In de loop van de tijd zijn er een heleboel diersoorten verdwenen, uitgestorven. De Dodo is hier misschien wel het bekendste voorbeeld van. Bekijk maar eens de volgenden twee filmpjes:
Deze uitgestorven diersoorten komen nooit meer terug. Dat diersoorten uitsterven, dat is op zich niet zo bijzonder, dat hoort bij de natuur en dit noemen we met een mooi woord EVOLUTIE.
EVOLUTIE betekent : de ontwikkeling van de natuur. Dit houdt in dat er diersoorten verdwijnen, maar dan komen er ook weer nieuwe, andere diersoorten voor in de plaats. Dit proces van uitsterven gaat in een rustig tempo en dan is dit niet erg, maar hoort het bij de natuur.
Als dieren uitsterven vanwege de mens bijvoorbeeld, dan is er wel een probleem. Soms doen mensen dit expres, maar soms ook niet. Op dit moment zijn er veel diersoorten die NOG niet zijn uitgestorven, maar zij lopen wel dit gevaar. Als bepaalde diersoorten bijna zijn uitgestorven, dan spreken we over een bedreigde diersoort en daar gaat deze Wikiles over.
Wat ga je leren?
Ik kan uitleggen wat we verstaan onder bedreigde diersoorten.
Ik kan vertellen welke dierensoorten worden bedreigd met uitsterven en waardoor dat komt
Ik kan een aantal organisaties opnoemen die zich bezig houden met de bedreigingen.
Ik kan vertellen wat voorbeelden zijn van oplossingen om bedreigde diersoorten te beschermen.
Wat ga je doen?
Ik inventariseer de bedreigde dieren die ik al ken.
Ik maak een lijstje met bedreigde dieren in Nederland.
Ik kies een bedreigd diersoort van de Rode Lijst.
Ik maak over dit dier een informatiefolder.
Bedreigde diersoorten
Een voorbeeld van een bedreigd diersoort is de panda:
De panda is een bedreigde diersoort
De panda is helaas niet het enige dier dat met uitsterven bedreigd wordt. Er worden veel meer dieren met uitsterven bedreigd en dat is met name de schuld van de mensen.
Er is een Rode Lijst samengsteld waarop alle diersoorten genoemd worden, die met uitsterven bedreigd worden. Uitsterven betekent dus dat deze diersoort helemaal niet meer voorkomt als het laatste dier van deze soort ook gestorven is.
Weet jij welke dieren daarop allemaal staan. Vul die maar eens in bij opdracht 1 op het werkblad:
Als je op het plaatje hierboven klikt kom je op een pagina van Wikipedia met de Nederlandse rode lijst. De tekst is vrij lastig, maar helemaal onderaan vind je een kolom met allerlei diersoorten uit Nederland die bedreigd worden. Daarboven staan de acht categorieën van de bedreiging .
Je weet nu dat ook in Nederland een aantal dieren met uitsterven worden bedreigd. Vul die maar in bij opdracht 2 van het werkblad.
De otter en de das zijn twee bedreigde diersoorten in Nederland. Beide soorten worden bedreigd door de mens.
Directe bedreigingen waren de jacht. Mensen gingen jagen op de dieren, omdat ze een mooie pels (vacht) hebben.
Later mocht dit niet meer, maar gingen de dieren toch dood vanwege indirecte bedreigingen. Het woongebied van dieren werd bedreigd doordat er steeds meer huizen en wegen gebouwd werden.
Oplossingen voor dit probleem werden later pas gezocht.
Er zijn nu inmiddels al vele dassentunnels gebouwd bijvoorbeeld. Een dassentunnel verbindt twee leefgebieden met elkaar, zodat de das veilig van het ene leefgebied naar het andere leefgebied kan komen zonder dat hij overreden wordt.
Andere bekende bedreigde diersoorten
Als je op het plaatje klikt, kom je op de site van WWF terecht. Op deze pagina vind je een lijst met bedreigde diersoorten van over de hele wereld. De opdracht is nu dat je informatie zoekt en leest over de walvis en de olifant.
Oorzaken van bedreiging
De mens is de grootste bedreiging voor dieren.
De mensen vormen een directe bedreiging of een indirecte bedreiging.
Een directe bedreiging betekent dat de mens het dier zelf doodmaakt om redenen zoals de jacht en handel.
Een indirecte bedreiging wordt gevormd door de mens, omdat mensen indirect de woongebieden van de dieren vernietigen. Mensen kappen de bossen, vervuilen de lucht en het water en zorgen voor het broeikaseffect.
Jacht en handel
Jacht en handel
Verdwijnend woongebied
Een ander woord voor woongebied is habitat.
Met habitat bedoelen we een speciale verblijfsplaats van een dier- of een plantensoort, waar alles aanwezig is wat deze dier- of plantensoort nodig heeft om te kunnen voortbestaan.
Een simpel voorbeeld is een vis en de zee. Zoals je weet kan een vis op het land niet leven, een vis leeft in het water. Zoet water of zout water. De habitat van een zoutwatervis is de zee.
In de opdracht hieronder zie je verschillende plaatjes van dieren. Kan jij laten zien wat de habitat van deze dieren is?
Fragmentatie
Fragmentatie betekent versnippering van de natuur in kleine stukjes land (fragmenten).
De natuur, de bossen en velden worden verdeeld in stukken, omdat er een snelweg gebouwd wordt door de mensen die dwars door het stuk land loopt.
Een oversteekplek voor dieren
Fragmentatie is een indirecte bedreiging voor dieren, veroorzaakt door de mens.
Gelukkig wordt er steeds meer gezocht naar oplossingen voor dit probleem.
Ecoducten
Milieuverontreiniging
De mens vervuilt de zee.
Hieronder vind je een kort filmpje over de zeehond. De zeehond eet vissen, maar vaak zijn dit zieke vissen, ziek geworden door de vervuilde zee. De zeehond wordt ook steeds zwakker door het eten van zieke vissen.
Vervuiling van de zee
Veel meer dieren in zee en op het land worden door vervuiling bedreigd. Uiteindelijk komt de vervuilde vis ook weer op ons eigen bord terecht, dat zie je in het tweede filmpje.
Waar zijn we met zijn allen toch eigenlijk mee bezig?
Plastic soep
Klimaatverandering
Klimaatverandering en het broeikaseffect zijn ook oorzaken van het uitsterven van diersoorten.
Dit is een duidelijk indirecte vorm van bedreiging.
De mens veroorzaakt dit, maar zij doen dit niet omdat zij graag willen dat dieren sterven. Het gebeurt jammer genoeg wel, omdat de leef- en woongebieden van dieren veranderen. Deze veranderingen gaan veel sneller dan dat diersoorten zich kunnen aanpassen. Omdat de verschillende diersoorten zich niet kunnen aanpassen, gaan zij dood en zo sterft er weer een diersoort uit.
Ecosystemen veranderen. Wat verstaan we onder een Ecosysteem?
Toerisme
Toerisme heeft ook veel invloed op het woon- en leefgebied van dieren. Toeristen geven veel geld uit en daarom is het toerisme dus een belangrijke inkomstenbron voor de derdewereldlanden. Maar voor de natuur en de dieren is het niet heel fijn dat er veel toeristen komen.
Controle bij de grens
Om ervoor te zorgen dat de toeristen blijven komen, is het van belang de natuur mooi te houden en ervoor te zorgen dat er geen diersoorten verdwijnen.
Het is heel belangrijk dat toeristen informatie krijgen over souvenirs en dan vooral over de souvenirs die ze NIET mogen kopen. Als toeristen de spullen namelijk niet kopen, gaat de plaatselijke bevolking ze ook niet meer verkopen en misschien laten ze dan de dieren met rust.
IUCN
De IUCN is de internationale unie voor de bescherming van de natuur. Deze organisatie houdt bij hoeveel dieren er op aarde bedreigd worden met uitsterving. Zij houden dit bij op een rode lijst.
Als je op de plaatjes hieronder klikt, kom je op de sites van het Wereld Natuur Fonds en van de IUCN. Op deze sites is veel informatie te vinden. Kijk eens of je de rode lijst kunt vinden. Later bij het maken van de folder zijn deze sites ook goed te gebruiken.
Oplossingen en hulp
Voor alle problemen die er zijn, zijn wel verschillende oplossingen te bedenken. We hebben in deze les al eerder gelezen en gezien dat het bouwen van een ecoduct bijvoorbeeld al veel kan schelen.
Toch doet helaas nog niet de hele wereld mee aan oplossingen. Dit heeft vaak te maken met geld. Sommige landen zijn gewoon te arm om bepaalde oplossingen door te voeren, sommige landen hebben er geen zin in om een stukje van hun welvaart te moeten inleveren.
In de folder hieronder worden alle bedreigingen en problemen nog eens opgenoemd en bij ieder probleem worden ook oplossingen gegeven.
Je gaat nu een informatiefolder maken over een bedreigde diersoort die je zelf gekozen hebt.
In de folder komt in elk geval het volgende te staan:
1. Een beschrijving van het dier en zijn belangrijkste kenmerken.
2. Een beschrijving van de leefomgeving van het dier.
3. Een uitleg van de soorten bedreigingen voor het dier.
4. Een beschrijving van mogelijke oplossingen.
5. Wat mensen nog meer kunnen doen misschien.
Bij alle 'praatjes' horen ook 'plaatjes'. Dit betekent dat je in de folder ook plaatjes verwerkt van het dier, zijn leefomgeving enzovoorts.
Tip! In deze wikiles ben je vaak doorverwezen naar sites met informatie om bijvoorbeeld de vragen te kunnen beantwoorden. Tijdens het maken van de folder, kan je deze sites natuurlijk ook gebruiken!
Op de pagina hierna zijn nog meer links opgenomen waar je veel informatie kunt vinden.
Het arrangement Bedreigde diersoorten is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Een les voor groep 8 en VMBO 1
De kinderen leren :
Wat we verstaan onder bedreigde diersoorten;
Waardoor bepaalde diersoorten bedreigd worden;
Het verschil tussen directe bedreigingen en indirecte bedreigingen;
Welke organisatie bijhoudt hoeveel diersoorten er worden bedreigd;
Wat we verstaan en doen met de Rode lijst van bedreigde diersoorten;
Wat we verstaan onder 'fragmentatie';
Wat de drie bekendste bedreigde diersoorten in Nederland zijn;
Wat andere bekende bedreigde diersoorten zijn;
Wat oplossingen zijn om de bedreigde diersoorten te helpen en te voorkomen dat ze uitsterven.
Leerniveau
VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1;
VMBO theoretische leerweg, 1;
VMBO gemengde leerweg, 1;
PO groep 8;
Een les voor groep 8 en VMBO 1
De kinderen leren :
Wat we verstaan onder bedreigde diersoorten;
Waardoor bepaalde diersoorten bedreigd worden;
Het verschil tussen directe bedreigingen en indirecte bedreigingen;
Welke organisatie bijhoudt hoeveel diersoorten er worden bedreigd;
Wat we verstaan en doen met de Rode lijst van bedreigde diersoorten;
Wat we verstaan onder 'fragmentatie';
Wat de drie bekendste bedreigde diersoorten in Nederland zijn;
Wat andere bekende bedreigde diersoorten zijn;
Wat oplossingen zijn om de bedreigde diersoorten te helpen en te voorkomen dat ze uitsterven.
In de loop van de tijd zijn er een heleboel diersoorten verdwenen, uitgestorven. De Dodo is hier misschien wel het bekendste voorbeeld van. Bekijk maar eens de volgenden twee filmpjes:
Bedreigde diersoorten.docx
n de folder komt in elk geval het volgende te staan:
