Sociale media zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit de huidige samenleving. Bijna iedereen maakt er op een of andere manier wel gebruik van, zeker onze studenten. Maar er is zo veel mogelijk dat het lastig kan zijn om een goede keuze te maken voor als je er in je les iets mee zou willen. Daarom is dit arrangement een eerste aanzet om je te laten kennismaken met de diverse sociale media.
Uitgangspunt voor dit arrangement is een indeling van de sociale media volgens Fred Cavazza, die je hieronder in de afbeelding ziet. In enkele hoofdstukken worden wat subgroepen uit de afbeelding besproken, zoals netwerken, publiceren en delen. Maar leren doe je ook door te ervaren, dus schroom niet om bij de genoemde sites eens rond te kijken, al was het alleen maar om te weten wat je studenten er doen.
De genoemde sites kenmerken zich allemaal door hun sociale karakter en veelal vindt via dergelijke sites al informeel leren plaats. In dit arrangement proberen we de meerwaarde voor het onderwijs van de verschillende soorten sociale media te bespreken en geven we via tips aan hoe je er praktisch in je les mee kunt werken.
Opvallend in de onderstaande afbeelding is de centrale plek van Facebook, Twitter en YouTube. Deze sites/organisaties hebben de diverse elementen van sociale media die getoond worden al in zich. Met 1 Google of Facebook account kun je zaken publiceren, bestanden delen, met elkaar discussiëren, een commerciële pagina of site maken, netwerken en spelletjes spelen. Het loont dan ook zeker de moeite om een van deze sites verder te onderzoeken en er een (gratis) account aan te maken die je toegang geeft tot een hele hoop extra mogelijkheden. Aan Google is hier een hoofdstuk gewijd en daarover is ook een apart arrangement beschikbaar. Meer over Facebook vind je in het hoofdstuk Netwerken. Ook zie je centraal nog LinkedIn staan, waarover je ook bij Netwerken meer kunt vinden.
Bekijk ook onderstaand filmpje om de impact die sociale media op onze wereld hebben te zien. Hierin zijn meerdere interessante cijfers opgenomen.
SBU: 12
Dit arrangement maakt deel uit van de digitale leerlijn "De docent competent!" van het Nova College. Klik hier voor het hoofdarrangement.
Op dit werk rust een Creative Commons CC BY-SA licentie.
Auteur: Annet Smith, ROC Nova College
Publiceren
De volgende onderdelen komen in dit hoofdstuk aan bod:
Inleiding
Blogger
Wikipedia
Klik hiernaast in het menu om naar het onderwerp van je keuze te gaan.
Inleiding
Publiceren op het internet is tegenwoordig heel eenvoudig geworden. Als je iets wilt vertellen over je hobby, vakantiereis of je werk, kun je een weblog aanmaken en teksten, foto's, filmpjes en bestanden daar delen. Of je kiest voor microblogging, waar je in een beperkt aantal tekens jouw mening, links, bezigheden of hersenspinsels met anderen deelt. Deze kunnen dan weer reageren op jouw gepubliceerde inhoud, wat het heel sociaal maakt. Enkele sites die in de afbeelding van Cavazza (zie de inleiding van dit arrangement) worden genoemd gaan we in dit hoofdstuk nader belichten. Telkens geven we links naar bronnen waar meer staat over de inzet van deze sites in het onderwijs.
Blogger
Blogger. com is een dienst van Google. Blogger stelt je in staat om op het internet een weblog bij te houden. Het aanmaken van een Google account is heel simpel en daarmee heb je automatisch ook toegang tot Blogger. Daar kun je dan in enkele stappen je blog aanmaken. In onderstaand filmpje worden deze uitgelegd.
Een blog aanmaken in Blogger
Het is eenvoudig een bericht te plaatsen in een Blogger weblog. Aan een bericht geef je een titel en vervolgens typ je de inhoud van je bericht. Ook kun je een bericht labels geven om ze makkelijker te groeperen als er veel berichten op je blog staan. In de bericht editor kun je ervoor kiezen om bijvoorbeeld afbeeldingen, filmpjes of links toe te voegen.
Over de inzet van weblogs in het onderwijs is een pagina in het arrangement over samenwerken en communiceren te vinden (klik hier). Hier vind je ook links naar enkele voorbeelden en documenten over dit onderwerp, dat altijd al veel belangstelling in het onderwijs heeft gehad.
Blogger is slechts 1 van de instrumenten die je kunt inzetten voor het aanmaken van een weblog. Je kunt ook bijvoorbeeld Wordpress gebruiken. Voordeel van het gebruiken van Blogger is dat je kunt kiezen uit vele standaard sjablonen voor je weblog, maar als je dat wilt kun je er ook nog allerlei elementen (widgets) aan toevoegen. Ook geeft een Google account toegang tot nog vele andere mogelijkheden op het gebied van sociale media.
TIP: misschien wil je zaken via een weblog delen die je liever niet op een openbare site als Blogger plaatst. Je kunt dan ook bloggen binnen Office 365, waar je blog is afgeschermd voor de buitenwereld. Je blog kun je daar starten via een klik op je profielfoto rechts bovenin, kies voor Over mij en onder je profielinformatie staat de mogelijkheid om een blogpost te schrijven.
Wikipedia
Wikipedia is een goed voorbeeld van een wiki waar vele mensen een bijdrage aan hebben geleverd. Het staat iedereen vrij om aan deze online, gratis encyclopedie mee te schrijven of gegevens aan te passen. In veel gevallen werken experts aan de artikelen en is er voor het onderwijs prima feitenkennis vandaan te halen. Wikipedia is intussen in 10-tallen talen beschikbaar en vaak worden bepaalde artikelen als eerste in de Google zoekresultaten getoond. De Nederlandstalige variant bevat momenteel bijna 2 miljoen artikelen.
Oefening: Wikipedia verkennen 1. Open in de browser de paginahttp://nl.wikipedia.org 2. Klik in het linker menu op de link >Hulp en contact onder het kopje Informatie. Het portaal Hulp en beheer wordt geopend.
3. Neem achtereenvolgens de onderdelen Snelcursus en Navigeren in Wikipedia door. (Zie de rode kaders hierboven).
TIP: Wijs studenten bij het gebruik van Wikipedia erop dat dit een bron is waar verschillende mensen aan hebben bijgedragen en dat het goed is om hun gevonden feiten ook nog elders te controleren.
Delen
De volgende onderdelen komen in dit hoofdstuk aan bod:
Inleiding
YouTube
Instagram
Flickr
Slideshare
Klik hiernaast in het menu om naar het onderwerp van je keuze te gaan.
Inleiding
Het internet maakt het mogelijk om allerlei soorten bestanden te delen. Er zijn enkele grote sites die zich in bepaalde soorten bestanden hebben gespecialiseerd, zoals Flickr of Instagram voor foto's, YouTube voor filmpjes en SlideShare voor presentaties. Doordat je op deze sites labels (tags) kunt hangen aan je foto, film of presentatie, zijn deze ook weer makkelijk terug te vinden. Klik hiernaast op 1 van de vier onderwerpen van dit hoofdstuk.
YouTube
Over YouTube is een apart arrangement gemaakt, wat je hier kunt vinden.
Instagram
Instagram is een sociaal netwerk waar je foto's en video's tot 60 seconden kunt uitwisselen en er ook op kunt reageren. Je kunt je materiaal voorzien van labels zodat het makkelijk terug te vinden of te filteren is. Ook kun je vanuit Instragram weer delen naar andere sociale media platformen. Instagram is sinds 2012 eigendom van Facebook en is in enkele jaren bijzonder populair geworden onder met name jongeren. Vooral via de mobiele app kunnen gemaakte foto's of video's meteen gedeeld worden en ook beroemdheden maken veel gebruik van het platform om zich te presenteren aan hun fans.
Flickr
Flickr is een populaire site om foto's te delen. Zowel professionele fotografen als doorsnee mensen die met hun mobiele telefoon foto's maken delen ze hier. Het is heel eenvoudig om foto's te vinden en in je eigen materiaal te gebruiken, maar bedenk dan wel dat standaard op alle foto's op Flickr copyright van de maker berust en je niet zomaar alles mag gebruiken zonder toestemming. Een manier om zeker te zijn dat je rechtenvrij materiaal gebruikt is om daarop te filteren. Sinds 2018 is het opslaan tot 1000 foto's of video's nog gratis, daarna moet je voor het gebruik van Flickr betalen.
Oefening: rechtenvrije foto's zoeken op Flickr
1. Ga naar de website www.flickr.com. Typ bovenin het zoekveld een woord (bijvoorbeeld "water"). Het scherm met zoekresultaten verschijnt.
2. Klik op de link >Any licence links bovenaan de zoekresultaten en kies voor All creative commons.
Je ziet nu alleen foto's die een licentie hebben waarmee je ze mag gebruiken in je lesmateriaal, mits je de maker van de foto er wel bij vermeldt.
Foto's delen
Het plaatsen van foto's op de Flickr site is heel eenvoudig. Zo kun je foto's via de site zelf plaatsen, maar je kunt ook je mobiel of een apart programma op je pc hiervoor gebruiken. Hiervoor heb je wel een account nodig. Dat kun je gratis aanmaken als je bovenaan de site op >Sign up klikt. Je kunt ook inloggen met bijvoorbeeld een Twitter, Google of Facebook account. Als je een gratis account hebt, mag je in totaal 1000 foto's uploaden.
TIP: Zet afbeeldingen rondom een bepaald onderwerp dat je in de les wilt bespreken in een map op Flickr en gebruik de Slideshow optie om ze via de beamer af te spelen. Deze optie opent als je een foto hebt aangeklikt. Alle foto's in een bepaalde map worden dan 1 voor 1 afgespeeld. In de diavoorstelling is het ook mogelijk om door de map heen te springen doordat onderaan in beeld alle foto's in miniatuur worden getoond.
TIP: Deel afbeeldingen via Flickr en laat studenten hierop commentaar geven of vragen over beantwoorden via de Comment mogelijkheid die onder de foto staat. Hiervoor is het wel noodzakelijk dat de studenten een eigen Flickr account hebben. Ook kun je zelf meer informatie bij een foto kwijt door het Additional Info veld in te vullen bij het uploaden van de foto.
TIP: Bij het plaatsen van foto's is het ook mogelijk een zogenaamde geotag toe te voegen, oftewel de locatie waar deze foto genomen is. Intussen staan er al veel foto's op Flickr met een geotag en dus is het mogelijk om foto's te bekijken van een bepaalde plek op aarde die door verschillenden mensen gemaakt zijn. Zie de Places pagina op Flickr om hier meer over te lezen. Dit kan bijvoorbeeld worden ingezet ter voorbereiding op een excursie.
Slideshare
Op Slideshare.net worden presentaties gedeeld. Deze zijn binnen de site af te spelen, maar kunnen in veel gevallen ook gedownload worden. Het merendeel van de presentaties bestaat uit Powerpoint presentaties, maar het is ook mogelijk om bijvoorbeeld Keynote (Apple), Open Office of PDF-presentaties te plaatsen. Voor Slideshare moet je een account hebben als je er presentaties wilt plaatsen of downloaden. Klik daarvoor rechts bovenaan op Signup. Als je alleen presentaties wilt bekijken op de site hoef je niet in te loggen.
Wanneer je in een les een bepaald onderwerp wilt uitleggen of inleiden via de beamer zou je kunnen kijken of er niet al iemand een presentatie op Slideshare heeft gezet. Zeker als het bestand ook nog te downloaden is kun je het achteraf nog naar eigen inzicht aanpassen en heb je minder werk dan wanneer je een presentatie helemaal zelf moet maken. Je zult veel Engelstalige presentaties vinden, maar zeker ook in het Nederlands is steeds meer te vinden. Typ bovenin een zoekterm in het zoekvenster en kijk wat er zoal te vinden is.
Standaard wordt voor een presentatie een pagina geopend waarin je de presentatie kunt afspelen door rechts of links op een dia te klikken of onder de dia's op de bedieningsknoppen te klikken. Ook kun je de presentatie in een volledig scherm afspelen. Als je een presentatie hebt gevonden die je verder niet hoeft te bewerken is dit dus een prima optie om te vertonen via de beamer.
Oefening: Bekijk een presentatie op de Featured pagina van Slideshare om te zien hoe het allemaal werkt.
Het Slideshare scherm:
1. Onder de presentatie staan drie knoppen waarmee je de presentatie kan delen (bijvoorbeeld via mail), leuk vinden (dan vind je hem achteraf terug als favoriet binnen Slideshare) of downloaden. Die knop is alleen zichtbaar als degene die de presentatie heeft gedeeld heeft aangegeven dat hij/zij downloaden wil toestaan.
2. Onderaan het afspeelscherm kun je vooruit of achteruit klikken in de presentatie. Bladeren door de presentatie gaat ook door op de linker- of rechterhelft van een dia te klikken.
3. Het knopje rechts onderaan het afspeelscherm is bedoeld om de presentatie in volledig scherm te tonen. Bladeren door de presentatie gaat dan nog steeds hetzelfde als hierboven bij 2 staat. Het volledig scherm verlaat je weer door op de Esc-toets te drukken.
4. Je kunt de presentatie ook delen via LinkedIn, dat tegenwoordig de eigenaar van Slideshare is, via Facebook of via Twitter.
TIP: Wissel je presentatie af door YouTube filmpjes tussen de dia's in te voegen. Hoe dit werkt kun je in onderstaand filmpje zien.
Inserting YouTube Videos on Slideshare
TIP: Maak voor je team of je opleiding 1 Slideshare account aan en zet daar alle presentaties neer die gemaakt zijn door de collega's. Zo kunnen studenten alle stof terugvinden op 1 plek en het meteen daar afspelen.
TIP: Je kunt op Slideshare je presentatie ook combineren met een opgenomen tekst in MP3 vorm. Dit wordt ook wel een Slidecast genoemd. Zo kun je een zelfinstruerend lesobject maken met uitleg en afbeeldingen. Hoe dit moet kun je in onderstaand filmpje zien (Engelstalig).
Slidecast 101
Discussieren
De volgende onderdelen komen in dit hoofdstuk aan bod:
Inleiding
Fora van Startpagina
Vraag en antwoord
Yammer
Klik hiernaast in het menu om naar het onderwerp van je keuze te gaan.
Inleiding
Er wordt op het web volop informatie tussen mensen uitgewisseld en meningen worden veel gedeeld via allerlei fora. Veel sites hebben hun eigen forum in het leven geroepen om lezers de gelegenheid te geven over de inhoud van gedachte te wisselen, te discussieren of vragen te stellen. In de afbeelding van Fred Cavazza (zie Inleiding van dit arrangement) staan bij het kopje Discuss vele Amerikaanse sites, zoals Quora.com of Reddit.com, maar ook op Nederlandse sites zijn voorbeelden te over te vinden. In dit hoofdstuk worden enkele voorbeelden genoemd van sites die voor het onderwijs handig kunnen zijn. Bij het kopje Fora van Startpagina wordt uitgelegd hoe je fora kan vinden die gekoppeld zijn aan startpagina's van Startpagina.nl. Bij het kopje Vraag en antwoord wordt ingegaan op sites waar je een vraag kan stellen en waar iedereen kan antwoorden. Yammer is hier ook ondergebracht omdat dit sociale netwerk ook heel geschikt is als forum binnen een Office 365 omgeving.
Fora van Startpagina
Startpagina.nl kent bijna iedereen en nog steeds zijn er volop webmasters die hun eigen Startpagina onderhouden. Bij veel startpagina's is ook een zogenaamd Prikbord aanwezig, waarop over het onderwerp van de startpagina kan worden gediscussiëerd en waar vragen kunnen worden gesteld en beantwoord. Bij dergelijke fora zijn er meestal gebruikersregels die bovenaan het forum worden gepubliceerd, zodat iedereen weet wat wel en niet kan op dit forum. Het kan zijn dat er vaste moderatoren zijn die de inhoud in de gaten houden, onderwerpen publiceren of vragen beantwoorden, maar een forum kan ook zelfgestuurd zijn. Toch zal er altijd 1 eigenaar zijn die het eindbeheer heeft.
Op de Startpagina.nl site kun je een lange lijst met forums van de site vinden, op alfabetische volgorde. De lijst met forums van startpagina vind je hier en bovenaan kun je ook zoeken op trefwoord.
Oefening: fora van startpagina's verkennen
1. Ga naar de pagina met forums van startpagina (http://www.startpagina.nl/dochters/forums)
2. Typ bovenaan in het zoekvenster een trefwoord dat betrekking heeft op je vakgebied (bijvoorbeeld "Verzorgende"). De lijst met forums wordt ingekort totdat het gezochte trefwoord overblijft. Zoek net zo lang tot je een geschikte startpagina hebt gevonden of kies voor het voorbeeld "Verzorgende". Klik dan op het gevonden forum. Het discussieforum van de startpagina wordt geopend. Hieronder zie je het voorbeeld voor verzorgende.startpagina.nl.
3. Klik op enkele van de onderwerpen in de linker rij. Erachter kun je zien wie het onderwerp gestart is en op welke datum er voor het laatst iets aan toegevoegd is.
Dergelijke fora kunnen helpen om een probleem op te lossen of om vragen beantwoord te krijgen. Verschillende gezichtspunten en mensen met verschillende achtergronden zorgen er wel voor dat je altijd moet opletten wat de waarheid is. Een student die rondkijkt op dergelijke fora zal er dan ook altijd op moeten worden gewezen dat hij/zij niet klakkeloos alles kan overnemen.
Vraag en antwoord
De laatste jaren zijn er sites ontstaan die duidelijk voorzien in een behoefte: stel je vraag en krijg antwoord van verschillende mensen. In de afbeelding van Fred Cavazza uit de inleiding van dit arrangement staat onder het kopje Discuss alleen geen site die zich vooral op Nederlandse gebruikers richt. Een site die wel genoemd wordt en die zeker veel bruikbare informatie bevat als je studenten in het Engels kunnen werken is Quora.com. Van een iets andere orde is Reddit.com, waar je een bron kan plaatsen en anderen die van commentaar kunnen voorzien. De zaken die het meest worden gewaardeerd komen hoger in de ranglijst te staan en alle gebruikers zijn heel actief om de inhoud te "cureren".
Op deze sites kun je gratis een account aanmaken en onderwerpen zoeken op trefwoord. In veel gevallen zijn er grote hoeveelheden vragen rondom 1 onderwerp bij elkaar verzameld onder 1 trefwoord (zoals bijvoorbeeld "cats" of "webdesign"). Sommige antwoorden zijn serieus, andere humoristisch, dus het is wel aan te raden de gevonden zaken nog extra te controleren.
Voor de Nederlandstalige markt is er ook een vraag en antwoord site, namelijk Goeievraag.nl, wat onderdeel is van Startpagina.nl. Op deze site kun je je gratis registreren en dan vragen plaatsen waarop iedereen kan antwoorden. Ook kun je zoeken in bepaalde categorieën door bovenaan op Categorieën te klikken, bijvoorbeeld Computers & Internet, Gezondheid of Wetenschap. Het leuke op Goeie vraag is dat je punten kan verdienen met het stellen en beantwoorden van vragen. Als mensen je bijdrages waardevol vinden kunnen ze je antwoord zelfs tot best gegeven antwoord kiezen, waarvoor je extra punten krijgt. Zo kun je gebruikers beoordelen en komen de beste vanzelf bovendrijven.
Een laatste mogelijkheid is om gebruik te maken van Twitter.com. Wanneer je een account hebt, kun je door de hashtag #dtv (durftevragen) in je tweet toe te voegen een vraag plaatsen en kun je antwoorden krijgen van twitteraars die deze hashtag in de gaten houden.
Oefening: klik op 1 of meerdere van de hierboven genoemde sites rond, typ zoektermen in en kijk wat er zoal te vinden is aan geschikt achtergrond materiaal voor je lessen.
Yammer
Yammer is een sociaal netwerk binnen de Office 365 omgeving, dat alleen toegankelijk is voor medewerkers en studenten van jouw school. Je kunt op Yammer bijvoorbeeld een vraag stellen aan iedereen die het mag zien, of een nieuwsitem delen. Ook kun je op Yammer groepen vormen met collega's of studenten en kun je er bestanden en links delen. Yammer is te integreren in bijvoorbeeld een SharePoint site of een Group. Voor Yammer is een app beschikbaar voor tablets en mobiele telefoons.
De volgende onderdelen komen in dit hoofdstuk aan bod:
Inleiding
Twitter
LinkedIn
Facebook
Klik hiernaast in het menu om naar het onderwerp van je keuze te gaan.
Inleiding
Netwerken via internet (digitaal netwerken dus) is iets dat steeds meer mensen ontdekken. Veel Nederlanders hebben wel een Facebook account om met vrienden en familie zaken te delen en in de professionele wereld wordt LinkedIn veel ingezet en is Nederland zelfs een van de koplopers in het gebruik hiervan. Wat je studenten met Facebook doen, en wat je zelf met een dergelijk netwerk of met LinkedIn kan doen leggen we hier uit.
Twitter
Twitter is al lange tijd populair in Nederland, ook onder jongeren. Met Twitter kun je snel korte berichtjes de wereld insturen. Dit wordt ook wel micro-bloggen genoemd. Een Twitter bericht mag niet meer dan 140 tekens lang zijn en je kunt er bij het aanmaken van een account voor kiezen of je je "tweets" met de hele wereld wilt delen of niet.
Het basisprincipe van Twitter is dat je iemand gaat volgen om zijn/haar tweets te lezen. Dat kun je tegenwoordig overal doen waar internet is, dus ook op je mobiele telefoon. Als je begint met twitteren is het wel belangrijk om van tevoren een doel voor jezelf te definiëren, waarna je mensen, bedrijven of instanties gaat zoeken die hierbij aansluiten. Andere mensen kunnen jou ook gaan volgen en reageren op jouw tweets. Zo kun je van Twitter een bron van informatie maken over je vakgebied, je hobby, je favoriete artiest en nog veel meer. Kijk onderstaande video waarin de basis wordt uitgelegd.
What is Twitter
Het voert te ver om hier een complete cursus Twitter aan te bieden, want die zijn er online ook wel gratis te vinden. Kijk bijvoorbeeld eens bij 42BIS naar decursus Twitter voor beginners. Ook is er een handleiding (Engelstalig) te vinden op de site van Twitter zelf.Er is nog veel meer gratis materiaal over Twitter te vinden als je even zoekt op bijvoorbeeld "Twitter voor beginners". Als je mensen wilt vinden die je zou willen volgen op Twitter kun je de Twittergids hiervoor gebruiken. Daar vind je Nederlandse twitteraars die in verschillende categoriën zijn ingedeeld, waaronder bijvoorbeeld onderwijs.
Oefening: Twitter verkennen 1. Ga in de browser naar www.twitter.com/nos. Je komt nu op de Twitter pagina van de NOS, waar hun actuele nieuws te vinden is.
In het Twitter scherm hierboven zijn de volgende onderdelen te vinden:
1. De gegevens (ook wel "Bio" genoemd) waar te lezen valt wie of wat dit Twitter account is. Rechts in het scherm staat de Volgen knop. Als je daarop klikt zul je vanaf dat moment alle tweets van dat account in je tijdlijn terugzien.
2. De tijdlijn in het midden van de pagina van boven naar beneden. Hierin staan bovenaan de meest recente “tweets” en bij ieder bericht is te lezen wanneer deze geplaatst is. Wanneer je ingelogd bent en met je muis over een tweet gaat, verschijnen nog extra knoppen waarmee je bijvoorbeeld kan antwoorden op een tweet (= reply), deze kan "liken" of een bericht kan "retweeten" (= kopiëren en delen met je eigen volgers).
3. De knop om een eigen account aan te maken.
4. Gegevens van het account, bijvoorbeeld hoeveel tweets er al zijn geplaatst, hoeveel volgers dit account heeft, hoeveel deze zelf volgt en in hoeveel lijsten dit account is opgenomen.
1. Gebruik de zoekpagina op Twitter om over een bepaald actueel onderwerp te lezen wat daarover geschreven wordt, bijvoorbeeld verkiezingen, rampen of andere nieuwsfeiten. Op de zoekpagina vind je ook altijd de "Trending topics", dus de zaken waarover in de wereld op dit moment het meest getwitterd wordt. Deze onderwerpen kunnen aanleiding zijn voor een discussie of kunnen materiaal en links opleveren die een student kan gebruiken om meer over een onderwerp te weten te komen. Om dit te doen hebben docent en student niet eens een Twitter account nodig.
TIP: gebruik de site Trendsmap.com om in te zoomen op delen van de wereld zodat je veelgebruikte trefwoorden voor die regio op Twitter kunt zien en aanklikken. Ook heel leuk voor het vreemde talen onderwijs om tweets in de vreemde taal te zoeken over een bepaald onderwerp.
2. Gebruik Twitter in het schrijfvaardigheidsonderwijs om studenten samen een verhaal te laten schrijven, waaraan iedereen een bijdrage levert in maximaal 280 tekens. De student wordt op deze manier gedwongen een boodschap helder over te brengen en te lange zinnen te herschrijven.
TIP: als je als docent met studenten op Twitter actief wil zijn is het aan te raden hiervoor een aparte account aan te maken en deze van een slotje te voorzien. Zo voorkom je dat je tweets openbaar worden getoond en biedt dit een beschermde omgeving. Studenten kunnen hiervoor ook een slot op hun account zetten.
3. Gebruik Twitter als een soort discussieforum waar je stellingen plaatst (of door studenten laat plaatsen) waarop weer gereageerd wordt. Je mening geven in maximaal 280 tekens kan best een uitdaging zijn.
TIP: Als je kort de mening van de groep wilt polsen kun je op de site Twtpoll.com inloggen met je Twitter account en daar een enquête aanmaken. Als iedereen gereageerd/gestemd heeft, bespreek je de uitkomsten in de les. Reageren/stemmen kan ook buiten de les gebeuren.
4. Gebruik je Twitter account om opdrachten en links met je studenten te delen. Ze kunnen je hier dan via Twitter ook vragen over stellen. Het geeft je als docent inzicht in de vragen die er spelen en ook is het een extra middel om interessante zaken bij je studenten onder de aandacht te brengen, zoals laatste ontwikkelingen op hun vakgebied. Ook kun je ze wijzen op experts op hun vakgebied die op Twitter actief zijn en die ze kunnen gaan volgen. Bedenk wel dat twitteren tijd kost en dat je studenten misschien ook verwachten dat je reageert buiten schooltijd. Daarover zul je dan afspraken moeten maken.
TIP: Wil je alleen met je collega's van gedachte wisselen en links delen, dan is er ook Yammer, een soort Twitter voor op de werkvloer. Meld je daarvoor op de Yammer site aan met je school e-mailadres. Een andere optie is om Nova Portal in te zetten voor het delen van je werkzaamheden of gedachten. Hiervoor zijn op je Mijn Site mogelijkheden in de vorm van een tekstballon bij je foto en op teamsites kun je een teamdiscussieforum opzetten. Hoe dit werkt lees je in het Nova Portal arrangement.
TIP: Om te twitteren kun je de standaard Twitter website gebruiken of de mobiele variant daarvan, maar er zijn ook een heleboel (veelal gratis) programma's op de markt, die je kunt installeren op je pc of telefoon. Enkele veelgebruikte programma's zijn: Tweetdeck, Echofon (alleen iPhone), Seesmic en Twitter for iPhone of Android. Deze programma's stellen je in staat om te filteren als je teveel informatie moet verwerken en maken het mogelijk om bijvoorbeeld twitteraars in groepen in te delen.
TIP: Bedenk bij het gebruik van sites als Twitter altijd dat je er met gezond verstand mee om moet gaan. Het Nova College heeft hiervoor een gedragscode sociale media opgesteld, die je kunt vinden op de Bronnen pagina in dit arrangement.
TIP: Bekijk onderstaand filmpje van de MvA mediatheek waarin Paul Disco vertelt over het gebruik van o.a. Twitter in het (hoger) onderwijs. In het filmpje daaronder kun je zien hoe een docent Engels met zijn klas Twitter inzet voor het oefenen met woordenschat.
HvA Mediatheek lezingen: Twitter en LinkedIn - Paul Disco
Twitter voor het oefenen met Engelse woordenschat
LinkedIn
LinkedIn is een sociale netwerk site die zich richt op professionals. Je kunt er contacten leggen met vakgenoten, collega's of andere mensen die voor jouw netwerk interessant kunnen zijn. Er zijn voorbeelden van mensen die werk via LinkedIn hebben gevonden, of bedrijven die personeel zoeken via LinkedIn. Je kunt LinkedIn zien als je online CV, hier presenteer je je en laat je zien wat je doet en wat je sterke kanten zijn. Daarnaast kun je er lid worden van groepen om over onderwerpen te discussieren die jij interessant vindt en kun je laten weten aan welke evenementen je deelneemt of zelf een evenement onder de aandacht brengen.
Veel collega's zijn op LinkedIn te vinden, maar veel verder dan het invullen van hun gegevens komen ze vaak niet. Dat is jammer, want er valt zoveel meer te halen uit je netwerk als je de juiste keuzes maakt. Zo kun je mensen in je netwerk om hulp vragen, samen initiatieven opzetten of evenementen plannen. Ook kun je, doordat je netwerk inzichtelijk wordt gemaakt, mensen vinden die je nog niet kent, maar die wel via een van je contacten te benaderen zijn. Kijk maar eens naar onderstaand filmpje (Engelstalig) waarin dit digitaal netwerken op LinkedIn wordt uitgelegd.
LinkedIn in plain English
Cursisten hebben vaak al een Hyves pagina, maar realiseren zich niet altijd dat dat ook vaak het eerste is wat mensen over hen vinden als ze hun naam in een zoekmachine intypen. Een potentiele stageopleider of werkgever zou dan wel eens kunnen besluiten om niet verder te kijken. Een LinkedIn pagina, waarin ze zich presenteren en aangeven welke stages ze bijvoorbeeld hebben gelopen en welke andere ervaring ze al hebben, staat veel beter dan een Hyves pagina met privé foto's en opmerkingen van vrienden over een avondje stappen. Het is daarom een goed idee ze een keer kennis te laten maken met LinkedIn, al was het alleen maar om voor de toekomst alvast een start te maken met een goed online profiel. Het helpt als je dan zelf ook al wat op LinkedIn hebt rondgekeken en een profiel hebt aangemaakt.
Oefening: LinkedIn profiel aanmaken 1. Surf naar www.linkedin.com 2. Klik bovenaan op de link >Join Today. 3. Vul je naam, je e-mailadres en een zelfgekozen wachtwoord in en klik op >Join LinkedIn. 4. Je komt op de Home pagina terecht. Klik hier bovenaan op >Profile >Edit Profile.
5. Vul bij de verschillende onderdelen van het profiel de gegevens in die je wilt delen. Bedenk dat dit profiel nog voor niemand zichtbaar is en dat je zelf bepaalt wie het mag zien als je je netwerk gaat opzetten. Vergeet niet elke keer op de Save knop te klikken.
Dit zijn de onderdelen waar je iets kunt invullen:
Current: (klik op Add a current position) vul hier je huidige functie(s) in.
Past: vul hier je functie(s) in die je in het verleden hebt gehad.
Education: vul hier je vooropleiding en andere behaalde diploma's/certificaten in.
Websites: vul hier de adressen in van eventuele websites die je hebt gemaakt of waar meer over jou te vinden is.
Summary: schrijf hier een samenvatting over jezelf. Beschrijf wie je bent, wat je zoal doet en waar je sterke kanten liggen.
Experience: schrijf hier iets over je werkervaring.
Personal information: vul hier (voor zover je dat wilt) wat persoonlijke gegevens in zoals je telefoonnummer of adres.
6. Voeg een representatieve foto toe (klik onder het foto hokje op Edit en blader naar een foto op je pc). 7. Bekijk het resultaat door bovenaan de pagina op het tabblad >View profile te klikken.
Als je alleen van plan bent om LinkedIn in te zetten voor Nederlandstalige contacten, dan is het logisch om je profiel ook in het Nederlands in te vullen. Heb je ook internationale contacten, vul dan je gegevens in het Engels in. Wil je nog aanpassen wat anderen te zien krijgen als ze jouw profiel bekijken op LinkedIn? Klik dan bovenaan rechts op je naam en klik op >Settings. Onderaan die pagina kun je dan kiezen voor >Edit your public profile (zie rood kader hieronder).
In het venster dat nu verschijnt zie je links je openbare profiel en rechts kun je zaken aan- en uitvinken. Het is natuurlijk niet handig om hierbij te kiezen voor "Make my public profile visible to no one", tenzij je tijdelijk je profiel onzichtbaar wilt maken.
Contacten toevoegen: Een digitaal netwerk wordt pas waardevol als je contacten toevoegt. Dit kan op meerdere manieren, nadat je op de link Add connections hebt geklikt, rechtsboven naast je naam:
Contacten zoeken via je mail: op het eerste tabblad kun je je e-mailadres en wachtwoord van je mail invullen en zullen de contactpersonen die je hier hebt opgeslagen verschijnen. Bij de contactpersonen die al op LinkedIn zitten staat dan een Connect knop. Ook kun je in het rechter veld e-mailadressen invoeren van mensen die je wilt toevoegen.
Collega's zoeken: als je bij je "Current position" je school hebt opgegeven zal onder dit tabblad zichtbaar worden welke collega's er zoal op LinkedIn zitten.
Klasgenoten: als je bij Education in je profiel je vooropleiding hebt aangegeven kun je hier zien wie er nog meer diezelfde opleiding hebben gedaan.
People you may know: als je al enkele contacten hebt toegevoegd kun je onder dit tabblad suggesties van LinkedIn zien. Deze zijn gebaseerd op je bestaande contacten.
Oefening: contacten toevoegen 1. Voeg enkele contacten toe door rechtsboven op >Add connections te klikken. Je kunt kiezen uit de methodes die hierboven worden genoemd. Je kunt ook nog zoeken met behulp van het zoekvenster rechtsboven. Klik als je iemand gevonden hebt op zijn/haar profiel pagina op de gele knop met Add ... to your network en verstuur een bericht. Standaard staat daarin een Engelse zin, deze kun je nog aanpassen.
Als je eenmaal je profiel hebt ingevuld kun je ook uitnodigingen in de mail ontvangen van mensen die jou aan hun netwerk willen toevoegen. Je kunt in de mail klikken op de knop >Accept of eerst kiezen voor het bekijken van het profiel van de aanvrager en daar dan Accept of Ignore kiezen.
Groepen Een waardevol onderdeel van LinkedIn zijn de groepen, waar mensen met dezelfde interesses of achtergrond bij elkaar komen om discussies te voeren, vragen te stellen en informatie uit te wisselen. Op het gebied van onderwijs zijn er meerdere interessante en actieve groepen te vinden, zoals Onderwijs 2.0, het MBO netwerk of het Netwerk Onderwijsinnovatie. Je vindt de groepen door bovenaan in het menu te klikken op Groups. Rechtsboven kun je ook naar groepen zoeken door een trefwoord in te tikken en als onderwerp waarop gezocht moet worden Groups te kiezen. Dit staat standaard al goed als je op de Groups pagina bent.
Groepen kunnen openbaar zijn of gesloten, waarbij een beheerder bepaalt wie er wel en niet toegang krijgen. Als een groep gesloten is staat er een grijs slotje bij de naam. In alle gevallen kun je op een knop Join Group klikken en dan wordt je automatisch toegelaten, of er gaat een berichtje naar de beheerder van de groep, die verzoek nog moet goedkeuren. Ben je eenmaal lid van een groep dan kun je discussies starten en reageren op discussie-items die anderen hebben geplaatst. Je kunt ook zelf een groep starten door op de Groups pagina te klikken op de link Create a group.
Oefening: groepen toevoegen 1. Klik bovenaan in het hoofdmenu op >Groups. 2. Vul rechtsboven in het zoekvenster een term in (bijvoorbeeld "Onderwijs") en druk op Enter. 3. Er verschijnt een lijst met gevonden groepen. Bij de titel staat een korte beschrijving en zie je wie de groep gestart is. Aan een grijs slotje zie je of een groep openbaar of gesloten is. Klik nu achter een groep die je interessant lijkt op de knop >Join Group. Als het een groep is die openbaar is, heb je meteen toegang. Anders zul je op een e-mail moeten wachten dat je toegelaten bent.
Facebook
Facebook is te vergelijken met Hyves (zie elders in dit hoofdstuk), maar wordt door een veel groter aantal mensen gebruikt en is wereldwijd de koploper bij de sociale netwerken. Ook bij Facebook maak je een eigen account aan en je krijgt een pagina waarvoor je je vrienden toegang geeft. Je kunt foto’s delen of filmpjes, korte berichten op je “prikbord” schrijven die je vrienden kunnen zien of binnen Facebook berichten aan elkaar sturen. Daarnaast is het erg populair om met vrienden spelletjes te spelen via Facebook, iets wat in het geval van bijvoorbeeld Farmville (een virtueel boerderij spel) wereldwijd al 80 miljoen spelers heeft opgeleverd.
Dezelfde overwegingen over de inzet van Facebook in het onderwijs die bij Hyves zijn genoemd gelden ook hier. Je moet je afvragen of een dergelijk sociaal netwerk iets toevoegt boven de middelen die je al standaard op school tot je beschikking hebt. Ook moet je als docent afstand bewaren tot je cursisten en is het daarom verstandig om een apart school account voor Facebook aan te maken.Het kan geen kwaad om in ieder geval te weten wat Facebook is, omdat steeds meer Nederlanders (en je cursisten) ook daar te vinden zijn. Voor het omgaan met sites als Facebook is voor het Nova College een gedragscode social media opgesteld voor medewerkers en cursisten. Deze vind je onder het kopje Bronnen.
TIP: Wil je meer lezen over Facebook en hoe je dit in het onderwijs zou kunnen inzetten? Lees dan "100 ways you should be using Facebook in your classroom". Ook kun je een blogpost van Margreet vd Berg hierover lezen of "18 manieren om Facebook te gebruiken in het onderwijs" van Oktay Sari. (Link) Veel van de mogelijkheden die hier genoemd worden zijn trouwens ook te vinden binnen Nova Portal.
TIP: Er is een gratis boekje verschenen over het veilig instellen en gebruiken van Facebook, wat te downloaden is op http://www.veiligfacebook.nl/.
TIP: Bekijk onderstaand filmpje van de HvA mediatheek met een interview met Albert Jan Bloemendal over Facebook als leeromgeving.
HvA mediatheek lezingen: Facebook als leeromgeving - Albert Jan Bloemendal
Games
Studenten spelen graag spelletjes. Vaak zal dat zijn in de vorm van zogenaamde Casual games, die je snel even tussendoor speelt op bijvoorbeeld je mobiel en niet zo ingewikkeld zijn. Sites als Spele.nl zijn hiervoor heel populair, maar ze zijn ook te spelen via bijvoorbeeld Facebook. Daarnaast spelen veel jongeren games op een console zoals de PlayStation, XBox of Wii. Maar er zijn ook spellen waarbij sociale interactie van belang is. Zo wordt wereldwijd door miljoenen mensen World of Warcraft of Fortnite gespeeld, waar je alleen verder komt als je samen naar een bepaald doel toewerkt. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft cijfers rond het game-gedrag van jongeren waarbij ook iets te lezen valt over gameverslaving.
Oefening:
1. Vraag je studenten naar welke (social) games ze spelen en wat ze hiervan denken te leren. Maak een inventarisatie in een Word verslag en deel dit met je begeleider.
2. Beantwoord ook de vraag: zouden social games een aanvulling op mijn lessen kunnen zijn en beargumenteer waarom wel/niet.
Naast social games zijn er nog veel meer soorten games, waarvan zeker een deel geschikt is voor inzet in het onderwijs. In sommige gevallen ontwikkelen ROC's zelf serious games voor hun onderwijs. Hiernaar wordt door o.a. het Welten Instituut onderzoek gedaan.
Google
Google is al lang niet meer alleen maar een zoekmachine. Met een (gratis) Google account heb je toegang tot heel veel andere onderdelen van het grote Google imperium. Het voert te ver om in dit arrangement alle onderdelen van Google te bespreken, want daar is een apart arrangement voor aangemaakt. Enkele onderdelen die je onder sociale media zou kunnen scharen zijn:
Voor alle mogelijkheden die je hebt met een Google account verwijzen we naar het Google arrangement, waar je over bovenstaande zaken (en nog veel meer!) informatie kunt vinden.
Eindopdracht
Onderzoek de diverse vormen van sociale media aan de hand van dit arrangement. Maak een keuze voor een vorm en maak hiervan gebruik in je les. Beschrijf de volgende zaken in een Word document en plaats dit in je portfolio.
1. Welke keuze uit de sociale media die genoemd worden heb je gemaakt en waarom?
2. Welke van de genoemde sociale media zou je nog meer in je lessen kunnen inzetten en hoe?
3. Welke van de genoemde sociale media zou je in je lessen niet kunnen/willen inzetten en waarom niet?
4. Hoe heb je de gekozen vorm van sociale media in je les toegepast?
5. Wat waren de ervaringen van jezelf en de studenten hiermee?
6. Denk je dat je deze vorm vaker gaat inzetten? Waarom wel/niet?
Bronnen
35 interesting ways to use Twitter in the classroom - Tom Barrett. Link
50 plus tips on how to use Twitter in the classroom - Educatorstechnology.com. Link
Sociale media en schoolmedewerkers: hoe ga je om met valkuilen? Kenisnet. Link
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
In dit arrangement wordt een overzicht gegeven van diverse vormen van Social Media en de mogelijkheden daarvan voor het onderwijs. Dit arrangement is onderdeel van de digitale leerlijn De docent competent! van het Nova College.
Leerniveau
MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding;
Volwasseneneducatie, Niveau 1;
MBO, Niveau 3: Vakopleiding;
Volwasseneneducatie, Niveau 4;
MBO, Niveau 4: Middenkaderopleiding;
MBO, Niveau 1: Assistentenopleiding;
Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie;
Volwasseneneducatie, Niveau 3;
Volwasseneneducatie, Niveau 2;
In dit arrangement wordt een overzicht gegeven van diverse vormen van Social Media en de mogelijkheden daarvan voor het onderwijs. Dit arrangement is onderdeel van de digitale leerlijn De docent competent! van het Nova College.
