De eerste spoorlijn - hv123

De eerste spoorlijn - hv123

De eerste spoorlijn

Intro

Op 20 september 1839 werd de eerste spoorlijn in Nederland feestelijk geopend.
De stoomlocomotief  'De Arend' deed er 25 minuten over om van Amsterdam naar Haarlem te rijden. Veel mensen vonden het maar niets: het ging veel te hard en met veel te veel lawaai.
Was die nieuwigheid wel nodig en was het wel veilig?
De trekschuit was toch een prima vervoermiddel?
In deze opdracht staat de eerste spoorlijn in Nederland centraal.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van de opdracht kun je

  • het jaartal noemen waarin de eerste spoorlijn in Nederland werd geopend.
  • in eigen woorden beschrijven hoe mensen aankeken tegen de eerste spoorlijn.
  • motiveren waarom de aanleg van het spoorwegnet een voorwaarde was voor de industrialisatie van Nederland.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Je kunt na het bestuderen van het Canonvenster 'De eerste spoorlijn 1839' vragen beantwoorden.

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Begrippenlijst

Hier vind je de begrippen die passen bij deze opdracht.

Eindopdracht

Een artikel schrijven voor de krant van 20 september 1889 over 50 jaar spoorwegen in Nederland.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden:
Geen bijzonderheden.

Tijd:
Voor deze opdracht heb je 1,5 uur nodig.

 

 

Aan de slag

Stap 1: De eerste spoorlijn

Ga naar de website www.canonvannederland.nl en lees de tekst bij het canonvenster: De eerste spoorlijn.

Let tijdens het bestuderen van het canonvenster en het bekijken van de video op de volgende punten:

  • Welk voordeel hadden mensen door de komst van de trein?
  • Welke angsten hadden de mensen voor de trein?
  • Welke grondstoffen waren er nodig voor de trein?
  • Welke invloed had de komst van de trein op de productieopbrengsten van fabrieken?

Bekijk in ieder geval:

Afronding

Begrippenlijst

Stoomtrein
Een locomotief die wordt aangedreven door stoom.

Arbeidsproductiviteit
De hoeveelheid productie die per tijdseenheid geproduceerd wordt door één arbeider.

Werkloosheid
De staat waarin je verkeert als je werkloos bent. Je bent werkloos als je geen betaald werk hebt, maar dat wel zou willen.

Milieuvervuiling
De natuur leed veel schade door de rook en het afval die uit de fabrieken kwamen.

Urbanisatie, verstedelijking
Een proces waarbij de stedelijkheid (grootte van de steden tegenover de hoeveelheid platteland) toeneemt.

Agrarische revolutie
Vond plaats voorafgaand aan de Industriële revolutie. Door technische verbeteringen steeg de arbeidsproductiviteit in de landbouw. De stijgende arbeidsproductiviteit maakte veel arbeiders overbodig. Er ontstond werkloosheid. Het overschot aan arbeidskrachten op het platteland maakte de industriële revolutie mede mogelijk. Er waren immers arbeiders genoeg die de fabrieken in de steden konden bemannen.

James Watt
James Watt (1736-1819) was niet de eerste die zich bezighield met de stoommachine. Hij wist de bestaande ideeën om te zetten in een machine waarvan de kracht zo groot was dat hij geschikt was voor de aandrijving van vele verschillende machines in alle soorten en maten.

Stoommachine
Een machine die aangedreven wordt door stoom(druk).

Thomas Newcomen
Thomas Newcomen (1664-1729) is de uitvinder van de stoommachine.

Eindopdracht: Artikel schrijven

Als eindproduct van deze opdracht schrijf je een artikel voor in de krant van 20 september 1889. Het artikel gaat over 50 jaar spoorwegen in Nederland.
In het artikel vertel je over:

  • het vervoer per trekschuit.
  • de feestelijke opening van het spoorwegnet in 1839.
  • de aanvankelijke scepsis ten opzichte van de trein.
  • de ontwikkeling van het spoorwegnet tussen 1839 en 1989.
  • het belang van de ontwikkeling van het spoorwegnet voor de industrialisatie van Nederland.

Beoordeling
Je docent let bij de beoordeling van je artikel op het volgende:

  • Het onderwerp van het artikel is goed bestudeerd en goed beschreven.
  • Bovengenoemde punten zijn verwerkt in het artikel.
  • Het artikel heeft een logische opbouw.
  • Het artikel bevat geen taalfouten.
  • Het artikel is origineel.

Klaar?
Laat het artikel beoordelen door je docent.

Artikel schrijven

Een artikel is een goede manier om informatie te presenteren of een gebeurtenis te beschrijven.

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Had je al veel informatie gevonden over de stoomtrein?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Wat waren de gevolgen van de eerste spoorlijn?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 1,5 uur met de opdracht bezig zou zijn. Kon je al het werk binnen die tijd afronden?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht? Heb je genoeg informatie verzameld voor je artikel over 50 jaar spoorwegen in Nederland?

  • Het arrangement De eerste spoorlijn - hv123 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2024-04-16 14:17:41
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 8 met het onderwerp: De eerste sporlijn. Op 20 september 1839 werd de eerste spoorlijn in Nederland feestelijk geopend. De stoomlocomotief 'De Arend' reed in 25 minuten van Amsterdam naar Haarlem. Veel mensen vonden het maar niets: de trein reed te snel en maakte teveel lawaai. Was die trein echt wel nodig? Was het wel veilig? Maar de komst van de trein zorgde voor een extra vooruitgang van de industriële revolutie omdat nu grondstoffen en gemaakte producten gemakkelijke vervoerd konden worden. Ondanks initiële negatieve meningen als de trein als vervoersmiddel, werd het uiteindelijk toch het belangrijkste vervoersmiddel in Nederland rond 1900. Nu zijn er andere vervoersmiddelen maar de trein is nog steeds gebleven. Begrippen die bij deze les horen zijn: stoomtrein, arbeidsproductiviteit, werkloosheid, milieuvervuiling, ubanisatie/verstedelijking, agrarische revolutie, James Watt, stoommachine en Thomas Newcomen.
    Leerniveau
    VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Industriële Revolutie en emancipatie; Industriële revolutie en de opkomst van emancipatiebewegingen; De tijd van burgers en stoommachines (1800 - 1900); Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur en 30 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, de eerste spoorlijn, geschiedenis, hv123, industriële revolutie, milieuvervuiling, stercollectie, stroomtrein, urbanisatie/verstedelijking, vervoer
  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van