Tijdens de renaissance werden kunstenaars opeens veel belangrijker dan in de middeleeuwen. Velen van hen maakten niet alleen mooie kunstwerken, maar waren tegelijk geleerde, onderzoeker en uitvinder. Leonardo da Vinci is misschien wel de beroemdste van deze alleskunners.
In de volgende video maak je kennis van Leonardo da Vinci. Bespreek na het kijken met een klasgenoot welke verschillende beroepen deze alleskunner had.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
een overzicht van beroemde uitvindingen van Leonardo da Vinci maken.
verdedigen waarom hij als een genie wordt beschouwd, hoewel maar weinig van zijn uitvindingen echt werkten.
zijn uitvindingen vergelijken met uitvindingen uit onze tijd.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je kunt een website over Leonardo da Vinci bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 2
Je kunt een schilderij van Leonardo da Vinci bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 3
Een tekening van Leonardo da Vinci bestuderen en de vraag beantwoorden.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht
Je kunt hedendaagse varianten zoeken van de uitvindingen van Leonardo da Vinci.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci is genoemd naar zijn Italiaanse geboortedorpje. Niemand had kunnen bedenken dat een jongen uit zo’n eenvoudig gezin zo beroemd zou worden. Hoe kreeg hij zijn opleiding en bij wie kwam hij in dienst?
Lees in de Kennisbank het stukje over Leonardo da Vinci. Bekijk ook de video.
Bekijk daarna het onderstaande filmfragment.
Hoe zou een veldslag tussen Leonardo's vechtmachines eruit zien?
Op YouTube kun je eventueel nog veel meer filmpjes vinden over zijn wonderlijke apparaten.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Iedereen kent Leonardo door enkele schilderijen. De bekendste daarvan is de Mona Lisa. Leonardo kon bijzonder goed mensen tekenen en schilderen. Daarvoor bestudeerde hij de anatomie van het menselijk lichaam. Hij ging zelfs zover dat hij lichamen van gestorven mensen ontleedde om te onderzoeken hoe het lichaam precies is gebouwd. Daarmee was hij een typische man van de renaissance: die had immers weer veel belangstelling voor de natuur, de mens en het leven op aarde – net als de Grieken en Romeinen die zulke prachtige beelden maakten.
Renaissance
Periode in de geschiedenis die volgde na de middeleeuwen. In deze periode veranderde het mensbeeld. Er werd weer veel gekeken naar de klassieke oudheid. De donkere jaren van de middeleeuwen waren voorbij en mensen kregen meer oog voor schoonheid, kunst en architectuur.
Stadstaat
Een staat bestaande uit een stad en het stuk land er omheen.
Olieverf
Verf gemaakt op basis van lijnolie en pigment, in die tijd een nieuw product dat een veel verfijndere techniek mogelijk maakte.
Tempera
Schilderstechniek waarbij met ei of colloïde (op lijm gelijkende stof) gebonden kleuren op een gips- of krijtondergrond worden geschilderd. Tempera werd vooral voor de opkomst van de olieschilderkunst in de 15e eeuw gebruikt.
Mensbeeld
Een doordachte en samenhangende voorstelling van wat het betekent mens te zijn.
Leonardo da Vinci
Een bekende kunstenaar. Naast schilder, beeldhouwer en architect was hij ook uitvinder, ingenieur en nog veel meer. Er wordt wel gezegd dat hij het beste voorbeeld uit de geschiedenis is van een homo universalis, dat betekent ongeveer: iemand die alles kan.
Eindopdracht: Da Vinci's uitvindingen
Kijk ook eens rond op de website howstuffworks.
De site is in het Engels, maar goed te begrijpen.
Op de site vind je veel voorbeelden van Leonardo's uitvindingen.
Kies zelf zes uitvindingen van Leonardo uit waarvan je afbeeldingen gaat zoeken: bladen uit zijn vele tekenboeken, of modellen die mensen later hebben gebouwd naar voorbeeld van zijn tekeningen.
Zoek nu bij elke uitvinding een moderne variant: hoe werden zijn bedenksels later werkelijkheid?
Zoek informatie over elke uitvinding waardoor je kunt vertellen hoe hij ongeveer werkte, en in hoeverre Leonardo zijn tijd ermee vooruit was.
Zet in je presentatie (op PowerPoint of Prezi, of in een tekstbestand) steeds een afbeelding van
Leonardo's bedenksel naast een 'moderne' afbeelding om goed te kunnen vergelijken.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:
Je presentatie minstens zes uitvindingen van Leonardo laat zien en evenveel vergelijkbare machines uit onze tijd.
Je in eigen woorden uitleg kunt geven over Leonardo's uitvindingen.
Je je bronnen voor deze presentatie onderaan vermeldt.
Je presentatie netjes is afgewerkt en er mooi uitziet.
Klaar?
Laat je presentatie beoordelen door je docent.
Jezelf op een goede manier presenteren is een belangrijke vaardigheid in deze maatschappij. Je laat zien waar je mee bezig bent geweest, waar je je in hebt verdiept en welke kennis je hebt opgedaan. Powerpoint of Prezi zijn programma's die jou kunnen helpen om informatie te presenteren.
Een Pecha Kucha is een presentatie die bestaat uit 20 slides. Voor iedere slide heb je 20 seconden de tijd om te presenteren, dus je verhaal duurt in totaal 6 minuten en 40 seconden.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kon je door de video een duidelijk beeld krijgen van de ideeën van Leonardo da Vinci?
Lukte het om minimaal 10 beroepen te vinden in de video?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Lukt het je om uitvindingen uit onze tijd te vergelijken met zijn uitvindingen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 1,5 a 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Had je tijd tekort?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Lukte het om de Engelse site te bestuderen? Kon je de verschillende uitvinden van Da Vinci koppelen aan de huidige tijd?
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 5 met het onderwerp: Leonardo da Vinci. Tijdens de Renaissance werden kunstenaars opeens veel belangrijker dan in de Middeleeuwen. Velen van hen waren niet alleen kunstenaar. Ze waren ook geleerde, onderzoeker en uitvinder. Leonardo da Vinci is misschien wel de beroemdste van deze 'alleskunners'. Hij leefde van 1452 - 1519. Hij maakte muziek, werkte als beeldhouwer, architect, schilder, tekenaar, anatomist en veel meer. Leonardo heeft beroemde schilderijen gemaakt, met één van de bekendste: de Mona Lisa. Hij was ook erg goed in anatomische tekeningen maken doordat hij overleden mensen ontleedde om te onderzoeken hoe het lichaam in elkaar zat. Ook was hij uitvinder maar veel van zijn uitvindingen waren zo bijzonder, dat zij pas eeuwen later konden worden uitgevoerd omdat de techniek in zijn tijd nog niet zo ver was. Begrippen horend bij dit les zijn: renaissance, stadstaat, olieverf, tempera en mensbeeld.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Renaissance;
De tijd van ontdekkers en hervormers (1500 - 1600);
Geschiedenis;
Veranderend mens- en wereldbeeld in de Renaissance;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 5 met het onderwerp: Leonardo da Vinci. Tijdens de Renaissance werden kunstenaars opeens veel belangrijker dan in de Middeleeuwen. Velen van hen waren niet alleen kunstenaar. Ze waren ook geleerde, onderzoeker en uitvinder. Leonardo da Vinci is misschien wel de beroemdste van deze 'alleskunners'. Hij leefde van 1452 - 1519. Hij maakte muziek, werkte als beeldhouwer, architect, schilder, tekenaar, anatomist en veel meer. Leonardo heeft beroemde schilderijen gemaakt, met één van de bekendste: de Mona Lisa. Hij was ook erg goed in anatomische tekeningen maken doordat hij overleden mensen ontleedde om te onderzoeken hoe het lichaam in elkaar zat. Ook was hij uitvinder maar veel van zijn uitvindingen waren zo bijzonder, dat zij pas eeuwen later konden worden uitgevoerd omdat de techniek in zijn tijd nog niet zo ver was. Begrippen horend bij dit les zijn: renaissance, stadstaat, olieverf, tempera en mensbeeld.
Tijdens de renaissance werden kunstenaars opeens veel belangrijker dan in de middeleeuwen. Velen van hen maakten niet alleen mooie kunstwerken, maar waren tegelijk geleerde, onderzoeker en uitvinder. Leonardo da Vinci is misschien wel de beroemdste van deze alleskunners.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Benodigdheden
Kijk ook eens rond op de website 
Intro
