedschapskist

Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Vind je het een goede intro om de opdracht mee te beginnen?
    Waarom wel of waarom niet? Snapte je de vergelijking die er werd gemaakt tussen het inzoomen op de aarde en het inzoomen op de mens?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    A: Kon je met de toets goed controleren of je de leerdoelen kent? Als je een onvoldoende scoorde, wat heb je er aan gedaan om je score te verbeteren?
    B: Is het gelukt om een spel te ontwikkelen waarmee je de verschillende begrippen kon uitleggen? Kon je de hulp en feedback van je klasgenoten goed gebruiken? Hoe vind jij het om feedback te ontvangen?

  • Het arrangement Van cel tot organisme vmbo-kgt12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-01-13 17:00:36
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 2. Het onderwerp van deze les is: van cel tot organisme. Je leert de opbouw bij mensen van cel tot orgaanstelsel benoemen, zes orgaanstelsels van de mens benoemen, de belangrijke organen van deze orgaanstelsels benoemen.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologische eenheid; Biologie; Opbouw van leven;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, cel, orgaanstelsel, organismen, stercollectie, vmbo kgt1/2

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Plantaardige en dierlijke cellen

    Organen

    Van cel tot organisme

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van