J. Dynamisch modelleren

Dynamisch modelleren

Figuur 16. Mythbusters

Bij wetenschappelijk onderzoek speelt het experiment een belangrijke rol. Het experiment levert namelijk een antwoord op de onderzoeksvraag. Zo kan een onderzoeksvraag als 'Komt het DNA-profiel van het bloedspoor overeen met dat van de verdachte?' door middel van een experiment beantwoord worden met ja of nee. Beroemd om hun experimenten zijn de Mythbusters, die bij voorbeeld uitzochten wat je met 'magische kogels' wel (confirmed) en niet (busted) kunt doen.

Niet alle onderzoeksvragen zijn eenvoudig. Moeilijk wordt het als verschillende factoren een rol spelen bij een gebeurtenis. Een vraag als 'Hoeveel bloed verlaat het lichaam bij een kogelwond?' is moeilijk te beantwoorden omdat het antwoord van vele factoren afhankelijk is, zoals kogelgrootte, snelheid van de kogel of bloeddruk.

Om deze vraag te beantwoorden kun je een model bouwen. In deze les ga je leren werken met een model.

Een model is een vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid. Het beschrijft alle onderdelen, eigenschappen en relaties van die werkelijkheid zo nauwkeurig mogelijk, zodat simulatie (voorspelling van het verloop) mogelijk wordt. Een model kan dus een voorspellende waarde hebben.

Een belangrijk voordeel van het werken met een model is dat een effect van een ingreep of handeling snel zichtbaar gemaakt kan worden. Voorwaarde is wel dat binnen een model de onderdelen, eigenschappen en relaties juist zijn weergegeven. Alleen dan kun je stellen dat een model de werkelijkheid benadert.

Wat moet je weten en doen?

In een aflevering van CSI wordt een persoon onverwacht getroffen door een kogel. In eerste instantie verdenkt het CSI- team een aantal personen in de directe omgeving van het slachtoffer, maar al snel blijken deze geen van allen iets met het misdrijf te maken te hebben. De kogel blijkt van zeer grote afstand afgeschoten te zijn. Door een onverwachte gebeurtenis veranderde de richting van de kogel. Met fatale gevolgen. In de CSI-aflevering wordt een nauwkeurige reconstructie gemaakt van de baan van het schot. Alle factoren worden nauwkeurig in een model geplaatst, zoals snelheid van de kogel, luchtweerstand en hoek van intrede in het lichaam. En deze reconstructie leidt uiteindelijk tot de aanhouding van de ongelukkige schutter.

In deze les leer je problemen oplossen met behulp van modellen. Open je werkdocument theorie en voer het experiment in opdracht 1 van les J uit.

Je gaat de gegevens van dit experiment invoeren in grafisch computermodel. Dat computermodel ga je zelf bouwen in Coach 6. Heb je nog nooit met de modelleeromgeving van Coach 6 gewerkt? Geen probleem, want in opdracht 2 word je ingewijd in de ins en outs van het modelleren.

Ga nu naar opdracht 3 in het werkdocument om het model zelf te bouwen.

Wat ga je leren?

Je moet weten dat je in bepaalde gevallen de waarheid kunt achterhalen met behulp van experimenten, met behulp van computermodellen die ingewikkelde berekeningen snel kunnen uitvoeren, of met behulp van een combinatie van experimenten en modellen.

Je moet in staat zijn berekeningen met behulp van een bestaand model uit te voeren en een niet al te ingewikkeld model zelf te bouwen.

Het arrangement J. Dynamisch modelleren is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteurs

Bètapartners Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.

Laatst gewijzigd

2014-11-16 16:43:42

Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Dit materiaal is achtereenvolgens ontwikkeld en getest in een SURF-project (2008-2011: e-klassen als voertuig voor aansluiting VO-HO) en een IIO-project (2011-2015: e-klassen&PAL-student). In het SURF project zijn in samenwerking met vakdocenten van VO-scholen, universiteiten en hogescholen e-modules ontwikkeld voor Informatica, Wiskunde D en NLT. In het IIO-project (Innovatie Impuls Onderwijs) zijn in zo’n samenwerking modules ontwikkeld voor de vakken Biologie, Natuurkunde en Scheikunde (bovenbouw havo/vwo). Meer dan 40 scholen waren bij deze ontwikkeling betrokken.

Organisatie en begeleiding van uitvoering en ontwikkeling is gecoördineerd vanuit Bètapartners/Its Academy, een samenwerkingsverband tussen scholen en vervolgopleidingen. Zie ook www.itsacademy.nl

De auteurs hebben bij de ontwikkeling van de module gebruik gemaakt van materiaal van derden en daarvoor toestemming verkregen. Bij het achterhalen en voldoen van de rechten op teksten, illustraties, en andere gegevens is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Mochten er desondanks personen of instanties zijn die rechten menen te kunnen doen gelden op tekstgedeeltes, illustraties, enz. van een module, dan worden zij verzocht zich in verbinding te stellen met de programmamanager van de Its Academy (zie website).

Gebruiksvoorwaarden: creative commons cc-by sa 3.0

Handleidingen, toetsen en achtergrondmateriaal zijn voor docenten verkrijgbaar via de bètasteunpunten.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting: Deze les maakt onderdeel uit van de e-klas 'Forensisch onderzoek' voor havo 4 en 5 voor het vak NLT.
Leerniveau: HAVO 4; HAVO 5;
Leerinhoud en doelen: Natuur, leven en technologie;
Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Trefwoorden: e-klassen rearrangeerbaar

Dynamisch modelleren

Wat moet je weten en doen?

Wat ga je leren?

Colofon

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Opties

Gebruik

Weergave