Bouw van planten vmbo-b12

Bouw van planten vmbo-b12

Bouw van planten

Intro

Een plant bestaat uit verschillende onderdelen. Die noem je, net als bij mensen, organen.
Een zaadplant heeft drie hoofdorganen: wortel, stengel en blad. Bekijk het filmpje.


Zie je de verschillende onderdelen van de plant?

Deze opdracht gaat over de bouw van planten.


Succes!

Wat kan ik straks?

Na deze opdracht kan ik:

  • de drie hoofdorganen van een zaadplant benoemen.
  • van de drie hoofdorganen weergeven wat de functie is.
  • van de drie hoofdorganen aangeven uit welke onderdelen ze bestaan.
  • van bladeren aangeven welke vorm en welke rand het blad heeft.

 

 

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je kunt de informatie die je in de kennisbank leest over bladeren gebruiken om vragen te beantwoorden.
Stap 2 Je gaat met behulp van een determinatietabel onderzoeken bij welke bomen bladeren horen.
Stap 3 Je kunt de informatie die je leest over stengels gebruiken om vragen te beantwoorden over het uiterlijk en de functie van stengels.
Stap 4 Je voert het practicum 'Stengel' uit en vergelijkt jouw tabel met die van een klasgenoot.
Stap 5 Je leest de informatie over wortels en wortelharen en kunt in de vragen aangeven wat hun functie is.
Stap 6 Je voert het practicum 'Wortelharen van dichtbij' uit en maakt een natuurgetrouwe tekening.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst Hier vind je de kennisbanken en de begrippen die horen bij deze opdracht.
D-toets Je maakt de D-toets 'Bouw van planten'.
Eindopdracht Je maakt een document over bladeren die je gedetermineerd hebt.
Terugkijken Je kijkt terug op de opdracht.


Benodigdheden

Tijd
Voor deze opdracht heb je 3 lesuren de tijd.

Aan de slag

Stap 1 Bladeren

Hieronder zie je twee keer een link naar de Kennisbank. Bestudeer beide onderdelen.

Bouw van zaadplanten

Bladeren

Maak nu onderstaande oefening.

Stap 2 Determineren

Determineren
In stap 1 heb je in de kennisbank gelezen dat bladeren heel verschillend zijn.
Soms zijn ze samengesteld uit meerdere kleinere blaadjes, soms maar uit één blad.
Ook de manier waarop de nerven lopen verschilt: je hebt handnervige en veernervige bladeren.

Er zijn verschillende websites waar je kunt oefenen met het determineren van bladeren.
Ga naar www.bomen-determineren.com en determineer de bladeren in de volgende oefening.

                 

Stap 3 Stengel

Bestudeer nu uit de Kennisbank biologie het volgende onderdeel:

Zaadplanten - stengel

De vragen in de oefening gaan over de informatie uit de Kennisbank die je net hebt bestudeerd.

Stap 4 Practicum stengel

Practicum Stengel
Je gaat onderzoeken wat de invloed van water op de stevigheid van planten is.
Je onderzoekt zowel kruidachtige en houtachtige planten.

De antwoorden schrijf je in een model.
Ook beantwoord je een vraag.

  • Download het werkblad Eigenschappen van vier stengels.
    Maak een kopie van het document en sla het op in je eigen omgeving.
    Je kunt het dan bewerken.
  • Lees het werkblad een keer helemaal door.
  • Zoek de benodigdheden bij elkaar.
  • Voer het practicum uit.


Klaar? Vergelijk je tabel en de antwoorden op de vragen met een klasgenoot.
Hebben jullie dezelfde antwoorden in de tabel?

Bespreek eventuele verschillen.
Als jullie verschillende antwoorden hebben, hoe kan dit? Kunnen jullie de verschillen verklaren?

Stap 5 Wortel en wortelharen

Hieronder zie je een link naar de Kennisbank 'Zaadplanten - wortel'.
Bestudeer dit item goed.

Zaadplanten - wortel

 

Gebruik de informatie bij het beantwoorden van de vragen.

Stap 6 Practicum wortelharen

Practicum Wortelharen van dichtbij
Je gaat een natuurgetrouwe tekening maken van de wortel met de wortelharen.
Je benoemt de onderdelen van de wortel.

  • Download het werkblad Wortelharen.
    Maak een kopie van het document en sla het op in je eigen omgeving.
  • Lees het werkblad een keer helemaal door.
  • Zoek de benodigdheden bij elkaar.
  • Voer het practicum uit.
  • Maak een natuurgetrouwe tekening van de wortel met de wortelharen.


Klaar?
Vul zelf de beoordeling in en laat de beoordeling daarna invullen door je docent.

Natuurgetrouwe tekening maken

In een natuurgetrouwe tekening verwerp je veel meer details dan in een schematische tekening. Je zorgt ervoor dat je het object zo realistisch mogelijk weergeeft.

 

Afsluiting

Begrippenlijst

Plantenweefsels

Bouw van zaadplanten
Bastvaten
Transportkanalen in de stengel; vervoeren geproduceerde suikers van de bladeren richting de wortels. In het vroege voorjaar (wanneer de plant nog geen bladeren heeft) worden suikers vervoerd van de wortels naar de bladeren voor snelle groei.
Determineren
Bij determineren zoek je uit met welke plant je te maken hebt en hoe deze soort heet. Dit doe je door verschillende kenmerken langs te lopen.
Houtvaten
Transportkanalen in de stengel; vervoeren water en mineralen van de wortels richting de bladeren en bloemen.
Penwortel
Een dikke hoofdwortel.
Stengel
Hoofdas van een plant die bladeren en eventueel bloemen draagt en water, mineralen en suikers vervoert.
Steunweefsel
Steunweefsel zorgt voor stevigheid in het skelet of tussen organen.
Er zijn drie typen; bindweefsel, kraakbeenweefsel en beenweefsel.
Vaatbundels
In vaatbundels komen de bast- en houtvaten samen.
Vaatplanten
Landplanten met vaatbundels (houtvaten en bastvaten).
Vaten
Kleine buisjes die zorgen voor het transport van stoffen in planten.
Wortelharen
Uitgegroeide opperhuidcellen, die water en mineralen opnemen uit de bodem.
Wortels
Ondergronds deel van een plant met de functies: water en mineralen uit de bodem opnemen, reservestoffen opslaan en de plant vastzetten in de grond.
Zetmeel
Zetmeel, een koolhydraat, is de vorm waarin glucose wordt opgeslagen in bladeren.

D-toets

Je sluit deze opdracht af met het maken van een diagnostische toets.

Succes!

Eindopdracht Determineren

In deze eindopdracht ga je samen met een klasgenoot drie bladeren verzamelen om te determineren.

Ga buiten op zoek naar drie verschillende soorten bladeren van planten/bomen.
Het mogen bomen zijn die in en om je huis of school groeien, maar je kunt ook bladeren vinden op weg naar school of in het bos.

Let er bij het verzamelen op dat je de plant/boom niet beschadigd! Zoek dus bij voorkeur naar bladeren die al op de grond liggen.

  • Droog je blad. Dit kun je het beste doen door hem netjes tussen krantenpapier te leggen en daarna tussen een dik boek. Hoe lang hij moeten drogen is afhankelijk van het soort blad, of het blad al op de grond lag en hoe nat het blad was toen je hem vond.

Doorloop voor elk blad de stappen in je document. Lees de stappen eerst zorgvuldig door:

  • Schrijf op waar en wanneer je je blad gevonden hebt.
    Download hier het document Eindopdracht - Determineren.
    Sla het document eerst op zodat je hem kunt bewerken.
    Noteer in het document de gegevens van je blad.
  • Noteer welke bladrand en welke bladvorm je blad heeft.
    Zie je nog andere kenmerken? Noteer deze dan ook.
  • Ga naar http://www.bomen-determineren.com/ en onderzoek bij welke plant/boom het blad hoort. Noteer de naam van de plant/boom in je document. Lukt het niet om je blad met deze website te determineren, zoek dan in Google naar andere determinatietabellen. Er zijn er veel online te vinden!
  • Zoek nu van elke plant/boomsoort een duidelijk afbeelding. Plaats de afbeelding in je document.
  • Benoem nu de drie hoofdorganen van je plant/boom in de afbeelding.
  • Benoem van één van de organen de functie.
  • Zijn je bladeren droog? Print dan je document uit en plak de bladeren op de aangegeven plek in je document.
  • Voorzie het document van een bijpassende voorpagina.
  • Kijk eventueel voor tips nog even in de Verderkijker van dit thema. Daar vind je video's over determineren.

Beoordeling:
Je docent let bij het beoordelen van je document op de volgende punten:

  • Zijn er drie verschillende bladeren verzameld?
  • Zijn de bladeren op een goede manier gedroogd en in goede staat in het document geplaatst?
  • Zijn de bladeren op de goede manier gedetermineerd (is de juiste boom gevonden)?
  • Zijn de hoofdorganen van de plant/boom op de juiste manier aangegeven?
  • Is niet steeds hetzelfde orgaan beschreven?
  • Ziet het geheel er netjes en verzorgd uit?
  • Bevat het document een voorpagina?

Klaar?
Ben je tevreden? Lever je document dan in bij je docent.

Terugkijken

Intro

  • Kijk nogmaals de opdracht in de intro. Kon je alle onderdelen herkennen of waren ze niet allemaal zichtbaar in de video? Als het niet lukte, kun je het dan nu wel na het maken van deze opdracht?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 3 uur met de opdracht bezig zou zijn. Klopt dat? Welke stap kostte de meeste tijd?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Heb je nu een duidelijk beeld gekregen van de verschillende organen van een zaadplant?
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Ben je tevreden over de eindopdracht die je uitgekozen hebt.
    D-toets: Kon je alle vragen beantwoorden? Vond je het lastig dat er niet alleen meerkeuze vragen waren, maar ook open vragen? Is het gelukt om de open vragen zelf te controleren of twijfelde je over je antwoorden?
    Eindopdracht -Determineren was een hele grote eindopdracht. Is het gelukt om dit binnen de tijd af te krijgen? Was kostte de meeste tijd? Op welke manier heb je de bladeren gedroogd? Was dit de meest snelle manier?
    Hoe verliep de samenwerking? Konden jullie de taken eerlijk verdelen?

  • Het arrangement Bouw van planten vmbo-b12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 15:18:12
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Planten'. Het onderwerp van deze les is: bouw van planten, hierbij leer je de verschillende onderdelen van een planten (zoals de wortel, stengel en blad) met hun functie te benoemen.
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologische eenheid; Biologie; Opbouw van leven;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    3 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, blad, bouw van planten, functie planten, onderdelen planten, stengel, stercollectie, vmbo-b12, wortel

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Bladeren

    Stengels en transportweefsel

    Wortels en wortelharen

    Bouw van planten

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van